Teknoloji-Organizasyon-Çevre Modeli Perspektifinden Kütüphane 2.0

Bu çalışmanın amacı, bilgi ve iletişim teknolojilerinin, özel kapsamıyla “Web 2.0” olarak isimlendirilen kullanıcı etkileşimli ikinci nesil internet uygulamalarının kurumlarda ortaya çıkışını belirli bir kavramsal çerçevede incelemektir. Bunun için, örgütlerde yeni teknoloji kabulünde teknolojik gelişmelerin, örgütsel koşulların ve yakın çevrenin etkisini öne süren Teknoloji- Organizasyon-Çevre TOÇ modeli Tornatzky ve Fleischner, 1990 temel alınmıştır. Analiz düzeyi örgüt olan çalışmanın örneklemini, bilgi saklama ve dağıtmada önemli bir role sahip olan üniversite kütüphaneleri oluşturmaktadır. Türkiye’deki kütüphane yöneticilerinden anket yoluyla toplanan veriler ışığında elde edilen bulgular, TOÇ modelinin kütüphanelerdeki yeni uygulamaların ortaya çıkışını açıklama potansiyeli olduğunu göstermektedir. Araştırmanın, üniversite kütüphanelerindeki gelişmeleri örgüt düzeyinde kavramsal bir çerçevede anlamaya çalışması bakımından özgün değer taşıdığı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Teknoloji-organizasyon-çevre modeli, üniversite kütüphaneleri, web 2.0 uygulamaları, kütüphane 2.0

Library 2.0 Through the Perspective of Technology-Organization-Environment Framework

The purposeof this studyisto investigate the emergence ofinformation and communication technologies, particularlyuserinteractive second generationinternet applicationsnamedas“Web 2.0” inorganizations withina theoretical model. TheconceptualbasisofthestudyisTornatzky and Fleischner 1990 ’sTechnology-Organization-Environment TOE framework,which suggestsadvancementoftechnology togetherwith organizational and environmentalconditionseffectthe diffusion of newtechnologies. The studytakes organization astheunitofanalysisand conducts a researchin university libraries, whichare assumed toplayan importantrolequestionnaireconducted to librarymanagersshow that TOEmodel has apotential to explainnew technology acceptancein libraries. Thestudy claimsoriginalityin senseof investigating the changein university libraries through a theoretical perspective at the organizationallevel

Keywords:

Technology-organization-environment model, university libraries, web 2.0 applications, library 2.0.,

