İş doyumunu etkileyen faktörlerin hiyerarşik regresyon yöntemiyle ve nitel olarak incelenmesi
İş doyumu, son 100 yıldır üzerinde yoğun araştrmalar yapılan ve giderekönemi artan bir olgudur. İş doyum düzeyi düşük olan işgörende, performansve verimi düşüren işten ayrılma, işi yavaşlatma, örgüte karşı olumsuz tutumlaredinme gibi sorunlar gözlemlenirken iş doyum düzeyi yüksek olan işgörendeise örgütsel bağlılık, gönüllü ve pozitf katkı sağlama, işe zamanında başlamagibi örgütler açısından önemli sayılan nitelikler gözlemlenmektedir. TürkPolis Teşkilatnın verdiği hizmetn niteliği ve bu örgütün zor çalışma şartlarıdikkate alınırsa, bu örgüte iş doyumunun incelenmesinin önemi daha iyianlaşılmaktadır. Son yıllarda Polis Teşkilatnda iş doyumuyla ilgili önemlisayıda bilimsel araştrmalar yapılmıştr. Ancak bu araştrmada, alandaki diğeraraştrmaların genelinden farklı olarak iş doyumunu ve iş doyumunun farklıboyutlarını ölçen kapsamlı bir ölçek kullanılmıştr. Ayrıca, bu araştrmadaiş doyumunu etkileyen faktörlerin kümülatf etkileri hiyerarşik regresyontest kullanılarak analiz edilmiştr. Son olarak, bu nicel analizlerin yanında işdoyumu, nitel olarak da analiz edilmiştr. Bulgular, polislerin orta düzeydeiş doyumuna sahip olduklarını; yaşa, kıdeme, rütbeye, çalışılan yere vebirime göre iş doyum düzeylerinin farklılaştğını; genel iş doyumunun ise işinyapısı, çalışma arkadaşları ve mesleki özgüven faktörleriyle %46 oranındaaçıklandığını göstermiştr.
The examination of factors affecting job satisfaction using hierarchical regression test and qualitative methods
Although job satsfacton has been investgated for a century, itsimportance is contnuously increasing. Employees having low level of jobsatsfacton are more likely to quit, have low level of performance and havenegatve attudes towards organizatons. On the other hand,employeeshaving high level of job satsfacton are more likely to start work on tme,contribute willingly and have devoton and creatvity. The dynamics and workconditons of the Turkish Natonal Police make job satsfacton a critcal issuefor the organizaton. With this respect, many studies have been conductedexamining job satsfacton in the organizaton. There are three characteristcsdistnguishing this study from many others in the literature. First, thisstudy used a comprehensive questonnaire measuring both the general jobsatsfacton and nine of the job satsfacton dimensions. Second, this studyused statstcal test both measuring mean diferences and cumulatve efectsize, namely hierarchical regression. Third, this study collected qualitatve dataas well as quanttatve data. Findings showed that police ofcers have a midlevel of ob satsfacton. The level of job satsfacton diferentates according toage, seniority, rank, department and locaton of department. Three factors,job itself, collogues and self-confdence related to work, explain 46% varianceon general job satsfacton.
___
- Akdoğan, H. ve Köse, Y. (2012). Polislerin İş Tatmininde Terf Sistemleri ve Rütbenin Rolü Üzerine Bir Meta Analiz. Polis Bilimleri Dergisi, 14 (2), 51-74.
- Akinci, Z. (2002). Turizm Sektöründe İşgörenin İş Tatminini Etkileyen Faktörler: 5 Yıldızlı Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama. Akdeniz Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 4, 1-26.
- Arvey, R. D., Carter G. D. and Buerkley D.K. (1991). Job Satsfacton: Dispositonal and Situatonal Infuences. In C.L. Cooper & I.T. Robertson (Eds. ), Internatonal Review of Industrial and Organizatonal Psychology, NY: John Wiley, Vol.6, s. 359-383.
- Asan, Ö. ve Erenler, E. (2008). İş Tatmini ve Yaşam Tatmini İlişkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktsadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 203-216.
