KÖY KANUNU VE TARİHÇESİ “442 SAYILI KÖY KANUNU’NUN TARİHİ VE MEVCUT DURUM ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME”

Türkiye Cumhuriyeti, 2000’li yıllara girerken yerel yönetimler üzerinde bir dizi reform gerçekleştirmiştir. Bu reformlar yerel yönetim birimlerinin daha etkin ve verimli çalışmasına ve birimlerin daha demokratik bir yapıya sahip olmasına imkân vermek için oluşturulmuştur. Ancak bu süreçte Köy Kanunu, reformun dışında tutulmuştur. Bu çalışmada 1924 yılından bu yana yürürlükte olan 442 sayılı Köy Kanunu’nun tarihsel bir perspektiften irdelenmesi ve mevcut tablonun değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Belgesel kaynak tarama1 yöntemiyle ulaşılan veriler analiz edilip, tarihsel akış şeması içerisinde köy idaresinin dünü ve bugünü ele alınmış son olarak da ilgili düzenlemeye ilişkin son durum ortaya konulmuştur. Devam eden bir sürecin incelenmesi ile mevcut durumun nasıl ilerleyebileceğini analiz etmek, çalışmanın maksadını oluşturmaktadır. Çalışma, güncel durumun değerlendirilmesiyle tamamlanmıştır.

THE LAW OF VILLAGE AND ITS HISTORY “AN EVALUATİON ON THE HİSTORY OF THE VİLLAGE LAW NO. 442 AND CURRENT SİTUATİON ”

The Republic of Turkey has carried out series of reforms on local administrations in the beginning of the 2000’s. Those reforms were created to enable local administration units to work more effectively and efficiently also to have more democratic structure. However, The Village Law was excluded from the process of the reform within that period. In this study, it is aimed to examine The Village Law, which has been in vigour since 1924, over a historical perspective and to evaluate the current situation. The data that were obtained through the documentarial source scanning method has been analyzed, the past and the present of the administration of village have been discussed within the historical flow chart, and the final situation regarding the relevant regulation has been revealed. Analysing where the current situation might lead by the examiation of an ongoing process contains the importance of the study. The study has been completed with the evaluation of the current situation.

