KADIN TEMSİLİ BOYUTUYLA TEMSİLİ BÜROKRASİ YAKLAŞIMI: TÜRKİYE’DEKİ ÜNİVERSİTELERİN ÜST YÖNETİM ORGANLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Geleneksel yönetim anlayışında bürokrasiler, sadece siyasal iradeninaldığı kararların uygulayıcısı olarak görev yapan yönetsel mekanizmalar olarakkabul edilmektedir. Bürokratların ise görevlerini, gayri şahsilik çerçevesinde,kanunların ve siyasetin belirlediği sınırlar çerçevesinde yerine getirmeyükümlülükleri bulunmaktadır. Ancak, bürokratların uzmanlıklarındankaynaklanan asimetrik bilgi avantajları veya kanunların uygulayıcısı olmalarındankaynaklanan yönetime yön verme güçleri onları, politika yapım süreçlerininetkili birer aktörü haline getirebilmektedir. Ancak, gayri şahsilik ilkesindendolayı bürokratların politika yapım süreçlerinde siyasal iradenin dışında hareketetmeyecekleri varsayılmaktadır. Temsili bürokrasi yaklaşımı, bürokrasinin gayrişahsiliği konusundaki araştırmalara dayanan bir yaklaşımdır. Temsili bürokrasiyaklaşımında, bürokratların görevlerini yürütürken yetiştiriliş, kültür, etnisite,cinsiyet vb. değişkenlerden oluşan demografik özelliklerin etkisi altında kaldıklarısavunulmakta ve bu özelliklerin toplumda bulunduğu oranlarda bürokraside detemsil edilmesinin, hem bürokrasinin ihtiyaçlara daha doğru cevap verebilmesineolanak sağlayacağı hem de bu örgütlerin demokratikleşmesinde önemli bir roloynayacağı varsayılmaktadır.Bu çalışmada, üniversitelerin üst yönetim organları olan rektörlük,üniversite senatosu ve üniversite yönetim kurullarında görev alan kadın üyelerinoranlarının temsili bürokrasi açısından incelenmesi amaçlanmıştır. YükseköğretimKurulu istatistiki verileri ve üniversitelerin internet sayfalarından elde edilenverilerin analiz edilmesi sonucunda, üniversite üst yönetim organlarındakadınların bürokratik temsilinin yetersiz olduğu ancak, kadın rektöre sahipüniversiteler bakımından temsili bürokrasinin temel varsayımının geçerli olduğusonucuna ulaşılmıştır.

REPRESENTATIVE BUREAUCRACY APPROACH IN TERMS OF WOMEN REPRESENTATION: AN ANALYSIS OF SENIOR MANAGERIAL BODIES OF UNIVERSITIES IN TURKEY

Bureaucracies are considered as administrative mechanisms which apply only the decisions made by political organs in the traditional management approach. Public servants are obliged to execute their duties with impersonality and within the limits determined by laws and policies. However, bureaucrats might become efficient players in the policymaking processes due to their powers to dominate the government since they have asymmetrical information advantages as the applicator of the laws. But as a principle of impersonality, they are assumed not to act out of the political will. The representative bureaucracy is an approach based on the studies upon the impersonality of bureaucracy. It is asserted in the representative bureaucracy approach that public servants are affected by their demographical characteristics such as education, culture, ethnicity, gender, etc. by executing their duties. Also, it is assumed that these characteristics play important roles in the determination and satisfaction of citizens’ requirements better if they are represented in bureaucratic mechanism with the same proportion as they are in community. Furthermore, it is considered that the appropriate representation might contribute the democratization of administrative bodies in bureaucracy. In this study, it is aimed to examine the representative rates of women in universities as rector, member of the senates and managerial boards of universities in terms of representative bureaucracy approach. As a result of the analysis of data obtained from the Higher Education Council and the web sites of universities, it has been determined that the women representation in the universities are not satisfying excluding the universities with female rectors.

___

  • Andrews, R. ve Miller, K. J. (2013). Representative Bureaucracy, Gender, And Policing: The Case of Domestic Violence Arrests in England. Public Administration, 91(4), 998-1014.
  • Aşkar, G. (2019). Bürokraside Temsil Sorunu: Temsili Bürokrasi Yaklaşımı. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (59), 95-104.
  • Demir, F. (2011). Bürokrasi-Demokrasi İlişkisi ve Bürokratların Seçilmişlerce Kontrolü Sorunu. Yönetim ve Ekonomi, 18(2), 63-84.
  • EACEA. (2017). Eurydice Brief: Modernisation of Higher Education in Europe: Academic Staff - 2017. Education, Audiovisual and Culture Executive Agency. doi: 10.2797/481726
  • Hindera, J. J. (1993). Representative Bureaucracy: Further Evidence of Active Representation in the EEOC District Offices. Journal of Public Administration Research and Theory, 3(4), 415-429.
  • Kennedy, B. A., Butz, A. M., Lajevardi, N. ve Nanes, M. J. (2017). Race and Representative Bureaucracy in American Policing. Cham: Springer International Publishing.
  • Kingsley, J. D. (1944). Representative Bureaucracy: An Interpretation of the British Civil Service. Ohio: Antioch Press.
  • Krause, G. A. (1996). The Institutional Dynamics of Policy Administration: Bureaucratic Influence over Securities Regulation. American Journal of Political Science, 40(4), 1083-1121.
  • Krislov: (2012). Representative Bureaucracy. Louisiana: Quid Pro Books.
  • Meier, K. J. ve O’Toole, L. J. (2006). Bureaucracy in a Democratic State: A Governance Perspective. Baltimore: Johns Hopkins University Press.
  • Meier, K. J. ve Stewart, J. (1992). The Impact of Representative Bureaucracies: Educational Systems and Public Policies. The American Review of Public Administration, 22(3), 157-171.
  • Naff, K. C. (1998). Progress toward Achieving a Representative Federal Bureaucracy: The Impact of Supervisors and Their Beliefs. Public Personnel Management, 27(2), 135-150.
  • Niskanen, W. A. (1971). Bureaucracy and Representative Government. New Brunswick: Transaction Publishers.
  • Öztürk, N. K. ve Hameş, Ö. (2018). Kanada’da Temsili Bürokrasi Uygulamaları. Strategic Public Management Journal, 4(8), 81-94.
  • Page, E. C. ve Jenkins, B. (2005). Policy Bureaucracy: Government with a Cast of Thousands. New York: Oxford University Press.
  • Selden: C. (1997). The Promise of Representative Bureaucracy: Diversity and Responsiveness in a Government Agency. New York: M.E. Sharpe.
  • Selden: C., Brudney, J. L. ve Kellough, J. E. (1998). Bureaucracy as a Representative Institution: Toward a Reconciliation of Bureaucratic Government and Democratic Theory. American Journal of Political Science, 42(3), 717-744.
  • Şahin, B. (2016). Kamu Personel Sisteminde İşe Girme Ve Yükselmede Çağdaş Liyakat Kavramları. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(1), 231-242.
  • T.C. Devlet Personel Başkanlığı. (2018). Kamu Personeli İstatistikleri. 7 Mayıs 2018 tarihinde http://www.dpb.gov.tr/tr-tr/istatistikler/kamu-personeliistatistikleri, adresinden erişildi.
  • Weber, M. (1946). From Max Weber: Essays in Sociology. (H. H. Gerth ve C. W. MILLS, Ed.). New York: Oxford University Press.
  • Yükseköğretim Kurulu. (2018). Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi. 28 Şubat 2018 tarihinde https://istatistik.yok.gov.tr/ , adresinden erişildi