Gezgin bir alevî dedesi: Âşık Davut Sularî

Âşıklık geleneğinin XVI. asırda başladığı genel bir kabuldür. Bu asırdan günümüze kadar söz konusu geleneğin temsilcileri arasında Alevî-Bektaşî meşrepli olanların sayısı azımsanmaya- cak sayıdadır. XX. asırda da sözlü, yazılı ve elektronik ortamda devam eden âşık edebiyatının önemli bir temsilcisi ise Davut Sularîdir. Âşık edebiyatının bu önemli ismi, Alevî-Bektaşî bir ozan olarak dedelik görevini de ifa etmiştir. Ancak, Türk âşıklık geleneğinin önemli isimle- rinden biri olmasına ve onun hakkında bazı bilimsel araştırmalar yapılmasına karşın, Davut Sularînin akademik çevrelerde yeteri kadar ilgi gördüğü söylenemez. Bu makalenin amacı, Davut Sularînin Türkiye ve Avrupadaki çok sayıda yeri gezmesinin sebebini araştırmaktır. Bu yüzden araştırmada, onun biyografisi dikkate alınmış ve onu tanıyan kişilerin görüşlerine yer verilmiştir. Ayrıca, Türk tasavvuf edebiyatının bir parçası olan Alevî-Bektaşî terminoloji- sinin onun şiirlerindeki yansımasına dikkat çekilmiştir. Neticede, onun gezginliği keyfî seya- hatlerden kaynaklanmamış; aksine o, âşıklık kimliğini kullanarak dedelik vazifesini yerine getirmeye ve insanları irşat etmeye çalışmıştır.

A traveler grandfather of alevî: Minstrel Davut Sularî

It is a common acceptance that the minstrel tradition started in the XVI century. From this century to the present, the number of the Alewi-Bektashi representatives of this tradition cannot be underestimated. A major representative of the minstrel tradition which also exis- ted in the XX century in oral, writen and electronic media is Davut Sularî. Tis primary figu- re of the minstrel tradition also served as a grandfather as an Alevi-Bektashi poet. Although Sularî is one of the foremost figures of the minstrel tradition and there are some scientific research studies about him, he has not atracted enough atention within the academic circ- les. Te aim of this article is to explore why Davut Sularî travelled to many places both in Turkey and Europe. Terefore, in this study his biography was taken into consideration and the views of those who knew him were referred to. In addition, the refection of the Alewi- Bektashi terminology as part of the Turkish Sufi literature in his poems was paid atention. As a result, Sularî did not travel for arbitrary reasons. In contrast, he triewto fulfill his duty as a grandfather by using his minstrel identity as well as enlightening people.

___

AKTAŞ, B. (2003). Âşık Davut Sularînin 15 Eserinin Müzikal ve Edebi Açıdan İncelenmesi. Yayımlanmamış Bitirme Tezi. İTÜ Devlet Konservatuarı. İstanbul.

ARTVİNLİ, T. (2001). Yusufelili Âşık Pervanî: Hayatı, Şiirleri, Karşılaşmaları. Ankara: Ürün Yayınları.

ARVAS, A. (2004a). Berrin Sulari İle Söyleşi. Abdulselam Arvasın Özel Arşivi. Kaset No: 24. 25/ 03/ 2004. İstanbul.

ARVAS, A. (2004b). Ali Laleci İle Söyleşi. Abdulselam Arvasın Özel Arşivi. Kaset No: 18. 28 /02 /2004. Van.

ARVAS, A. (2012). Geçmişten Günümüze Van Âşıklık Geleneği. Ankara: Hâkim Yayınları.

DUYGULU, M. (2000). Âşık Davut Sularî. İstanbul: FRS Matbaacılık.

GÖKLP, M. (1953). Tercanlı Âşık Davut Sularî. Türk Folklor Araştırmaları, 2 (45): 713- 714.

HALICI, F. (1992). Âşıklık Geleneği ve Günümüz Halk Şairleri. Güldeste. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.

HAYDAR, A. (1973). Âşık Mahzunî ile Konuşma. Yeni Ortam Gazetesi. s. 21-26, 12 Ekim.

İVGİN, H. (1985). Âşık Davut Sularî, Âşık Ummanî. Türk Folklor Araştırmaları, 2: 184-187.

KYA, D. (2012). Sularinin Emsali ile Karşılaşması. turkoloji.cu.edu.tr. Erişim tarihi: 27.9.2012.

KILIÇKIrN, M. N. ve ŞEYLAN, S. (yty). Tercanlı Aşık Davut Sulari. yyy.

NASrTINOĞLU, İ.Ü. (1989). Âşıklık Geleneğinin Bütün Geleneklerini Yerine Getire- bilen Fırat Havzalı Âşık Davut Sularî. Fırat Havzası II. Folklor ve Etnografya Sempozyumu (5-7 Kasım 1987) , Fırat Üniversitesi Yayını, Elazığ.

ÖZARSLAN, M. (2001). Erzurum Âşıklık Geleneği. Ankara: Akçağ Yayınları.

ÖZBEK, M. (1976). Âşık Davut Sularî ile Söyleşi. İstanbul: Yayımlandığı Gazete veya Dergi Adı Yok.

ÖZDEMİR, A. (2006). Halk Şiirinden Seçmeler. İstanbul: Bordo Siyah Yayınları.

SULARÎ, E. (1993a). Edibe Sularî ile Söyleşi. Kervan Dergisi, 23: 21.

SULARÎ, E. (1993b). Alevilik ve Müzik Üzerine. Kervan Dergisi , 27: 20-21.

TEKİN, İ. (2011). Son Gezgin Âşık, Davut Sulari ve Müziği. SAÜ Fen Edebiyat Dergisi, II: 141-162

YARDIMCI, M. (1986). Davut Sulari ile Son Sohbet. Erciyes Dergisi, 105: 29-33.

YILMAZ, G. (2006). Davut Sulari ve Ozanlık Geleneği İçerisindeki Yeri. Yayınlanmamış Yük- sek Lisans Tezi. GÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.

Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi-Cover

ISSN: 1306-8253
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 1994
Yayıncı: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Türk Kültürü Açısından Hacı Bektaş-ı Veli Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi