YÖNETİM - AHLAK İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA AHLAKLI YÖNETİM ARAYIŞI: KINALIZADE ALİ EFENDİ'NİN AHLAK-I ALAİ İSİMLİ ESERİ ÇERÇEVESİNDE BİR DEĞERLENDİRME

Türk tarihinde yönetimle ilgili yazılmış kitaplar daha çok yöneticilere öğüt verme, rehberlik etme amacı taşır. Bu anlamda gerek hükümdarların tecrübeli idarecilerinden bizzat talepleri üzerine, gerekse de danışman ve devlet adamlarının kendi deneyimlerini paylaşmak amacıyla yazılmış risale ve nameler önemli bir yere sahiptir. Eserlerde genel olarak ahlak kavramının yönetimin ayrılmaz bir parçası gibi değerlendirildiği görülmektedir. Kınalızade Ali Efendi, "Ahlak-ı Alai" isimli eserinde yönetim ve ahlak arasında güçlü bir bağ kurmaktadır. İdeal insan, aile ve devlet oluşturma problemini ele aldığı eserde, "Ahlak İlmi, Aile Ahlakı ve Devlet Ahlakı" ayrı ayrı değerlendirmeye tabii tutulmuştur. Bu çalışma, Türk düşünce ve idare tarihinde yöneticilere yol göstermek üzere yazılan risalelerde, aralarında çağrışımsal ve anlamsal bütünlük kurulan iki öge olan yönetim ve ahlak kavramlarının Kınalızade Ali Efendi'nin Ahlak-ı Alai isimli eseri üzerinden analizini içermektedir.

SEARCH FOR MORAL ADMINISTRATION IN THE CONTEXT OF ADMINISTRATION -MORAL RELATIONSHIP: AN EVALUATION OF KINALIZADE ALI EFENDI'S AHLAK-I ALAİ

Books written about administration in Turkish history mostly aim at giving advice and guidance to rulers. In this sense, the treatises and letters, written both upon the demand of the rulers from experienced administrators and for sharing of the rulers and consultants' experiences, have a significant place. In these studies, it is seen that the concept of morality is regarded as an integral part of the administration.Kınalızade Ali Efendi establishes a strong link between administration and morality in his work titled Moral-ı Alai. In the work which deals with the problem of forming ideal people, family and state, "moral science, family morals and state morals" are evaluated separately. This study contains the analysis of the concepts of administration and morality, which are two elements in which the associational and semantic integrity are established between the treatises written in order to guide the rulers in the history of Turkish thought and administration, through Kınalızade Ali Efendi's Ahlak-ı Alai named work.

PDF

___

Altuntaş, R. (2015). Kınalızade Ali Efendi ve Ahlak Eğitimine İlişkin Görüşleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Samsun.
Atayman, V. (Der) (2006). Etik. Donkişot Güncel Yayınlar, İstanbul.
Çağrıcı, M. (2011). Tehzibü'l Ahlak. TDV İslam Ansiklopedisi, 40, 328-330.
Çamcı, H. (2004), Kınalızade Ali Efendi'de (Ahlak-ı Alai'de) Sorumluluk Bilinci ve Boyutları. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sivas.
Farabi (2001). El- Medinetü'l Fazıla. Çev. Nafiz Danışman, MEB Yayınları, Ankara. İşcan, Ö. F. ve Naktiyok, A. (2004), Çalışanların Örgütsel Bağdaşımlarının Belirleyicileri Olarak Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Adalet Algıları. Ankara Üniversitesi S.B.F Dergisi, 59-1, 181-201.
İşçi, M. (1997). Kınalızade Ali Efendi'nin Siyaset ve Devlet Anlayışı. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 2, 267-278.
Kahraman, A. (1989). Ahlak-ı Alai. TDV İslam Ansiklopedisi, 2, 15-16.
Kant, I. (1999). Pratik Aklın Eleştirisi. Çev. İoanna Kuçuradi, Ülker Gökberk, Füsun Akatlı, Gertrude Durusoy, Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, Ankara.
Kant, I. (2009). Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmesi. Çev. İoanna Kuçuradi, Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, Ankara.
Kınalızade, Ali Efendi (t.y.). "Ahlak İlmi", Ahlak-ı Alai. Hüseyin Algül (Haz.), Tercüman 1001 Eser Yayınları.
Kınalızade, Ali Efendi (2010). Devlet ve Aile Ahlakı. Kemal Gurulkan (Ed.), İlgi Kültür Sanat Yayınları, İstanbul.
Kutluer, İ. (1989). İslam Felsefesi Tarihinde Ahlak İlminin Teşekkülü. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
Nizamü'l-Mülk (2011). Siyasetname. Çev. M. Taha Ayar, Türkiye İş Bankası Yayınları, 3. Baskı, İstanbul.
Oktay, A. S. (1998). Kınalızade Ali Efendi ve Ahlak-ı Alai. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yay. Doktora Tezi, İstanbul.
Öztürk, H. (1990), Kınalızade Ali Çelebi'de Aile. Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı Yayınları, Ankara.
Unan, F. (2004). İdeal Cemiyet İdeal Devlet İdeal Hükümdar. 1. Baskı, Lotus Yayınevi, Ankara.