ALEVÎ-BEKTAŞÎ CEMLERİNDE ERKÂN VE SÜREK FARKLILIĞI (HERNE CEMEVİ ÖRNEĞİ)

Bu çalışma, Alevî-Bektaşî inancında sürek farklılığını konu almaktadır. Bu farklılık, "Yol bir sürek bin bir" deyimiyle anlatılır. Yol, Hak-Muhammed-Ali yoludur. Bu yolu devam ettirmek için farklı sürekler izlenebilir. Önemli olan bu yolun bozulmadan sürdürülmesidir. Konu, Kırklar Meclisi, Kırklar Cemi ve Yol-sürek başlıkları altında ele alınmıştır. Almanya, Herne Cemevinde görüşme ve gözleme dayalı olarak bir araştırma yapılmıştır. Konuyla ilgili olarak 13 kişi ile görüşme yapılmıştır. Görüşme sonuçlarına göre cem ibadeti, katılanlara önemli kazanımlar sağlamaktadır. Cem, Çelebiler Erkânına göre yürütülmektir. Ancak görüşmeye katılanlar kendi yörelerinin süreğine göre, Cem'in yürütülmesini istemişlerdir. Alevi-Bektaşî inancında sürek farklılığı, bir zenginlik olarak görülmektedir.

DIFFERENCES BETWEEN RITES AND RITUALS IN ALAWIBEKTASHI CEMS (HERNE CEMEVİ EXAMPLE)

This study focuses on differences of pursuance in Alevi-Bektashi faith. This difference is explained by a famous saying "The way is one and the pursuance is many. The way is Hak-Muhammad-Ali's way. Different pursuances can be followed to maintain this path. What is important is that the principles should be always followed. The subject is researched with under the headings of Cem, Kırklar Meclisi and the way-pursuance. A study is conducted based on interviews and observations at Herne Cemevi in Germany. Thirteen people are interviewed about the subject. According to the results of the interviews, it became evident that Alewi faith (cem) provides significant gains to the participants It is observed that Alevi ritual is carried out according to Çelebiler Pursuance. However, the participants in the meeting wanted us to carry out Alewi faith. Diversity in practices in the Alevis-Bektashi belief is seen as a wealth.

___

Arslanoğlu, İbrahim. (2017). "Alevilikte Temel İnanç Unsurları ve Pratikler", Erişim: 19.01.2017 www.hbvdergisi.gazi.edu.tr/index.php/TKHBVD/article/ download/453/444

Atmaca, Veli. (2007). "Anadolu'da Yesevilik (Yesevi Menâkıbnâmesi Özelinde Peygamber Tasavvuru", 38. ICANAS (Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi), 10-15 Eylül, Ankara

Aydın, Ayhan. (2005). "Alevi-Bektaşi İnanç Önderleri Dedeler-Babalar", I. Uluslararası Bektaşilik ve Alevilik Sempozyumu 28/30 Eylül 2005

--. (2014). "Yol Bir Sürek Binbir", http://ayhanaydin.info/yazilar/ denemelerim/297-yol-bir-suerek-binbir, Erişim: 18.01.2017

Aytaş, Gıyasettin. (2014). "Hacı Bektaş Velî ve Düşünce Sistemi", Türk Dünyası Bilgeler Zirvesi: Gönül Sultanları Buluşması. 26-28 Mayıs 2014. Eskişehir, Aytekin, Sefer. (Der). (1958). Buyruk. Ankara: Emek Basım-Yayınevi.

Azar, Birol. (2005). "Benzerlik ve Farklılıklar Ekseninde Alevi-Bektaşi İnançları Üzerine Bir Değerlendirme", İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 10/2, 81-87.

Bal, Hüseyin. (2004). Alevi İslam Yolu, Cem Vakfı Yayınları, İstanbul

Baş, Eyüp.(2011). "Ahmed Yesevî'nin Bektaşîlik, Alevîlik Üzerindeki Etkileri ve Osmanlı Dini Hayatındaki İzleri", Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 52/2, 21-53.

