Hatice Hazal EMSEN, Hilal Tuğba ÖRMECİOĞLU

Üniversite Kütüphanelerinin Mekânsal Tasarımının Kullanıcı Üzerindeki Etkisine İlişkin İstatistiki Bir Çalışma: Akdeniz Üniversitesi Merkez Kütüphanesi Örneği

Tarihte bilinen en eski kamusal yapı tiplerinden biri olarak asırlardır var olan kütüphane, bilgiye erişimi ve bilginin yaygınlaşmasını sağlayarak ülke gelişiminde önemli bir rol üstlenmektedir. Daha özel olarak üniversite kütüphaneleri ise, hitap ettiği kullanıcılardan ötürü, akademik gelişmelerin hızlanmasına yardımcı olmaktadır. Üniversite kütüphaneleri görevleri gereği, kullanıcıların her türlü bilimsel ihtiyaçlarını güvenilir ve hızlı bir şekilde karşılamak durumundadır. Ancak, teknolojinin ilerlemesiyle internetten kolaylıkla ulaşılabilen bilgi kaynaklarındaki artış, kullanıcıları kütüphaneden farklı mekânlarda da yapılabilecek bireysel araştırma imkânlarına yöneltmektedir. Bu koşullar altında varlığını korumaya çalışan kütüphanelerin ise mekânsal yapısı büyük önem kazanmıştır. Yapılan araştırmalar kullanıcıların kütüphane ziyaret süreleri ve sayılarının kütüphanelerin tasarımsal nitelikleri ve sağladıkları olanaklarla doğru orantılı olduğunu göstermektedir. Bu çalışma, mimari tasarım ölçütleri ve kullanıcı görüşleri göz önünde bulundurularak elde edilen bazı faktörlerin kullanıcıların kütüphane ziyaretine etkisini analiz etmeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda yapısal eşitlik modellemesi (YEM) bütün bu etkilerin tek bir model üzerinden yorumlanmasına olanak sağlayan bir yöntem olarak kullanılmıştır. Çalışma kapsamında daha önce doğrulanmış bir ölçek Akdeniz Üniversitesi Merkez Kütüphanesi için uyarlanmış ve 392 katılımcı ile uygulanan anketlerin verileri analiz edilerek sonuçları tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Faktör analizi, Kütüphane Tasarımı, Üniversite Kütüphanesi, Yapısal Eşitlik Modellemesi

A Statistical Study on the Impact of Spatial Design on the User of University Libraries: The Case of Akdeniz University Central Library

Library, as one of the oldest public building types known in history that have been existed for centuries, plays a substantial role in the development of countries by providing access to information and to spread it. More specifically, university libraries are helping to increase academic development because of their users. Due to their mission, university libraries have to provide all kinds of scientific needs of their users in a fast and reliable way. However, the increase in information sources that are easily accessible from the internet by the advancement of technology has allowed users to research in different places rather than library visits. Under these conditions, the spatial structure of a library that is trying to preserve its existence has gained significant importance. The researches have shown that the number and duration of library visits are directly proportional to the design qualities and the facilities provided by the library. This study aims to analyze the effect of selected factors on the library visit of users by considering architectural design criteria and user opinion. In this context, structural equation modeling (SEM) has been utilized as a method that enables all these effects to be interpreted over a single model. Within the scope of the study, a previously validated scale was adapted for Akdeniz University Central Library; the data of 392 participants were analyzed, and the results were discussed.

Keywords:

Factor analysis, Library design, University library, Structural equation modeling,

PDF

___

Ataç, F. (2013). Kütüphanelerde Doğal Ve Yapay Aydınlatma Kriterleri: Orta Doğu Teknik Üniversitesi Merkez Kütüphanesinin Okuma Salonlarının İncelenmesi. Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Banbury, S., & Berry, D. (1998). Disruption Of Office-Related Tasks By Speech And Office Noise. British Journal Of Psychology, 89, 499–517.
Castilla, Llinares, Bravo, & Blanca (2017). Subjective Assessment Of University Classroom Environment. Building And Environment, 122, 72–81
Choi, S. M., Guerin, D. A., Kim, H.-Y., Brigham, J. K., & Bauer, T. (2014). Indoor Environmental Quality Of Classrooms And Student Outcomes: A Path Analysis Approach. Journal Of Learning Spaces, 2(2), 2014.
Çilingiroğlu, S. (2010). İç Hava Kalitesi. Erişim Adresi: http://www1.mmo.org.tr/resimler/dosya_ekler/7f2a4ea3bedd425_ek.pdf
Dinç, P. (1999). Kullanım Sürecinde Değerlendirme Yaklaşımı İle Kent Otobüs Terminallerinde Temel Program Kriterlerinin Saptanması. yayımlanmamış Doktora Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Everaert, P., Opdecam, E., & Maussen, S. (2017). The Relationship Between Motivation, Learning Approaches, Academic Performance And Time Spent. Accounting Education, 26(1), 78–107.
Groth, A. (2007). Energy Efficiency Building Design Guidelines For Botswana. Bostwana: Department Of Energy, Ministry Of Mineral, Energy And Water Resources.
Göktekin, E. (2002). Ortaöğretim Yapılarında Yeni Eğitim Teknolojilerinin Yoğun Olarak Kullanıldığı Mekanların Kullanım Sürecinde Değerlendirilmesi (Poe/Ksd). İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
Kul, S. (2014). İstatistik Sonuçlarının Yorumu: P Değeri Ve Güven Aralığı Nedir?. Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyoistatistik Anabilim Dalı, Gaziantep.
Lee, M. C., Mui, K. W., Wong, L. T., Chan, W. Y., Lee, E. W. M., & Cheung, C. T. (2012). Student learning performance and indoor environmental quality (IEQ) in air-conditioned university teaching rooms. Building and Environment, 49 (March 2012), 238–244.
Li, H. L., Wu, F. & Su, B. (2018). Impacts of Library Space on Learning Satisfaction – An Empirical Study of University Library Design in Guangzhou, China. The Journal of Academic Librarianship.
Lynch, C. (2000). From Automation to Transformation: Forthy Years of Libraries and Information Technology in Higher Education. Educause review
Preiser, W. F. E., Rabinowitz, H, Z. White, H, T. (1988). Post Occupancy Evaluation, Van Nostrand Reinhold., USA
Rasmussen, C. R. ve Jochumsen, H. (2009). The Fall and Rise of the Physical Library. unpublished Conference Paper in 17th Annual BOBCATSSS symposium, Porto (Portugal). < http://eprints.rclis.org/12925/1/40.pdf> erişim tarihi: 10.07.2016.
Tabachnick, B. G, & Fideli, L.S. (2001). Using Multivariate Statistics (Fourth Edition). Boston: Ally And Bacon.
TUIK (2015). Library Statistics, Sayı: 21545 erişim tarihi: 01.01.2017.