YEREL YÖNETİM MERKEZİ YÖNETİM İLİŞKİLERİNDE GELİR BÖLÜŞÜMÜ SORUNU VE TÜRKİYE'DEKİ SON DURUMUN DEĞERLENDİRİLMESİ

Günümüzde tüm gelişmiş ülkelerde merkezi yönetim yerel yönetim ilişkilerinde yerel yönetimlerin güçlendirilmesi yönünde bir eğilim görülmektedir. Yerel yönetimler eskiye göre daha güçlü bir şekilde kamu yönetiminin önemli ve vazgeçilmez birimleri haline gelmişlerdir. Bu birimler; bir yandan yerel halkın günlük ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik hizmetleri sunarlarken, diğer taraftan ülke kalkınması açısından büyük öneme sahip olan eğitim, sağlık ve altyapı gibi pek çok önemli görevi de yerine getirmektedirler. Hızlı kentleşme, nüfus artışı ve göç sonucu kentli nüfusun artan hizmet taleplerinin yanı sıra teknolojik gelişme ile ortaya çıkan nüfusun yeni hizmet talepleri de yerel yönetimlerce karşılanmaktadır. Bu nedenlerle yerel yönetimlerin özerk ve güçlü olması büyük önem taşımaktadır. Merkezi yönetimler yerel yönetimlerin bu hizmetleri etkin bir şekilde yerine getirmelerini sağlamak için, merkezi yönetim bütçesinden yeterli kaynakları aktarmak zorundadırlar. Bu zorunluluğu sağlamak için rasyonel gelir bölüşümü uygulamaları geliştirilmelidir. Bu çalışmada Türkiye uygulamaları özelinde gelir bölüşümü konusu ele alınacak ve son düzenlemeler değerlendirilecektir.

THE ISSUE OF REVENUE SHARING IN LOCAL GOVERNMENT CENTRAL GOVERNMENT RELATİONS AND EVALUATİON OF RECENT CASE İN TURKEY

Today there has been a trend for strengthening of local governance in central government and local government relations in all developed countries. Local governments become an important and indispensable units of public administration more strongly according to old. On the one hand, while providing services to meet the everyday needs of the local population, on the other hand, many important tasks as well as education, health, infrastructure, which have great importance for the country s development are carried out by these units. Rapid urbanization, population growth and migration as a result of increasing demand for urban services as the population, new service demands of the population associated with technological development are also met by local governments. For these reasons, It is of great importance to be autonomous and strong local management. Central governments must pass adequate resources from the central government budget to ensure the fulfillment of these services effectively by local government. To achieve this compulsory, rational income distribution practices should be developed. In this study, revenue sharing subject will be discussed and final regulations will be evaluated in Turkey practices particular.

___

  • Açıkgöz, Zekeriya (2013). “Bir Yerel Yönetim Reformu Olan İl Özel İdaresi Kanunu İle Getirilen Yenilikler”, Yerel Yönetimlerde Güncel Sorunlar ve Tartışmalar, Ed. K.Özden, Seçkin Yay., Ankara.
  • Aktaş, Ahmet (2011). “Belediyelerin Mali Yapısı ve Bütçeleme Süreci”, Dış Denetim, Nisan-Haziran.
  • Aykaç, Burhan (1999). “Türkiye’de Kamu Yönetiminin Küçültülmesi, Yerel Yönetimler ve Yerel Demokrasinin Amaçları”, Gazi Ün. İİBF Der., C.1, S.1.
  • Ayyıldız, Yaşar (2012). “Türkiye’de Mahalli İdareler Vergi Gelirlerinin Gelişim Trendi”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, C.1, S.2.
  • Bali, Besim B. (2007). “Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Borçlanmasına Mali Özerklik Perspektifinden Bir Bakış”, Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar II, Ed. H.Özgür-M. Kösecik, Nobel Yay., Ankara.
  • Bülbül, Duran (2006). Yerel Yönetimler Maliyesi, Gazi Kitabevi, Ankara.
  • CDLR (Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Yönlendirme Komitesi) (1995). Hizmette yerellik (Subsidiyarite) ilkesinin tanımı ve sınırları, MİGM Yay., Ankara.
  • Çalışkan, Abdülkerim - İsa Sağbaş (2005). “Türkiye’de Yerel Yönetimler Maliyesi: Genel Bir Bakış”, Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar I:Reform, Ed. H.Özgür -M.Kösecik, Nobel Yay., Ankara, Eylül.
  • Çetinkaya, Özhan (2011). Mahalli İdareler Maliyesi, 2. Baskı, Ekin Yay., İstanbul.
  • Çoker, Ziya (1995). Yönetimde Yeniden Yapılanma, Kırsal Yörede Yeni Bir Yönetim Modeli, 20 Mayıs Vakfı, Ankara.
  • Demircan, Esra (2009). “Yerel Yönetimler Yerelleşmiyor mu? Mali Yapı Üzerine Bir Değerlendirme”, SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, S.16.
  • Egeli, Haluk - Funda Diril (2012). Türkiye’de Yerel Yönetimlerde Mali Özerklik veVergilendirme Yetkisi”, Sayıştay Dergisi, Sayı 84, Ocak-Mart.
  • Eryılmaz, Bilal (2012). Kamu Yönetimi, Umuttepe Yay., 5. Baskı, Kocaeli.
  • Halligan, John (1997). “New Public Sector Models”, J.E. Lane (Ed.), Public SectorReform Rationale, Trends-Problems, Sage, England.
  • İzci, Ferit - Menaf Turan (2013). “Türkiye’de Büyükşehir Belediyesi Sistemi Ve 6360 Sayılı Yasa İle Büyükşehir Belediyesi Sisteminde Meydana Gelen Değişimler”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.18, S.1.
  • Karakılıç, Yusuf (2013). Yeni Yerel Bölgesel Gelişmeler Işığında Yerel Yönetimler,Seçkin Yay., Ankara.
  • Karaman, Z. Toprak (1995). “Küreselleşmede Yönetimin Etkisi”, Türk İdare Der., Y.67, S. 409, Aralık.
  • Keleş, Ruşen (1995). “Yerel Yönetimler Özerklik Şartı Karşısında Avrupa ve Türkiye,Çağdaş Yerel Yönetimler, C.4, S.6, Kasım.
  • Kestane, Doğan (1996). İller Bankası ve Yerel Yönetimlerle İlişkileri, Araştırma Raporu, Maliye Bakanlığı BÜMKO, Ankara.
  • Nadaroğlu, Halil (1978). Mahalli İdareler, Felsefesi, Ekonomisi, Uygulaması, Sermet Matbaası, İstanbul.
  • Putten, Han Van (1990). “Altmış Yıllık Bir Perspektif İçinde Üçüncü Dünya Ülkelerinde Yerel Yönetim”, Türk Belediyeciliğinde 60. Yıl, Bildiri ve Tartışmalar,İULA –EMME, Ankara.
  • Rohr, John A. (1996). “What a difference a state makes?, Gary L. Wamsley (Ed.), Refounding Democratic Public Administration, Modern Paradoxes, Post Modern Challenges, Sage, USA.
  • Sakınç, Süreyya (2012). Yerel Yönetimler Maliyesi, 3. Baskı, Orion, Ankara.
  • Sarıoğlu, Fatih (2008). “Yeni Anayasa Tartışmaları Çerçevesinde Yerel VergilendirmeYetkisinin Ekonomi Politiği”, Yerel Yönetimlerde Mali Yönetim: İç Denetimden Stratejik Plana Yeni Arayışlar”, 1. Ulusal Yerel Yönetimler Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Sakarya Ün., İİBF, Sakarya.
  • Sobacı, M. Zahid (2012). “Yönetişim Çağında Merkezi Yönetim-Yerel Yönetim İlişkisi: Yeniden Yapılandırılan Yerel Yönetimler Bağlamında Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme”, Yerel ve Kentsel Politikalar, Ed. M. Akif Çukurçayır - Ayşe Tekel, Çizgi Kitabevi, Konya.
  • Şengül, Ramazan (2011). Yerel Yönetimler, Umuttepe Yay., Kocaeli.
  • TEPAV (2013). “6360 Sayılı Yasaya Göre Belediyelerin Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Alacakları Paylar”,http://www.tepav.org.tr/upload/files/ haber/1354287682-Alacaklari_Paylar.pdf, 20.07.2013.
  • TEPAV (2013). “Yenilenen Yerel Yönetim Sisteminde Belediye ve İl Özel İdarelerinin Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Alacakları Payların Karşılaştırmalı Analizi” http://www.tepav.org.tr/tr/haberler/s/3243, 20.07.2013.
  • Tortop, Nuri (1996). Mahalli İdareler Maliyesi, TODAİE, Ankara.
  • Ulusoy, Ahmet - Tekin Akdemir (2012). “Yerel Yönetimler ve Mali Özerklik, Türkiye ve OECD Ülkelerinin Karşılaştırmalı Analizi”, Balıkesir Ün. Sosyal Bilimler Der., C.12, S.21.
  • Ulusoy, Ahmet - Tekin Akdemir (2013). Mahalli İdareler, Teori-Uygulama-Maliye, Seçkin Yay., Ankara.
  • Yayman, Derya (2013). “Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Mali Yapısı”, Akademik Bakış Der., S.34, Şubat.
  • Yılmaz, Hakan - F. Emil-B. Kerimoğlu (2012). Yerel Yönetimler Maliyesi, Mali Hizmetler Derneği, No:10, Ankara.
  • Yüksel, Fatih (2005). “Yerel Özerklik Kavramı Üzerine Bir İnceleme”, Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar I:Reform, Ed. H. Özgür - M. Kösecik, Nobel Yay.,Ankara, Eylül.