Bilgi Kaynağı Olarak Müzik Notaları ve Türkiye’deki Erişim Tercihlerine İlişkin Genel Bir Bakış

Günümüzde ulaşılan bilimsel yeterlilik ile yaklaşık olarak iki milyon yıllık bir geçmişi olduğu kabul edilen insanoğluna bu uzun ve zorlu süreçte eşlik eden unsurlardan biri de müziktir. İnsanoğlunun duyma ve ses çıkarma yetisinin farkına varması, aynı zamanda müziğin de başlangıcını oluşturur. Çünkü müzik; insanın sevgisini, öfkesini, heyecanını hatta inancını ve gündelik yaşamdaki yapıp etmelerine ilişkin tepkilerini ortaya koymanın doğal yöntemlerinden biri olmuştur. Müziği ve işlevini insanın evrim tarihi içinde sürdürülebilir kılan en önemli unsur ise müziği aktarılabilir bilgiye dönüştüren müzik notalarıdır. Bu çalışmanın amacı; Türkiye’de müzik notalarının repertuvarlarda ne şekilde tutulduğunu, sınıflandırıldığını ve kullandırıldığını ortaya koyarak, Türkiye’deki repertuvar ve kütüphanelerin müzik notalarına erişim tercihlerine ilişkin genel duruma dikkat çekmektir. Belirlenen amaç doğrultusunda, ülkemizde müzik icrasına ve müzik eğitimine yön veren merkezler arasından seçilmiş 28 kurumun repertuvar/kütüphane sorumluları ile görüşmeler yapılmış ve görüşme sonuçları kurumların müzik notalarına ilişkin erişim tercihleri ile birlikte değerlendirilmiştir. Elde edilen bilgiler ışığında varılan sonuçlar; Türkiye’de müzik notalarına erişim tercihlerinin repertuvar sorumlularının kişisel tavırları ile belirlendiği, notaların sınıflandırılması konusunda evrensel sınıflama sistemlerinin neredeyse hiç dikkate alınmadığı, en köklü kurumlarda dahi müzik notası kullandırma sürecinin “günü kurtarma” mantığı üzerinden yürütüldüğü ve kurumlar arası işbirliğinin yeterli düzeyde olmadığı şeklinde özetlenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Müzik, müzik tarihi, müzik notası, repertuvar, müzik kütüphaneciliği, kütüphane materyali, bilgiye erişim

The Musical Notes as an Information Source and a General Outlook on Access Preferences in Turkey

Music is one of the components accompanying mankind through all his long and difficult life course, which based on present-day scientific proficiency is assumed to be a two million-years past owing to the fact that music has been an inherent method of setting forth human love, temper, emotions, even beliefs and reactions/responses to everyday doings/activities. The most important_factor of'the sustainability of' music and its _ function in human's evolution history is the musical notes that enable music to turn into transmissible information. This article aims at revealing how musical notes in Turkish repertoires and libraries are preserved, classified and used; and thus attracting attention onto the general situation regarding their access preferences to the musical notes. For this purpose, interviews were carried out with 28 repertoire/library responsibles? selected among centers that gives direction to music performing and its education in our country. Results show that access preferences to musical notes in Turkey are determined by individual attitudes of repertoire responsible; universal classification systems are hardly ever taken into consideration; and even in most well-established institutions the processes of usage of musical notes are carried out on the “save the day " logic and that interinstitutional collaboration is not at a sufficient level

Keywords:

Music, music history, musical note, repertoire, music librarianship, library material, information access.,

PDF

___

A short history of musical notation (2014). 23 Ağustos 2014 tarihinde http://www.mfiles.co.uk/ music-notation-history.htm adresinden erişildi.
Atalay, A. (2014). B-Nota yazıları ve tarihsel gelişimi. 11 Ağustos 2014 tarihinde www^. adnanatalay.com/nota%20yazisi.htm adresinden erişildi.
Boran, İ. ve Şenürkmez, K. Y (2010). Kültürel tarih ışığında çoksesli batı müziği. (2.bs.). İstanbul: Yapı Kredi.
Burkholder, J. P., Grout, D. J. ve Palisca, C. V. (2014). A history of western music. (9.bs.). New York: W.W. Norton & Company.
Crooker, R. L. (2000). An introduction to Gregorian chant. New Haven: Yale University Press.
Curt, S. (1965). Kısadünyamusikisi tarihi. (İ. Usmanbaş, Çev.). İstanbul: Milli EğitimBakanlığı.
Demircioğlu, Ö. ve Yılmaz, M. (2004). Bilkent üniversitesi kütüphanesi müzik odası ve görselişitsel koleksiyon. 11 Ekim 2014 tarihinde http://eprints.rclis.org/6870/1/MYilmaz1.pdf adresinden erişildi.
Dewey Decimal Classification System (2014). 22 Eylül 2014 tarihinde http://bpeck.com/ references/ddc/ddc.htm adresinden erişildi.
Erhat, A. (2014). Mitoloji sözlüğü. 17 Ekim 2014 tarihinde http://dergilerden.com/resimler/ dosya/257.pdf adresinden erişildi.
Fassler, M. (2014). Music in the medieval west. New York: W.W. Norton & Company.
Faulkner, A. S. (2005). What we in hear music: A course of study in music appreciation and history. Whitefish: Kessinger Publishing.
Finkelsetin, S. (2000). Müzik neyi anlatır. (3.bs). (M. H. Spater, Çev.). İstanbul: Kaynak.
Griffiths, P (2010). Batı müziğinin kısa tarihi. (M. H. Spatar, Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası.
İlyasoğlu, E. (2001). Zaman içinde müzik: Başlangıcından günümüze örneklerle batı müziğinin evrimi. (6.bs.). İstanbul: Yapı Kredi.
Kaygısız, M. (2004). Müzik tarihi: Başlangıcından günümüze müziğin evrimi. (2.bs.). İstanbul: Kaynak.
Keskin, F. (1997). Müzik kütüphanelerinde koleksiyon geliştirme ve Bilkent üniversitesi kütüphanesi. Yaymlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Keskin, F. ve Kaya, E. (1994). Sesli materyaller ve müzik kütüphaneciliği: Üniversite kütüphanelerinde iş doyumu. Ankara: [y-Yİ
Leech-Wilkinson, D. (2007). The modern invention medieval music: Scholarship, ideology, performance. Cambridge: Cambridge University Press.
Library Of Congress Classification Outline. (2014). 21 Eylül 2014 tarihinde http://www.loc. gov/catdir/cpso/lcco/ adresinden erişildi.
Mimaroğlu, İ. (2011). Müzik tarihi. (9.bs.). İstanbul: Varlık.
Sakman, Ü. (2009). Müzik tarihine kısa bir bakış ve notasyonun tarihsel gelişimi. Saz ve Söz, 7. 19 Ağustos 2014 tarihinde http://sazvesoz.net/sayi7. php?ıubaction=ıhowfull&id=1238661913&archivs=&ıtart_from=&ucat=1,12& adresinden erişildi.
Say, A. (2012). Müzik tarihi. (8.bs.). İstanbul: Müzik Ansiklopedisi.
Say, A. (2006). Müzik ansiklopedisi. İstanbul: Müzik Ansiklopedisi.
Scelta, G.F. (2013). The history and evolution of the musical symbol. 29 Ekim 2014 tarihinde http://www.thisisgabes.com/images/docs/musicsymbol.pdf adresinden erişildi.
TDK Büyük Türkçe Sözlük (2014). 11 Eylül 2014 tarihinde http://www.tdk.gov.tr/index. php?option=com_bts&arama adresinden erişildi.
Uçan, A. (2000). İnsan ve müzik insan ve sanat eğitimi. Ankara: Evrensel Müzikevi.
Universal Decimal Classification. (2014). 21 Eylül 2014 tarihinde http://udcdata.info/066027 ve http://universaldecimalclassification.blogspot.com.tr/ adreslerinden erişildi.
Wilson, D. F. (1990). Music of the middle ages: Style and structure. New York: Schirmer Books