Bozkurt, Fuat. (2006). Buyruk. İstanbul: Kapı Yayınları

Coşkun, Nilgün, Çıblak. (2014). "Anadolu Alevilerinde Cemler ve Bu Cemlerin Sosyokültürel Hayattaki İşlevleri", CİU Cyprus İnternational University Folklar Edebiyat Dergisi, 20/2, 9-28.

DABF. (2008). "Alevi-Bektaşi İnancının Esasları Danimarka Alevi İnanç Toplumu", (Danimarka Alevi Birlikleri Federasyonu), www.alevi.dk Erişim: 18.01.2017

Dedekargınoğlu, Hüseyin. (2010). "Dedelik Kurumu ve Sürek Anlayışı", II. Uluslararası Tarihten Bugüne Alevilik Sempozyumu, 23-24 Ekim 2010, Ankara.

"Deyişler-Nefesler-Hakk Âşıkları Âşığın Sözü, Kur'an'ın Özü", http://www.deyisler-nefesler.com/, Erişim: 20.01.2017

Dewalt, Kathleen Musante; Dewalt, Billie. R. (2002). Participant Observation: A Guide For Fieldworkers. USA: AltaMira Press.

Ekiz, Durmuş. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (2.baskı.). Ankara: Anı Yayıncılık.

Ersal, Mehmet. (2015). "Balkanlar Alevi mi Bektaşi mi? Ocak mı Sürek mi?" Balkanlarda Alevilik Bektaşilik. İstanbul: Çorlu Belediyesi Yayınları.

Ersoy, Elif; Kızıltan, Hakan ve Saydam, Bilgin. (2013). "Kırklar Cemi: Psikomitolojik Çözümleme, Geçmişten Günümüze Alevilik", Uluslararası Sempozyum, 03-05 Ekim, Bingöl Üniversitesi Yayınları.

Gölpınarlı, Abdülbâki. (1959). Menâkıb-ı Hacı Bektâş-ı Velî "Vilâyet-Nâme". İstanbul: İnkılâp Kitabevi

Günşen, Ahmet (2007). "Gizli Dil Açısından Alevîlik-Bektaşîlik Erkân ve Deyimlerine Bir Bakış", Turkish Studies / Türkoloji Araştırmaları, 2/2, 328-350.

"Harabi". http://www.siirakademisi.com/forum/showthread.php?t=3492 Erişim: 20.01.2017

İslâm Ansiklopedisi. (2017)."AL-i ABA",http://www.islamansiklopedisi.info/dia/ pdf/c02/c020286.pdf Erişim: 7.5.2017

Kaptan, Remzi. (2017). "Cem ve Cemde Okunan Gülbanklar, Deyişler, Mersiyeler, Duazlar", www.alevitentum.de/Cem_ve.....pdf Erişim: 20.01.2017

Karakaş, Musa. (2003). "Alevilikte Cem". Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 27, 229-296.

Kaygusuz, İsmail. (2017). "Alevi-Bektaşi İnancında Cem", http://ismailkaygusuz. com/419/550/293-Alevi-Bekta%C5%9Fi%20inanc%C4%B1nda%20Cem. html Erişim: 16.01.2017

Kenanoğlu, Ali. (2012). "Hangi Alevilik değil, hangi Alevi", Erişim: 20.01.2017 https://www.evrensel.net/yazi/37543/hangi-alevilik-degil-hangi-alevi

Kiremit, İlker (2013). İnanç ve Tarihte Nusayriler (Arap Alevileri) Üzerine Genel Bir Değerlendirme, Geçmişten Günümüze Alevilik I.Uluslararası Sempozyumu, 712-731.

Koçak, Ahmet (2015). "Alevi-Bektaşi-Kızılbaş İnancında Sürek Farklılıkları", Erişim: 21.01.2017 http://www.asikremzani.net/makale/Alevi_Bektasi_ Kizilbas_Inancinda_Surek_Farkliliklari.html

Koçak, Yunus (2003). "Kırklar Meclisi". Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 27, 166-186.