- Avşaroğlu, S. , Deniz, M. E. ve Kahraman, A. (2005). Teknik Öğretmenlerde Yaşam Doyumu İş Doyumu Ve Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensttüsü Dergisi, 14, 115-129.
- Aydin, A. H. (2003). Polisin Güncel Sorunları: Bir neden-sonuç analizi. Polis Bilimleri Dergisi, 5(3-4), 1-12.
- Barutçugil, İ . (2004). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetm . İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
- Baştemur, Y. (2006). İş Tatmini İle Yaşam Tatmini Arasındaki İlişkiler: Kayseri Emniyet Müdürlüğünde Bir Araştrma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensttüsü.
- Blau, P. (1964). Exchange and Power in Social Life . New York: Wiley.
- Bozkurt, Ö. ve Bozkurt İ.. (2008). İş Tatminini Etkileyen İşletme İçi Faktörlerin Eğitm Sektörü Açısından Değerlendirilmesine Yönelik Bir Alan Araştrması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9 (1), 1-18.
- Brief, A. P. (1998). Attudes In and Around Organizatons. California: SAGE Publicatons. Burney, L. L. and Swanson, N. J. (2010). The Relatonship Between Balanced Scorecard Characteristcs and Managers Job Satsfacton. Journal Of Managerıal Issues, XXII(2), 166-181.
- Chen, L. H. (2008). Job Satsfacton Among Informaton System (IS) Personel. Computer in Human Behavior, 24 (1), 105-118.
- Curts E. A. (2007) Job satsfacton: a survey of nurses in the Republic of Ireland. Internatonal Nursing Review, 54, 9299.
- Çakir, Ö. (2001). İşe Bağlılık Olgusu ve Etkileyen Faktörler. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Çam, S. ve Çakir, İ. (2008). Polislerde İş Stresi Algısının Kişisel ve Göreve Bağlı Bazı Değişkenlere Göre Karşila ştrılması. Polis Bilimleri Dergisi, 10 (3), ss. 21-40.
- Çarikçi, İ H. (2000). Çalışanların İş Tatminlerini Etkileyen Kişisel Özellikler: Süpermarket Çalışanları Üzerinde Bir Araştrma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktsadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5 (2), 155-168.
- Çelik, M. ve Duran H: (2011). Toplam Kalite Yönetmi Ve Örgütsel Bağlılık: Adıyaman Emniyet Müdürlüğü Örneği. Akademik Bakış Dergisi, 24, 1-22.
- Davis, G. (2004). Job Satsfacton Survey Among Employees in Small Business. Journal of Small Business and Enterprise Development, 11 (4), 495-503.
- Delice, M. ve Gül, Z. (2012). Kararlara Katlımın Çalışanlarda Oluşturduğu Algının İncelenmesi: Polis Teşkilat Örneği. EKEV Akademi Dergisi, 16 (52), 15-28.
- Donuk, B. (2009). Özel ve Kamu Sektöründe Görev Yapan Spor Yönetcilerin İş Tatminlerinin Karşılaştrılması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensttüsü Dergisi, 21 , 179-185.
- Edvardsson, B. and Gustavsson, B. O. (2003). Quality in The Work Environment: A Prerequisite for Success in New Service Development. Managing Service Quality, 13(2), 148-163.
- Eğinli, A. T. (2009). Çalışanlarda İş Doyumu: Kamu Ve Özel Sektör Çalışanlarının İş Doyumuna Yönelik Bir Araştrma. Atatürk Üniversitesi İktsadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(3), 35-52.
- Emniyet Genel Müdürlüğü (2013). 2012 Yılı Faaliyet Raporu. Ankara: Başak Matbaacılık. Ercikt, S. , Vito, G. F. Walsh, W. F. and Higgins, G. E. (2011). Major Determinants of Job Satsfacton Among Police Managers. The Southwest Journal of Criminal Justce , 8(1), 97-111.
- Erdem, A. R. ve Demirel, F. (2009). Sınıf Öğretmenlerinin Denetm Boyutuna İlişkin İş Doyum Düzeyi. e-Journal of New World Sciences Academy, 4(1), 44-61.
- Girgin, G. (2009). Öğretmenlerin İş Doyumuna Etki Eden Faktörlerin İncelenmesi. E-Journal Of New World Sciences Academy, 4(4), 1297-1307.
- Gül, Z. ve Delice, M. (2011). Polis Meslek Stresi ve Stres Azaltma/Stresle Başa çıkma Programları: Eşlerle ilişkileri üzerine etkileri. Polis Bilimleri Dergisi, 13 (3), 19-38.
- Gündüz, B., Erkan, Z. ve Gökçakan, N. (2007). Polislerde Tükenmişlik ve Görülen Psikolojik Belirtler. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Ensttüsü Dergisi, Cilt 16, Sayı 2, 2007, s. 283-298
- İşcan, Ö. F. ve Timuroğlu M. K. (2007). Örgüt Kültürünün İş Tatmini Üzerindeki Etkisi ve Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 21 (1), 119-135.
- Kalleberg, A. L. (1977). Work Values and Job Rewards: A Theory of Job Satsfacton. American Sociological Review, 42 (1), 124-143.
- Keser, A. (2006). Çalışma Yaşamında Motvasyon . İstanbul: Alfa Aktüel Yayınları.
- Kirel, Ç. ve Cengiz, A. A. (2006). Trafk Polisleri Arasında Mesleksel Stresin Kaynakları Ve Sonuçları: Eskişehir Trafk Polis Eğitm Merkezinde Bir Araştrma. Polis Bilimleri Dergisi, 8(2), 97-120.
- Kocabiyik, Z. O. ve Çakici, E. (2008). Sağlık Çalışanlarında Tükenmişlik Ve İş Doyumu. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 9, 132-138.
- Köroğlu, Ö. (2011). İş Doyumu Ve Motvasyon Düzeylerini Etkileyen Faktörlerin Performansla İlişkisi: Turist Rehberleri Üzerine Bir Araştrma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensttüsü Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Anabilim Dalı.
- Luthans, F. (1992). Organizatonal Behavior, 6th Editon. New York: McGraw-Hill.
- Malhotra, N. and Mukherjee. A. (2004). The relatve infuence of organisatonal commitment and job satsfacton on service quality of customer-contact employees in banking call centres. Journal of Services Marketng, 18(3), 162-174.
- Murat, M. (2003). Emniyet Görevlilerinin Tükenmişlik Durumları. Polis Bilimleri Dergisi, 5 (2), 95-108.
- Nunnally, C. (1978). Psychometric Theory . New York, NY: McGraw-Hill. Okpara, J. O. (2006). The Relatonship Of Personal Characteristcs And Job Satsfacton: A Study Of Nigerian Managers in The Oil Industry. The Journal Of American Academy Of Business, 10 (1), 49-58.
- Okyay, N. (2009). Emniyet Teşkilatna Bağlı Okullardan Mezun Olup Çevik Kuvvet Şube Müdürlüğünde Görev Yapan Polislerin Psikolojik Hizmet Algıları, İş Doyumu Ve Tükenmişlik Düzeyinin İncelenmesi.
- Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensttüsü Eğitm Bilimleri Anabilim Dalı.
- Örücü, E., Bulut, Z. A. ve Karabulut, A. N. (2005). Konaklama İşletmelerinde Uygulanan Ücret ve Ödül Yönetm Sistemi. Gazi Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 7 (1), 51-72.
- Özdemir, F. (2006). Örgütsel İklimin İş Tatmin Düzeyine Etkisi: Tekstl Sektöründe Bir Araştrma . Yayınlanmamış Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensttüsü, Adana.
- Özgen, H., Öztürk, A. ve Yalçin A. (2002). İnsan Kaynakları Yönetmi. Adana: Nobel Yayıncılık. Özkalp, E. (2001). Örgütsel Davranış, 6. Baskı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
- Sarker, S. J., Crossman, A. and Chinmeteepituck, P. (2003). The relatonship of age and length of service with job satsfacton: An examinaton of hotel employees in Thailand. Journal of Managerial Psychology, 18 (7/8), 745-758.
- Sever, M. ve Cinoğlu, H. (2010). Amerikan Polisinde İş Stresinden Kaynaklanan Aile İçi Şiddet Olaylarının Sosyolojik Ve İstatstksel Analizi. Polis Bilimleri Dergisi, 12 (1), 125-146.
- Sevimli, F. ve Ömer F. İ. (2005). Bireysel ve İş Ortamına Ait Etkenler Açısından İş Doyumu. Ege Üniversitesi, İ.İ.B.F. Akademik Bakış Dergisi, 5(1-2), 55-64.
- Siğri, Ü. ve Basim, N. (2006). İş Görenlerin İş Doyumu İle Örgütsel Bağlılık Düzeylerinin Analizi: Kamu ve Özel Sektörde Karşılaştrmalı Bir Araştrma. Selçuk Üniversitesi İktsadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştrmalar Dergisi, 6 (12), 131-154.
- Solmuş, T., (2004). İş Yaşamında Duygular ve Kişilerarası İlişkiler; Psikoloji Penceresinden İnsan Kaynakları Yönetmi. İstanbul: Beta Yayınları.
- Spector, P.E. (1997). Job Satsfacton: Applicaton, assessment, cause, and consequences. California: SAGE Publicatons.
- Sun, H. Ö. (2002). İş Doyumu Üzerine Bir Araştrma: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Banknot Matbaası Genel Müdürlüğü. Ankara: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Banknot Matbaası Genel Müdürlüğü.
- Şanli, S. ve Akbaş, T. (2009). Adana ilinde Çalışan Polislerin İş Doyumu Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Polis Bilimler Dergisi, 11(2), 73-86.
- Şeker, B. D. ve Zirhlioğlu, G. (2009). Van Emniyet Müdürlüğü Kadrosunda Çalışan Polislerin Tükenmişlik, İş Doyumu ve Yaşam Doyumları Arasındaki İlişkilerin Değerlendirilmesi. Polis Bilimleri Dergisi, 11(4), 1-26.
- Tengilimoğlu, D. ve Yiğit, A., (2005). Hastanelerde Liderlik Davranışlarının Personel İş Doyumuna Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Alan Çalışması. Hacetepe Sağlık İdaresi Dergisi, 8 (3), 375-401.
- Tengilimoğlu, D., (2005). Hizmet İşletmelerinde Liderlik Davranışları İle İş Doyumu Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştrma. Ticaret ve Turizm Eğitm Fakültesi Dergisi, 1 , 23-45.
- Yaprakli, Ş. ve Mustafa K. Y. (2007). Çalışanların İş Stresi Algılarının İş Tatminleri Üzerindeki Etkisi: Erzurumda İlaç Mümessilleri Üzerinde Bir Saha Araştrması. Atatürk Üniversitesi İktsadi İdari Bilimler Dergisi, 21 (1), 154-183.
- Yelboğa, A., (2008). İnsan Kaynakları Bölümünde Çalışanların İş Doyumlarındaki Farklılıkların İncelenmesi. Yönetm, 19(61), 126-143.
- Yilmaz, H. (2011). Mesai Düzenlemesinin Örgütsel Performans, Personel Tatmini Ve Suç Önleme Üzerine Etkileri: Bursa Emniyet Müdürlüğü Ergonomik Vardiya Uygulaması. Yüksek Lisans Bitrme Projesi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensttüsü Güvenlik Ve Adli Bilimler Ana Bilim Dalı.
- Yiğit, R., Dilmaç, B. ve Deniz, M. E. (2011). İş Ve Yaşam Doyumu: Konya Emniyet Müdürlüğü Alan Araştrması. Polis Bilimleri Dergisi, 13(3), 1-18.
- Yüksel, İ. (2003). Hemşirelerin İş Güçlüğünü Oluşturan Değişkenlerin İş Doyumu, İş Gerilimi Ve Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisinin Analizi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (1), 261-272.