PDF

___

Altan, Y, Kerman, U. ve Aktel, M. (2010), Köy Kanunu Tasarı Taslağı Üzerine Bir Değerlendirme, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 26, ss. 57-65.
Boztepe, M. (2013), Osmanlı Devleti’nin Taşra Yönetimini Şekillendiren “Merkeziyetçilik” Yaklaşımı ve Günümüze Etkileri, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 36 ss. 1-14.
Çadırcı, M. (2017), Ülke Yönetimi “Tanzimat Sürecinde Türkiye”, İmge Kitabevi, 2. Baskı.
Çağdaş, T. (2011), Türkiye’de Yerel Yönetimlerde İdari Özerklik, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt 30, Sayı 1, ss. 391-416.
Çapar, S. ve Demir, R. (2017), Türkiye’de Büyükşehir Yapılanması Ve 6360 Sayılı Kanuna Uygulayıcıların Bakışı, Türk İdare Dergisi, Sayı 484, ss. 39-90.
Çetin, T. (1994), Cumhuriyetin İlk Yıllarında Köy Sorununa Bakış: Köy Kanunu’nun Çıkarılması, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, Cilt 2, Sayı 4, ss. 29-44.
Demirkaya, Y. ve Koç, M. (2017), 6360 Sayılı Kanun İle Birlikte Mahalleye Dönüşen Köylerde Değişimin Katılım Açısından Muhtarlığa Etkisi: Menteşe ve Seydikemer İlçeleri Üzerinden Bir Değerlendirme, Strategic Public Management Journal, ISSN: 2149-9543, Cilt 3, Sayı 6, ss. 124-149.
Dik, E. (2016), Türkiye’de Erken Cumhuriyet Döneminde (1923-1930) Köy Sorunu, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt 71, No. 3, ss. 693-729.
Efe, A. (2009), Tanzimat’ın Eyalet Reformları 1840-64: Silistre Örneği, Karadeniz Araştırmaları, Cilt 6, Sayı 22, ss. 87-113.
Efe, A. (2019), Taşra Yönetimine Muhassıllıktan Açılan Kapı, 1864 Vilayet Nizamnamesi, ed. Çapar, S. & Tural, E. TİAV, 2. Baskı, Ankara.
Eldem, H. (2015), Yerel Yönetimler Reformunun Bir Parçası Olarak Köy Kanunu Tasarı Taslağı, Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt 2, Sayı 1 ss. 39-61
Erat, V. (2016), Mahalli İdare Birimi Olarak Köyler ve 6360 Sayılı Yasanın Etkileri, BEU Akademik İzdüşüm, Cilt 1, Sayı 1, ss. 87-98.
Eryiğit, B. H. ve Kalafat, C. (2019), Osmanlı Devleti’nde 1840-1858 Yılları Arasında Taşra Yönetimini Düzenleyen Nizamnameler Üzerine Bir Değerlendirme, Strategic Public Management Journal, Cilt 5, Sayı 10, ss. 54-62.
Fidan, A. (2013), Köy Kanunu Tasarı Taslağına İlişkin İncelemeler, İrdelemeler ve Öneriler, Kent Kültürü ve Yönetimi Hakemli Elektronik Dergi, Cilt 6, Sayı 1, ss.1-8.
Genç, F. N. (2014), 6360 Sayılı Kanun ve Aydın’a Etkileri, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 1, Sayı 5, ss. 1-29.
Giritli, İ. (1963) Âmme İdaresinin Teşkilâtının Ana Kavramları, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt 29, s.1-2, ss. 29-45.
Göktolga, O. (2014), Demokrasinin Demokratikleştirilmesi: Yerel Doğrudan Demokrasi Uygulamaları, Birey ve Toplum Dergisi, Cilt 4, Sayı 8, ss. 97-115.
Gözler, K. (2003) İdare Hukuku, Cilt I, Ekin Kitabevi.
Gözler, K. (2013), 6360 Sayılı Kanun Hakkında Eleştiriler: Yirmi Dokuz İlde İl Özel İdareleri ve Köylerin Kaldırılması ve İlçe Belediyelerinin Büyükşehir İlçe Belediyesi Hâline Dönüştürülmesi Anayasamıza Uygun Mudur?, Legal Hukuk Dergisi, Cilt 11, Sayı 122, ss. 1-44.
Gözler, K. (2019), Osmanlı Mülkî İdare Sistemi Üzerinde Fransız Etkisi: 1864 ve 1871 Vilayet Nizamnameleri Fransa’dan mı İktibas Edilmiştir?, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 52, Sayı 1, ss. 1-39.
Güneş, G. (2010), Türk Kadınının Muhtarlık ve Köy İhtiyar Heyetlerine Seçme Seçilme Hakkını Kazanması ve Türkiye’nin İlk Kadın Muhtarı Gül Esin (Hanım), ÇTTAD, Cilt 9, ss. 171-190.
Karatepe, Ş. (1988), Toplum Kalkınması Yönünden 442 Sayılı Köy Kanunu’nun Yetersizlikleri, T.C. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 3, Sayı 1, ss. 179-188.
Kaştan, Y. (2016), Osmanlı Devleti’nde 1913 Tarihli İdare-i Umumiye-i Vilayat Kanun-i Muvakkati İle Vilayet Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması, Osmanlı Medeniyeti Araştırmaları Dergisi, Cilt 2, Sayı 2 ss. 78-98.
Karpat, K. (2019), Osmanlı Modernleşmesi, İstanbul, Timaş Yayınları, 2. Baskı.
Kaya, H. (2016), Bayezid Sancağı Örneğinde Osmanlı İdari Yapısında YurtlukOcaklık Sistemi, Current Recearch in Social Sciences, Cilt 2, Sayı 1, ss. 17-26.
Kayıkçı, S. (2005), Cumhuriyetin Kuruluşundan Günümüze Kadar Köye ve Köylüye Yönelik Olarak İzlenen Politikalar, Türk İdare Dergisi, Sayı 448.
Kızılboğa, R. (2011), Köy İdaresine Yönelik Kanun Tasarısı’ndaki Düzenlemeler, Öneri Dergisi, Cilt 9, Sayı 35, ss. 183-197.
Ortaylı, İ. (2017), Türkiye Teşkilât ve İdare Tarihi, Cedit Neşriyat, 6. Baskı.
Özçelik, F. ve Tunç, B. (2017), Demokrat Parti Döneminde Ağrı’da İdari Alanda Yapılan Düzenlemeler (1950-1960), Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, Cilt 7, Sayı 3, ss. 463-477.
Sarı, M. (2014), 442 Sayılı Köy Kanunu Çerçevesinde Cumhuriyet Dönemi Köye Yönelik Çalışmalar, Tarih Okulu Dergisi, Yıl 7, Sayı XIX, ss.509-534.
Sertkaya Doğan, Ö. & Gökburun, İ. (2019), İstanbul’da Köyden Mahalleye Evrilen Yerleşmeler, Coğrafya Dergisi, Cilt 39, ss. 73-87.
Seyitdanlıoğlu, M. (1996), Yerel Yönetim Metinleri VI, 1871 Vilayet Nizamnamesi ve Getirdikleri, Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt 5, Sayı 5 ss. 89-103.
Siverekli, E. (2000), Osmanlı Devleti’nde Bütçe Uygulamaları, Erciyes Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı 18, Yıl 2002, ss. 97-122.
Uğuzman, T. (2017), Tarih ve Toplum, Köy ve Kent, Sosyoloji Konferansları, Sayı 55, 507-510.
Ünal, F. (2019), Kırsal Alanlarda Güvenliğin Yasal ve Yapısal Sorunları: Köy Kolluğu Örneği, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 62, ss. 200-211.
298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun, (1961, 26 Nisan), Resmi Gazete: 10796, Yayımlandığı Düstur: Tertip 4, Cilt 1, Sayfa 2553.
334 sayılı Kanun, 1961 Anayasası, Kabul Tarihi: (1961, 9 Temmuz), Erişim adresi: www.anayasa.gov.tr/tr/mevzuat/onceki-anayasalar/1961-anayasasi/, Erişim tarihi: (2020, 17 Haziran).
442 sayılı Köy Kanunu (1924, 18 Mart), Resmî Gazete: 68, Yayımlandığı Düstur: Tertip 3, Cilt 5, Sayfa 336.
2709 sayılı Kanun, 1982 Anayasası, Kabul Tarihi: (1982, 18 Ekim), Resmî Gazete: 17863 (Mükerrer), Erişim adresi: www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2709. pdf Erişim tarihi: (2020, 17 Haziran).
5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu (2005, 4 Mart), Resmi Gazete: 25745, Yayımlandığı Düstur: Tertip 5, Cilt 44..
5393 sayılı Belediye Kanunu (2005, 3 Temmuz), Resmi Gazete: 25874, Yayımlandığı Düstur: Tertip 5, Cilt 44.
5442 sayılı İl İdaresi Kanunu (1949, 18 Haziran), Resmi Gazete: 7236, Yayımlandığı Düstur: Tertip 3, Cilt 30, Sayfa 1477.