PDF

___

Baltacı, D. ve Özel, C. (2010). Sabancı Üniversitesi bilgi merkezi kullanıcı hizmetlerinde Web 2.0 uygulamaları. A. Yıldızeli, T. Çakmak ve N. Özel (Yay. Haz.), “Bilgi Yönetimi 2.0: Sosyal Ağlarda BilgiHizmetleri”: ÜNAK 2010 Konferansı bildirileri: 7-9 Ekim içinde (ss. 189-198). Ankara: Üniversite ve Araştırma Kütüphanecileri Derneği.
Casey, M. ve Savastinuk, L. (2006). Library 2.0: Service for the next generation library. Library Journal, 131,40-42.
ChangeI-C., Hwang, H-G. Hung, M-C^ Lin, M-H. ve Ye^ D.C. (2007). Factors affectmg toe adoption of electronic signature: Executives’ perspective of hospital information department. Decision Support Systems, 44, 350-359.
Chang, T-M., Liao, L-L. ve Hsiao, W-F. (2005). An empirical study on the e-CRM performance influence model for service sectors in Taiwan. IEEE International Conference on e-Technology, e-Commerce ande-Service (EEE'05) bildirileri: 29 Mart-1 Nisan içinde (ss. 240-245). Hong-Kong: Center of E Transformation Research.
Chong, A.Y.-L., Ooi, K.B., Lin, B. ve Raman, M. (2009). Factors affecting the adoption level of c- commerce: An empirical study. Journal of Computer Information Systems, Winter, 13-22.
Chua, A.Y.K. ve Goh, D.H. (2010). A study of web 2.0 applications in library websites. Library & InformationScience Research, 32, 203-211.
Çakmak,T. ve Özel, N. (2010). Çevrimiçi kütüphane kataloglarının sosyal ağlarla yeniden yapılandırılması: Yazılımlar ve projeler. A. Yıldızeli, T. Çakmak ve N. Özel (Yay. Haz.), “Bilgi Yönetimi 2.0: Sosyal Ağlarda Bilgi Hizmetleri”: ÜNAK 2010 Konferansı bildirileri: 7-9 Ekim içinde (ss. 29-36). Ankara: Üniversite ve Araştırma Kütüphanecileri Derneği.
Çanak, T.A. (2008). Sosyal ağlar ve kütüphaneler. 44. Kütüphane Haftası bildirileri, 2 Haziran 2011 tarihinde www.ku.edu.trlkulimageslSKLlLibWeek2ApriO8.ppt adresinden erişildi.
Field,A. (2009). Discovering statistics using SPSS. London: Sage.
Gürsoy,Ş. (2010). Dünya bir köy olsaydı: Web 2.0 uygulamaları ve kütüphaneler. A. Yıldızeli, T. Çakmak ve N. Özel (Yay. Haz.), “Bilgi Yönetimi 2.0: Sosyal Ağlarda Bilgi Hizmetleri”: ÜNAK 2010 Konferansı bildirileri: 7-9 Ekim içinde(ss. 25-26). Ankara: Üniversite ve Araştırma Kütüphanecileri Derneği.
Hammond, S. (2009). How are public libraries engaging with Library 2.0?. Yayınlanmamış yüksek lisans tezğ http:llschammond.files.wordpress.coml2010l04/fııll-text-how-are-public-libraries-engagmg-wito- library-2-0.pdfadresinden erişildi. Sheffield. Sheffield. 1 Eylül 2014 tanhmde
Hong, W. ve Zhu, K. (2006). Migrating to internet-based e-Commerce: Factors affecting e-Commerce adoption and migration at the firm level. Information & Management, 43, 204-221.
Işık, D. (2013). Üniversite kütüphanelerinde Web 2.0 teknolojilerinin kullanımı ve web tabanlı kullanıcı eğitimi için öneriler. Türk Kütüphaneciliği, 27 (1), 100-116.
Joo, Y-B. ve Kim, Y.-G. (2004). Determinants of corporate adoption of e-Marketplace: An innovation theory perspective.Journal of Purchasing & Supply Management, 10, 89-101.
Kim, Y-M. ve Abbas, J. (2010). Adoption of Library 2.0 Functionalities by academic libraries and users: A knowledge management perspective. The Journal of Academic Librarianship, 46 (3), 211-218.
Kuan, K.K.Y. ve Chau, P.YK. (2001). A perception based model for EDI adoption in small businesses using a technology-organization-environment framework.Information & Management, 38, 507-521.
Kurulgan,M. ve Özata, F.Z. (2010). Elektronik kütüphane hizmetlerinin öğretim elemanları tarafından benimsenmesinde etkili olan faktörler: Anadolu Üniversitesi öğretim elemanları üzerinde bir araştırma. Bilgi Dünyası, 11 (2), 243-262.
Kurulgan,M. ve Paşaoğlu, D. (2013). Bilgi profesyonellerinin bilgi teknolojisi kullanma eğilimlerinin belirlenmesiüzerine üniversite kütüphanelerinde yapılan karşılaştırmalı bir araştırma. Türk Kütüphaneciliği, 27 (1), 52-78.
Oliviera,T. ve Martins, M.F. (2011). Literature review of information tchnology adoption models at firm level. The Electronic Journal Information Systems Evaluation, 14 (1), 110-121.
T. (2005, 30 Eylül). What -s Web ZO. 1 Hazaan 2011 tarihînde,, http:lloreillv.com/web2larchive/what-is-web-20.html adresinden erişildi.
Pan, M. ve Jang, W-Y. (2008). Determinants of the adoption of enterprise resource planning within the technology organization environment framework: Taiwan’s communications industry. Journal of ComputerInformation Systems, Spring, 94-102.
Soğuksu, D. (2008). Kütüphane 2.0 hareketi. 44. Kütüphane Haftası bildirileri. 2 Haziran 2011 tarihinde www.ku.edu.trlkulDSoguksu_Kutuphane2.0_Web_2nisan08.ppt adresinden erişildi.
Tavluoğlu,C. (2013). Üniversite kütüphanelerinde Web 2.0 araçlarının kullanımı. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Tonta, Y. (2009). Dijital yerliler, sosyal ağlar ve kütüphanelerin geleceği. Türk Kütüphaneciliği, 23 (4), 742-768.
Tornatzky, L. ve Fleischer, M. (1990). The processes of technological innovation. New-york: Lexington Books.
Tavluoğlu, C. (2010). Üniversite kütüphanelerinde mobil uygulamalar. A. Yıldızeli, T. Çakmak ve N. Özel (Yay. Haz.), “Bilgi Yönetimi 2.0: Sosyal Ağlarda Bilgi Hizmetleri”: ÜNAK 2010 Konferansı bildirileri: 7-9 Ekim içinde (ss. 37-44). Ankara: Üniversite ve Araştırma Kütüphanecileri Derneği.
Wang, Y. ve Ahmed, P.K. (2009). The moderating effect of the business strategic orientation on eCommerce adoption: Evidence from UK family run SMEs. Journal of Strategic Information Systems, 18, 16-30.
Wang,Y-M., Wang, YS. ve Yang, Y.F. (2010). Understanding the determinants of RFID adoption in the manufacturingindustry. Technological Forecasting & Social Change, 77, 803-815.
Xu,C., Ouyang, F. ve Chu, H. (2009). The academic library meets Web 2.0: Applications and implications”, TheJournal of Academic Librarianship, 35 (4), 324-331.
Zhu, K., Xu, S., ve Dedrick, J. (2003). Assesing drivers of e-Business value: Results of a cross-country study. 1 Eylül 2014 tarihinde http:l/web.merage.uci.edulkzhu/PDFfilesl Papers_AbstractlICIS03_EBvaluedrivers_ ZhuXuDedrick.pdf adresinden erişildi