KAMU ÖRGÜTLERİNDE PERFORMANS ÖLÇÜM YÖNTEMLERİ OLARAK ETKİLİLİK, ETKİNLİK VE VERİMLİLİK: KAVRAMSAL BİR DEĞERLENDİRME
Günümüzde milyonlarca insan, mal ve hizmet üretmek amacıyla saatlerceçalışmakta, çaba harcamakta ve milyonlarca insan da bu faaliyetleri yürütmekte,koordine etmektedir. Yürütülen bu faaliyetler örgütlerde, ekonomik, sosyal,kültürel vb. amaçlı olarak bir iş birliği içerisinde gerçekleştirilmektedir. Buradabir yönetim faaliyeti söz konusudur. Yönetim, örgütlerin faaliyetleriyle ilgili olarakbelirlediği amaçlara, etkili, etkin ve verimli bir şekilde ulaşabilmeyi hedefler.İnsanlar, bireysel olarak gerçekleştiremedikleri amaçlarına örgütler aracılığıyladaha etkili ve verimli bir şekilde ulaşabilirler. Örgütün sunduğu kaynaklar ve işbirliği ortamı insanların başarmalarına yardımcı olur. İstenen sonuca ulaşmadakisüreçte, amaca ulaşmış olmak yeterli değildir; bu amaca nasıl ulaşıldığı, ulaşmaderecesi, eldeki kaynakların nasıl kullanıldığı, nasıl bir performans sergilendiğiönemlidir. Performansın en önemli bileşenleri etkinlik, etkililik ve verimlilikkavramlarıdır. Bu kavramlar, yönetimin her kademesinde, alt basamaktanüst basamağa kadar önem arz etmektedir. İnsan ihtiyaçlarının sınırsız olmasıüretimi de önemli bir ihtiyaç haline getirmiştir. Bu nedenle üretimde kullanılanfaktörlerin yönetimi ve sonuç olarak bu sürecin etkililiği, etkinliği ve verimliliğikurumsal yapılar tarafından hayati bir önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı,kamu kesiminde performans ölçüm yöntemi olarak kullanılan etkililik, etkinlikve verimlilik kavramlarının birbirleriyle olan ilişkilerinin ortaya konulmasıdır.Bu çerçevede, kavramların birbirleriyle olan ilişkileri doğrultusunda kamukesimindeki performans ölçüm yöntemleri teorik olarak incelenmiştir.
EFFECTIVENESS, EFFICIENCY AND PRODUCTIVITY AS THE PERFORMANCE MEASUREMENT METHODS IN PUBLIC ORGANIZATION: A CONCEPTUAL EVALUATION
Today, millions of people work hours and effort to produce goods and services, and millions of people carry out and coordinate these activities. These activities are carried out in organizations, economic, social, cultural etc. purpose cooperation. Here is a management activity. Management aims to achieve its objectives, in relation to organizational activities, effectively, efficiently and productively. Through organizations, people can reach their goals more efficiently and productively than they can individually. The resources and collaborative environment that it offers are helping people to succeed. In the process of reaching the desired outcome, it is not enough to achieve it; organizations achievement of their goals, the level of attainment, how resources are handled, how performance has been demonstrated. The most important concepts of performance are efficiency, effectiveness and productivity. These concepts are important in all levels of management, from lower to upper levels. Unlimited human needs have made production an important need. Therefore, the management of factors used in production and consequently the effectiveness, efficiency and productivity of this process are of vital importance by institutional structures. The aim of this study is to reveal the relationship between the concepts of effectiveness, efficiency and productivity used as a performance measurement method in public sector. In this framework, the performance measurement methods in the public sector have been examined theoretically in the direction of the relations between the concepts.
___
- Ateş, H. ve Köseoğlu, Ö. (2011). Belediyelerde Kurumsal Performans Yönetimi,
İlke Yayıncılık, İstanbul.
- Aytürk, N. (2010). Örgütsel ve Yönetsel Davranış: Örgütlerde İnsan İlişkileri ve
Yönetsel Davranış Yöntemleri. Detay Yayıncılık, Ankara.
- Baransel, A. (1993). Çağdaş Yönetim Düşüncesinin Evrimi. Avcıol Basım Yayın,
İstanbul.