Kökel, Coşkun. (2005). "Güvenç Abdal Ocağı Üzerine Bir Değerlendirme". Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 36, 47-60.

Kur'an-ı Kerim Meali. "Kehf Suresi", http://www.enfal.de/melmalili/kehf.htm Erişim: 1.4.2017

Kvale, Steinar. (1996). Interviews An Introduction to Qualitative Research Interviewing, Sage:London

Melikoff, Irene. (1998). Hacı Bektaş: Efsaneden Gerçeğe. Çev. Turan Alptekin. İstanbul: Cumhuriyet Yayınları. Miller, Gale ve Dingwall, Robert. (1997). Context and method in qualitative research. Sage: London.

Mutluer, Nil. (2013). "Yol 1 Sürek 1001", http://www.milliyet.com.tr/yol-1- surek-1001- aleviler/gundem/detay/1762211/default.htm Erişim: 20.01.2017

Okan, Nimet. (2014). "Alevilikte Kadın Erkek Eşitliği Söylemine Eleştirel Bir Yaklaşım", AÜ DTCF Antropoloji Dergisi, http://dergiler.ankara.edu.tr/ dergiler/71/1948/20381.pdf,, Erişim: 11.1.2017

Rençber, Fevzi. (2012). "Alevi Geleneğinde "Cem Evinin" Tarihsel Kökeni", Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 12/3, 73 -86.

Sümer, Derya. (2011). "Alevi-Bektaşi Miraç Söyleminden Cemin Simgesel Temsillerine Hakk'ın Birlik Bilinci". Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 57, 57-84.

Uçar, Ramazan. (2004). "Bir Fenomen Olarak Ayin-i Cem (Sosyolojik Bir Yaklaşım)". Dini Araştırmalar Dergisi, 7/19, 73-81.

Sarıkaya, M. Saffet, "Şah Hatayi'nin Şiirlerinde Bazı Dini-Tasavvufî İnanç Motifleri ve Anadolu Alevi Kültüründe Şah Hatayi'nin İzleri". Erişim: 16.01.2017 http:// www.msaffets.com/wp-content/uploads/Azeri_Saffet-Sarikaya.pdf

Sivri, Medine ve Kuşça, Sibel. (2014). "Şah İsmail Hatai Ve Pir Sultan Abdal Deyiş Ve Nefeslerinden Alevi-Bektaşi Kozmogonisi ve Kırklar Meclisi'ne", folklor/ edebiyat, 20/78, 179-202.

"Tahtacı Süreği (Yanyatır ve Hacı Emirli Ocakları) ve Semah Üzerine Bir Kaç Cümle", https://alevikutuphanesi.wordpress.com/2014/06/22/tahtaci-suregiyanyatir-ve-haci-emirli-ocaklari-ve-samah-uzerine-bir-kac-cumle/Erişim: 20.01.2017

Taşğın, Ahmet. (2013). "Aleviler Arasında Erkan Farklılıkları Ve Farklı Erkanlarıyla Alevilerin Yaşadıkları Coğrafya". Geçmişten Günümüze Alevilik I.Uluslararası Sempozyumu, 153-163.

Ünlüsoy, Kamile (2009). "Alevî-Bektaşi Geleneğinde Kadına Bakış Denemesi", e-makâlât Mezhep Araştırmaları, 2/2, 55-90.

Wolcott, H. (1994) Transforming Qualitative Data: Descriptions, analysis and interpretation. London, Sage

Yaman, Ali (2001). "Yüzyılların İçinden Alevilerin Cem İbadeti (1): Dünden Bugüne Temel Bilgiler", https://www.alevibektasi.eu/index.php?option=com_ content&view=article&id=729:yuezyillar in-cnden-alevlern-cem-badet- 1-duenden-buguene-temel-blgler&catid=38:aratrmalar-kategori&Itemid=54 Erişim: 20.01.2017

Yıldırım, Ali ve Şimşek, Hasan (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (5.baskı.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi-Cover

ISSN: 1306-8253
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 1994
Yayıncı: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Türk Kültürü Açısından Hacı Bektaş-ı Veli Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi