TÜRKİYE’DE DİJİTAL DÖNÜŞÜM VE DİJİTAL OKURYAZARLIK
Dünya’nın geleneksel olanın karşısında yeni olanı tartıştığı günümüzde,bilgi kaynaklarına erişim okuryazarlık yeteneğinin ayrı bir yetenek olarakdeğerlendirildiği farklı ortamlar yaratmıştır. Dijital okuryazarlık vasıtasıyla yaşanandeğişim ve dönüşüme uyum sağlayabilmek birçok ülkeyi bu konuda farklı çalışmalaryapmaya, vatandaşlarını bu yönde bilgilendirmeye yöneltmiştir. Bu çalışmada,Türkiye’de dijital dönüşümün, dijital okuryazarlık vasıtasıyla yükseköğretimdehangi noktada olduğu, Dünya’daki diğer uygulamaların da ele alındığı nitelaraştırma yoluyla ortaya konulmak istenmiştir. Özellikle eğitim alanında dijital birdönüşümün varlığı artık kabul edilmekte, bu dönüşüm için hızlı bir şekilde dijitalokuryazarlık yetkinliğini arttıracak projelere ihtiyaç duyulmaktadır.
DIGITAL TRANSFORMATION AND DIGITAL LITERACY IN TURKEY
In today’s world where the new is discussed against the traditional one, the access to information sources has created different settings in which the ability of digital literacy is regarded as a separate ability. Adapting to the change and transformation that are experienced by the means of digital literacy has led many countries to take various actions and inform their citizens in this direction. In this study, it is aimed to demonstrate at which point the digital transformation in Turkey is in higher education, by means of digital literacy through a descriptive analysis in which other practices around the world are evaluated. The existence of digital transformation, especially in the field of education, is now accepted and projects that swiftly contribute to the perfection of digital literacy are required for this transformation.
___
- AA (2019), “Yükseköğretimde Dijital Dönüşüm Projesi’nde ilk sınav yapıldı”,
https://www.aa.com.tr/tr/egitim/yuksekogretimde-dijital-donusum-projesindeilk-
sinav-yapildi/1444136, (Erişim tarihi: 10.05.2019)
- Aytaş, G., ve Kaplan, K. (2017). Medya Okuryazarlığı Bağlamında Yeni
Okuryazarlıklar. Journal of Kirsehir Education Faculty, 18(2), 291-310.
AOSB (2018), Türkiye’nin İlk Yetkinlik ve Dijital Dönüşüm Merkeziİ (Model
Fabrika) ASO 1.OSB’de Açıldı, http://www.aosb.org.tr/20048/n/turkiyenin-ilkyetkinlik-
ve-dijital-donusum-merkezi-model-fabrika-aso-1osbde-acildi, (Erişim
tarihi: 11.04.2019)
- Baştürk Akca, E. ve Kaya, B. (2016). Toplumsal cinsiyet eşitliği
perspektifinden dijital bölünme ve farklı yaklaşımlar. Intermedia International
E-Journal, 3(5), 301-319.
- Bawden, D. (2001). Information and digital literacies: a review of concepts.
Journal of documentation, 57(2), 218-259.
- Baydık, B. (2003). Filizlenen okuryazarlık ve desteklenmesi. Ankara
Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 4(2), 77-89.
- BOUN Endüstri Platformu (2019), Dijital Dönüşüm – Endüstri 4.0
Mükemmeliyet Merkezi Boğaziçi Üniversitesi’nde, http://industry4zero.boun.
edu.tr/?p=5780, (Erişim tarihi: 10.01.2019)
- Buckingham, D. (2015). Defining digital literacy-What do young people
need to know about digital media? Nordic Journal of Digital Literacy, 10, 21-35.
- Çubukcu, A. ve Bayzan, Ş. (2013). Türkiye’de dijital vatandaşlık algısı ve bu
algıyı internetin bilinçli, güvenli ve etkin kullanımı ile artırma yöntemleri. Middle
Eastern & African Journal of Educational Research, 5, 148-174.
- Damlapınar, Z. (2014). Medya Okuryazarlığı Dersi Tercihlerine Göre
İlköğretimdeki Çocukların Medya Tutumları ve Davranışları. Selçuk Üniversitesi
İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 8(2), 177-191.
- Deshpande, A. (2018), “How To Bring Digital Transformation To Education”,https://goo.gl/TfexYh (Erişim tarihi: 10.01.2019)
- Dijital Çağın Bireyleri (2019), https://www.dijitalcaginbireyleri.com/projehakkinda/,
(Erişim tarihi: 20. 06. 2019)
- Dijital Dönüşüm (2019), https://www.dijitaldonusum.gov.tr/#, (Erişim
tarihi: 10.02.2019)
- Eshet, Y. (2004). Digital literacy: A conceptual framework for survival skills
in the digital era. Journal of educational multimedia and hypermedia, 13(1), 93-
106.
- European Commission (2019), EU Futurium, https://ec.europa.eu/
futurium/, Erişim tarihi: 10.01.2019)
- Fukuyama, M. (2018), Society 5.0: Aiming for a New Human-Centered
Society, Japan SPOTLIGHT Journal, July 2018, 220th Special Article, https://goo.
gl/yHJy4L , (Erişim tarihi: 12.01.2019)
- GE TÜRKİYE (2018), Geleceğin İş Gücü Nasıl Şekillenecek – I, https://
geturkiyeblog.com/gelecegin-is-gucu-nasil-sekillenecek-i/, Erişim tarihi:
09.02.2019)
- Gilster, P. (1997) Digital Literacy New York. John Wiley
- Granrath, L. (2017), Japan’s Society 5.0: Going Beyond Industry 4.0,
https://www.japanindustrynews.com/2017/08/japans-society-5-0-goingbeyond-
industry-4-0/, (Erişim tarihi: 12.01.2019)
- Günay, V. (2008). Görsel okuryazarlık ve imgenin anlamlandırılması. Art-e
Sanat Dergisi, 1(1).
- Gürdal, O. (2000). Yaşamboyu öğrenme etkinliği “enformasyon
okuryazarlığı”. Türk Kütüphaneciliği, 14(2), 176-187.
- Haber Türk (2019), https://www.haberturk.com/idc-directions-2019-
sahiplerini-buldu-2367505-teknoloji,
(Erişim tarihi: 10.05.2019)
- Hamutoğlu, N., Güngören, Ö., Uyanık, G. ve Erdoğan, D. (2017). Dijital
Okuryazarlık Ölçeği: Türkçe’ye Uyarlama Çalışması. Ege Eğitim Dergisi, 18(1), 408-429.
- Hasdemir, T. A., & Demirel, F. G. (2012). İletişim Eğitimi ve Medya
Okuryazarlığı: Türkiye’deki Uygulamadan Bir Kesit. Akdeniz İletişim, (17), 176-191.
- Keidanren (2016), Toward realization of the new economy and society:
Reform of the economy and society by the deepening of “Society 5.0”, http://
www.keidanren.or.jp/en/policy/2016/029_outline.pdf, (Erişim tarihi: 10.06.2019)
- Kılıç, Y., Ata, H. A., & Seyrek, İ. H. (2015). Finansal okuryazarlık: Üniversite
öğrencilerine yönelik bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (66), 129-
150.
- Koltay, T. (2011). The media and the literacies: Media literacy, information
literacy, digital literacy. Media, Culture & Society, 33(2), 211-221.
- Kurbanoğlu: (2010). Bilgi okuryazarlığı: Kavramsal bir analiz. Türk
kütüphaneciliği, 24(4), 723-747.
- Martin, A. ve Grudziecki, J. (2006). DigEuLit: Concepts and tools for digital
literacy development. Innovation in Teaching and Learning in Information and
Computer Sciences, 5(4), 249-267.
- Matt, C., Hess, T., & Benlian, A. (2015). Digital transformation strategies.
Business & Information Systems Engineering, 57(5), 339-343.
- MEB (2017), Dijital Yetkinlikler Kurs Programı, https://hbogm.meb.gov.
tr/modulerprogramlar/kurslar/Kişisel%20Gelişim%20ve%20Eğitim_Dijital%20
Yetkinlikler.pdf, (Erişim tarihi: 10.05.2019)
- Nawaz, A. ve Kundi, G. M. (2010). Digital literacy: An analysis of the
contemporary paradigms. International Journal of Science and Technology
Education Research, 1(2), 19-29.
- Ng, W. (2012). Can we teach digital natives digital literacy? Computers &
Education, 59(3), 1065-1078.
- Onursoy: (2018). Üniversite gençliğinin dijital okuryazarlık düzeyleri:
anadolu üniversitesi öğrencileri üzerine bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi
İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(2), 989-1013.
- Önal, İ. (2010). Tarihsel değişim sürecinde yaşam boyu öğrenme ve
okuryazarlık: Türkiye deneyimi. Bilgi Dünyası, 11(1), 101-121.
- Özbay, M., ve Özdemir, O. (2014). Türkçe Öğretim Programı İçin Bir
Öneri: Dijital Okuryazarlığa Yönelik Amaç ve Kazanımlar/A Suggestion for Turkish
Teaching Curriculum: Digital Literacy Objectives and Standards. Okuma Yazma
Eğitimi Araştırmaları, 2(2), 50-59.
- Özkan: (2014), Anlamlı bir gelecek için ‘Futurium’, https://www.bthaber.
com/anlamli-bir-gelecek-icin-futurium/, (Erişim tarihi: 09.01.2019)
- Polat, C. ve Odabaş, H. (2008). Bilgi toplumunda yaşam boyu öğrenmenin
anahtarı: bilgi okuryazarlığı. Küreselleşme, Demokratikleşme ve Türkiye
Uluslararası Sempozyumu Bildiri Kitabı, Antalya (Turkey), 27-30 Mart 2008.
- PWC (2018), The 2018 Digital University, https://goo.gl/znyzi1 (Erişim
tarihi: 12.01.2019)
- Rüßmann, M., Lorenz, M., Gerbert, P., Waldner, M., Justus, J., Engel, P.,
ve Harnisch, M. (2015). Industry 4.0: The future of productivity and growth in
manufacturing industries. Boston Consulting Group, 9(1), 54-89.
- Salgues, B. (2018). Society 5.0: Industry of the Future, Technologies,
Methods and Tools, John Wiley & Sons
- Sandkuhl, K. ve Lehmann, H. (2017). Digital transformation in higher
education–The role of enterprise architectures and portals. Digital Enterprise
Computing (DEC 2017)
- Sönmez, G. (2018), Dijital Dönüşümle Eğitimin Karşılıklı Etkileşimleri.
Kalkınmada Anahtar Verimlilik, Sayı: 353, https://goo.gl/TJVeSb (Erişim tarihi:
20.02.2019)
- TBD (2019), 1.Dijital Dönüşüm ve Standartlar Zirvesi Sonuç Raporu,
https://www.tbd.org.tr/wp-content/uploads/2019/02/2019-Dijital-Donusum-
Zirvesi-Sonuc-Raporu.pdf, (Erişim tarihi: 09.02.2019)
- TBV, Türkiye Bilişim Vakfı (2017). Türkiye’nin dijital atılım stratejisi. https://
goo.gl/N8thhT (Erişim tarihi:13.03.2019)
- T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (2018), Türkiye’nin Sanayi Devrimi:
“Dijital Türkiye” Yol Haritası, https://goo.gl/Z3i56y, (Erişim tarihi: 12.01.2019)
- Teksöz, G., Şahin, E., & Ertepınar, H. (2010). Çevre okuryazarlığı, öğretmen
adayları ve sürdürülebilir bir gelecek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Dergisi, 39(39), 307-32
- The Brand Age (2019), Eğitimde dijital dönüşüm nasıl gerçekleşecek?,
- https://www.thebrandage.com/egitimde-dijital-doenusum-nasil-gerceklesecek,
(Erişim tarihi: 20.02.2019)
- TÜBİTAK Bilgem (2016), Dijital Dönüşüm Araştırmaları Serisi Çalışmaları
ile Bilişim Ekosistemi Farkındalığı Artırılıyor, https://yte.bilgem.tubitak.gov.tr/
tr/haber/dijital-donusum-arastirmalari-serisi-calismalari-ile-bilisim-ekosistemifarkindaligi,
(Erişim tarihi: 10.01.2019)
- TÜİK, (2018). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması,
https://goo.gl/toCwrJ (Erişim tarihi: 13.03.2019)
- TÜSİAD (2017), Türkiye’nin Sanayide Dijital Dönüşüm Yetkinliği, Nurşen
Numanoğlu, F. Hazal İnce (edt.), İstanbul
- Üstündağ, M. T., Güneş, E., & Bahçivan, E. (2017). Dijital Okuryazarlık
Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması ve Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Dijital
Okuryazarlık Durumları. Journal of Education and Future, (12), 19-29.
- WEF (2018), Digital Transformation Initiative, https://goo.gl/DRuY2e,
(Erişim tarihi: 10.01.2019)
- Westerman, G., Bonnet, D., & McAfee, A. (2014). The nine elements of
digital transformation. MIT Sloan Management Review, 55(3), 1-6.
- Westerman, G, C Calméjane, D Bonnet, P Ferraris ve A McAfee (2011).
Digital transformation: A roadmap for billion-dollar organizations. MIT Center for
Digital Business and Capgemini Consulting, 1–68.
- Yeditepe Üniversitesi (2018), Yeditepe Üniversitesi, Endüstri 4.0’dan
Toplum 5.0’a Geçti, https://www.yeditepe.edu.tr/tr/haber/yeditepe-universitesiendustri-
40dan-toplum-50a-gecti, (Erişim tarihi: 09.02.2019)
- Yılmaz, B. (1989). Okuryazarlık ve okuma alışkanlığı üzerine. Türk
Kütüphaneciliği, 3(1), 48-53.
- Yorulmaz, I. (2018), Endüstri 4.0’a karşı Toplum 5.0’i gelecekte neler
bekliyor?, https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-45918360, (Erişim
tarihi: 20.02.2019)
- YÖK (2019), “YÖK’ün “Yükseköğretimde Dijital Dönüşüm Projesi”nde
İmzalar Atıldı”, https://goo.gl/FnQSVJ (Erişim tarihi: 20.02.2019)