Bektaşi arkânnameleri ve bir Bektaşi erkânnamesi
Türk Kültür, edebiyat ve sosyal hayatında Bektaşîliğ’in önemli bir yeri vardır. Erkânnameler bir tarîkatın mensuplarının uyması gereken kuralları içeren ve tarîkat uluları tarafından yazılmış olan eserlerdir. Bu çalışmada Âdâb ve erkânın Bektaşî geleneğindeki yeri ve öneminden bahsedilmiş, sınırlı olan yazılı kaynaklara dikkat çekilerek Bektaşîlik açısından önemli olan bu eserlerin yayınlanmasının gereği vurgulanmıştır. Yapı Kredi Sermet Çifter Araştırma Kütüphanesi’nde bulunan yazma Âdâb u Erkân-ı Bektaşîyye adlı eser; tacın esrarı, dualar, ayin-i cem gibi tasavvufî konuları içermektedir. Çalışmada ayrıca erkânın Bektaşî şiiri içindeki önemi hakkında, kavramlarla ilgili eserler belirtilerek konu hakkında bilgi verilmektedir. Çalışmanın sonunda ise, Âdâb u Erkân-ı Bektaşîyye adlı yazma eserden erkânla ilgili bölümler, günümüz harflerine aktarılmış olarak verilmiştir.
Bektashi rules and a Bektashi rul
Bektashi Order has an important place in Turkish culture, literature and social life. Comprising in itself the traces of ancient. Bektashi rules (erkân) are works, which are written by the leaders of dervishes, including the basic standards dervishes have to obey. This article gives information about Bektashi conventions. The leading concepts which are directly related to the conventions are explained and of this proclomotion is to examine the role and importance or Erkân in Bektashi tradition. The faith of Bektashism have been limited to verbal sources and that written documents have not been investigated enough were emphasized. I have found that texts written in the 19th century in Yapı Kredi Sermet Çifter Research Library. These texts have included Bektashi Erkans and other prayers. Referring to the related works, âdâb (personal behaviors) and erkân (general rules of the order) and the place of these two concepts in the Bektashi poetry. A transcribes texts of Âdâb u Erkân-ı Bektaşîyye, some journal of procedures menner and rites of Bektashi order by which can be accessed in Yapı Kredi Sermet Çifter Research Library in İstanbul is annoxed the study.
___
CEBECİOĞLU, Ethem. (1977). Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü. Ankara: Rehber Yayınları.ERDOĞAN, Kutluay. (2000). Alevî-Bektaşî Gerçeği. İstanbul: Alfa Yayınları.
ERGUN, Sadettin Nüzhet. (1955). Bektaşî Edebiyatı Antolojisi. İstanbul: Devlet Matbaası.
ERÖZ, Mehmet. (1990). Türkiye’de Alevîlik ve Bektaşîlik. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
GÖLPINARLI, Abdülbâkî. (1963). Mevlevî Âdâb ve Erkânı. İstanbul: İnkîlap Yayınları.
GÖLPINARLI, Abdülbâkî. (1992). Alevî - Bektaşî Nefesleri. İstanbul: İnkîlap Yayınları.
KAYA, Haydar. (1996). Alevî-Bektaşî Erkânı, Evrâdı ve Edebiyatı. İstanbul: Engin Yayıncılık.
KIZILGÖZ, Mehmet. (1997). Gülbeng, Alevîlik’te Dua. Ankara.
OCAK, Ahmet Yaşar. (1983). Bektaşî Menâkıbnâmelerinde İslâm Öncesi İnanç Motifleri. İstanbul: Enderun Yayınları.
ÖZCAN, Hüseyin. (2004). “Bektaşîlik’te Dört Kapı Kırk Makam”. Journal of Turkish Studies. Türklük Bilgisi Araştırmaları. S:28/1. Harvard University, USA.
ÖZMEN, İsmail. (1995). Alevî - Bektaşî Şiirleri Antolojisi. Ankara: Saypa Yayınları.
TATCI, Mustafa. (1997). Edebiyattan İçeri (Tasavvuf ve Rumuz). Ankara: Akçağ Yayınları.
TATCI, Mustafa; Kurnaz, Cemâl. (2002). Miyâr-ı Tarîkat - Tarîkat Âdâbı. Ankara: Alperen Yayınları.
TEMREN, Belkıs. (1995). Bektaşîliğin Eğitsel ve Kültürel Boyutu. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
ULUDAĞ, Süleyman. (1995). Tasavvuf Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Marifet Yayınları.
YAMAN, Mehmet. (1994). İnanç Edep Erkân. İstanbul: Ufuk Yayıncılık.
- ISSN: 1306-8253
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 1994
- Yayıncı: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Türk Kültürü Açısından Hacı Bektaş-ı Veli Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Alevî-Bektaşî felsefesinde yer alan ana metaforlar üzerine bir değerlendirme
Dedekargın süreğinde Cem tören
Kültürler arası iletişimin temel kavramları ve soruları
Bektaşi arkânnameleri ve bir Bektaşi erkânnamesi
Bektaşî geleneği içinde yetişen Hacıbektaşlı bir şair: Haydar Kaim ve şiirleri