- Batırel, Ö. F. (1992). “Sayıştay Denetiminden Sonuç Alınması: Ekonomik Boyut”,
Sayıştay Dergisi, 8, 39-47.
- Bilgin, M. H. (2000). “Performans Değerlendirmenin Taşıması Gereken Özellikler”.
Mülkiyeliler Birliği Dergisi, XXV, 205. 75-87.
- Boland, T. ve Fowler, A. (2000). “A System Perspective of Performance
Management in Public Sector Organizations”, The International Journal of Public
Sector Management, 13(5), 410- 431.
- Çelebi, E. S. (2018). “Ergonomik İyileştirmenin Çalışan Psikolojisi ve Verimliliğe
Etkisi: Elektrikli Ev Aletleri Üreticisinde Bir Araştırma”. Journal of Life Economics,
5(1), 83-94.
- Çetin, S. (2008). “İngiltere’de En İyi Değer Rejimi ve Denetim Sistemi”. Sayıştay
Dergisi, (68), 47-63.
- Çeven, S. ve Karakulle, İ. (2018). “Bilgi Toplumu ve Eğitim, Türkiye’de Eğitime
Genel Bir Bakış”. Social Sciences Studies Journal, 4 (14). 695-705.
- Çevik, H. H. (2001). Türkiye’de Kamu Yönetimi Sorunları, Seçkin Yayınları, Ankara
Demirci, F. S. (2005). “Verimlilik Bilinci ve Kültürünün İşlevselliği, Değişime Katkısı”.
MPM Yayınları Verimlilik Dergisi, (3), 27-48.
- Demirel, Y. ve Güner, E. (2015). “İç Müşteri İlişkileri Yönetiminin Örgütsel
Vatandaşlık Davranışı Üzerine Etkisi”. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi
Dergisi, 2(7), 1-14.
- Drucker, P. F. (1992). Yeni Gerçekler, (Çev. Birtane Karanakçı), Türkiye İş Bankası
Yayınları, Ankara.
- Erdoğan, İ. (1991). İşletmelerde Personel Seçimi ve Başarı Değerleme Teknikleri,
İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayınları, İstanbul.
- Ergeneli, A. (1995). “Örgütsel Etkililik Kriteri Olarak Lider Davranışının Örgütsel
İklim İle İlişkisi: Görev Karmaşıklığı Bakımından Farklılaşan İki Örgüte İlişkin Bir
Uygulama”. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 1(50), 187-199.
- Falay, N. (1997). “Denetim, Verimlilik / Etkinlik / Tutumluluk (VET) ve Sayıştay”,
Sayıştay Dergisi, 135. Kuruluş Yıldönümü Özel Sayısı, Nisan-Haziran, 21-27.
- Fındıkçı, İ. (1999). İnsan Kaynakları Yönetimi, Alfa Yayınları, İstanbul.
- Grosskopf, S. (1993), “The Measurement of Productive Efficiency: Techniques
and Applications”, Efficiency and Productivity, (Ed. Fried, H.O., Lovell, C.A.K., and
Schmidt, S.S.), Oxford University Press, New York, 160-194.
- Güntürkün, F. ve Balkan, D. (2011). Verimlilik Ölçme ve Değerlendirme Eğitimi,
Milli Prodüktivite Merkezi Verimlilik Ölçme ve İzleme Bölüm Başkanlığı, Ankara.
- Halis, M. ve Tekinkuş, M. (2003) “Kamuda Performans Yönetimi”, İçinde: A. Balcı,
A. Nohutçu, N. K. Öztürk, B. Coşkun (eds.), Kamu Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar,
Seçkin, Ankara, 169-201.
- Henri, J.F. (2002). Performance Measurement and Organizational Effectiveness,
Bridging The Gap.
- Hughes, O. E. (2003). Public Management and Administration, Palgrave
Macmillian, New York.
- Işık, N. ve Demir, F. (2012). Kamu Harcamalarında Etkinlik ve Verimlilik: Karaman
Belediyesi Hizmetleri Üzerine Bir Uygulama. Maliye Dergisi, 163, 147-169.
- Karakaş, B. and Ak R. (2003). “Kamu Yönetiminde Performans Yönetimi Önemli
midir?”, Kamu Yönetiminde Kalite 3. Ulusal Kongresi, Ankara, TODAİE, 340-353.
- Kol, E. N. (2011). İktisadi Etkinlik-İstihdam-Kariyer Planlaması İlişkisi: Türkiye
Tarım Kredi Kooperatifleri Üzerine Bir Uygulama. Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Selçuk Üniversitesi, Konya.
- Koontz, H. ve O’Donnell, C. (1976). Management: A Systems and Contingency
Analysis of Management Functions, McGraw-Hill Book Company, New York,
- Kök, R. (1990). Endüstriyel Verimlilik ve Etkinlik-Bir Uygulama: Türkiye Şeker
Endüstrisinde Karşılaştırmalı Verimlilik ve Etkinlik Analizi. Yayımlanmamış Doktora
Tezi. Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
- Kubalı, D. (1998). Performans Denetimi: Kavram, İlkeler, Metodoloji ve
Uygulamalar, Ankara: T.C. Sayıştay Cumhuriyetin 75’inci Yıldönümü Dizisi: 11.
Küçük, O. (2017). İşletme Bilgisi ve Yönetimi. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
- Mandl U., Dierx A., ve IIzkovitz F. (2008). The Effectiveness and Efficiency of Public
Spending. European Commission, Directorate General for Economic and Financial
Affairs, 3-4.
- Mihaiu, D.M., Opreana, A., ve Cristescu, M. P. (2010). “Efficiency, Effectiveness and
Performance of the Public Sector”. Romanian Journal of Economic Forecasting,
(4), 132-147.
- Mott, P. E. (1972). The Characteristics of Effective Organizations. Harper and Row,
New York.
- Örücü. E. ve Kanbur, A. (2008). “Örgütsel-Yönetsel Motivasyon Faktörlerinin
Çalışanların Performans ve Verimliliğine Etkilerini İncelemeye Yönelik Ampirik Bir
Çalışma: Hizmet ve Endüstri İşletmesi Örneği”. Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve
İdari Bilimler Fakültesi Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 1(15), 85-97.
- Özer, H. (1997). Kamu Kesiminde Performans Denetimi ve Türkiye Açısından
Değerlendirilmesi, Ankara: T.C. Sayıştay 135. Kuruluş Yıldönümü Yayınları.
- Palmer, M. J. (1993). Performans Değerlendirmeleri, (Çev. Doğan Şahiner), Rota
Yayınları, İstanbul.
- Pennings, J. M., ve Goodman, P. S. (1977). Toward a workable framework. In:
Goodman, P.S. ve Pennings, J.M. (Eds.), New Perspectives on Organizational
Effectiveness, Jossey-Bass, San Francisco, 146-184.
- Pfeffer, J. ve Salancik, G. R. (1978). The External Control of Organizations: A
Resource Dependence Perspective. Harper & Row, New York.
- Saran, U. (2004). Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma: Kalite Odaklı Bir Yaklaşım,
Atlas Yayıncılık, Ankara.
- Sarıaltın, H. (2017). “Performans Yönetiminde Performans Değerlendirme ve
Öneri Sistemlerinin Sürdürülebilir Verimliliğe Etkisinin İncelenmesi: Bir Örnek
Olay Çalışması”. İşletme Bilimi Dergisi, 5(1), 117-141.
- Şahin, A. (2010). Örgüt Kültürü-Yönetim İlişkisi ve Yönetsel Etkinlik. Maliye
Dergisi, 159, 21-35.
- Şentürk, A. (2015). “5018 Sayılı Kanun ile Türk Kamu Yönetiminde Performans
Yönetimi Uygulamaları”, Strategic Public Management Journal (SPMJ), 2, 107-112,
- Tekin, Mahmut (1999). Üretim Yönetimi, Arı Ofset Matbaacılık, Konya.
Ülgen, H., ve Mirze, S. K. (2013). İşletmelerde Stratejik Yönetim. Beta Yayıncılık,
İstanbul.
- Weiss, D. H. (1993). How to Build High- Performance Teams. (Çev. Erhan Tuksan).
Rota Yayıncılık, İstanbul.
- Wholey, J. S. (1999). “Performance – Based Management: Responding to the
Challenges”, Public Productivty and Management Review, 22(3), 275-292.
- Yükçü, S. ve Atağan, G. (2009). “Etkinlik, Etkililik ve Verimlilik Kavramlarının
Yarattığı Karışıklık”. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(23),
1-13.