BELEDİYE HİZMETLERİNİN SUNUMUNDA MÜLKİ SINIRA DAYALI BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE MODELİNİN ETKİNLİĞİ: ADANA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ ÖRNEĞİ

Bu çalışmanın amacı, 6360 sayılı yasayla yetki ve sorumluluk alanı ilmülki sınırları boyutuna genişletilen büyükşehir belediye yönetimlerinin yerelhizmetlerde etkinlik düzeyine açıklık getirmektir. Çalışmanın kapsamı Adana ilmülki sınırları içinde yer alan ve 6360 sayılı yasayla belediye veya köy tüzel kişiliğikaldırılan yerleşim birimleri ile sınırlı tutulmuştur.Çalışmanın verileri, belirtilen yerleşim birimlerinde ikamet edenvatandaşlar arasından basit tesadüfî yöntemle belirlenen örneklem üzerinde,araştırmacı tarafından tasarlanan anket formunun uygulanmasıyla derlenmiştir.Çalışmanın evrensel kitlesi 197.005 kişiden, örneklem kitlesi ise 2123 kişidenoluşmaktadır. Beşli Likert Ölçeği kullanılarak derlenen veriler SPSS-21 programıylaanaliz edilmiştir.Çalışma sonucunda, Adana Büyükşehir Belediyesi’nin köyden ve beldedenmahalleye dönüşen yerleşim birimlerinde; içme ve kullanma suyu, mezarlıkbakım onarım, yol yapımı ve bakım, tarım ve hayvancılığı destekleme, itfaiye,katı atık depolama ve bertaraf, çevrenin ve tarım alanlarının korunması, afetve acil durum hizmetleri, sosyal ve kültürel hizmetler, numaralandırma, zabıta,ibadethane bakım ve onarımları hizmetlerini etkin düzeyde sunduğu ancakkanalizasyon altyapısı, ulaşım ve toplu taşıma, imar uygulamaları ve planlama,amatör spor kulüplerine yönelik hizmetler ve geleneksel ve kültürel tip mimariproje hizmetlerinde sunum düzeyinin etkin olmadığı bulgusuna ulaşılmıştır.

THE EFFECTIVENESS OF PROVINCE-BOUNDARY BASED METROPOLITAN MUNICIPALITY IN MUNICIPAL PUBLIC SERVICES: ADANA METROPOLITAN MUNICIPALITY CASE

The aim of this paper is to clarify the effectiveness of metropolitan municipal administrations in local public services whose authority and responsibilities have been extended to the provincial-boundary size by Code of 6360. The scope of the study is limited to the settlements that are located within the Adana provincial boundaries and whose village or municipality public entities were dismantled by Code of 6360. The data of the study were gathered with questionnaire form designed by the researcher on the sample determined by simple random sampling method among the citizens residing in the mentioned settlements. The sample of the study is consisted of 2123 among the universe of 197,005 residents. The data were collected in the form of Five-point Likert Scale and analyzed by SPSS-21. As a result of the study, in the settlements which have been transformed from the village or municipality to the neighborhood of Adana Metropolitan Municipality; most of the local public services such as drinking and utility water, cemetery maintenance and repair, road construction and maintenance, agricultural and animal husbandry support, firefighting, solid waste storage and disposal, protection of environment and agricultural areas, disaster and emergency services, social and cultural services, numbering, municipal police, worship construction and maintenance have been serving effectively while some of the local services such as sewage infrastructure, transportation and public transport, zoning applications and planning, services for amateur sports clubs and traditional and cultural-type architectural project services have been served ineffectively.

___

  • ABŞB (2016).“Faaliyet Raporu”, http://www.adana.bel.tr/faaliyetraporlari/ adresinden alındı (10.09.2018)
  • Açıkgöz, E. (2007). “Yeni Düzenlemeler Eşliğinde Yerel Yönetimlerde Mali Özerklik ve Mali Tevzin”, Süleyman Demirel Üniversitesi SBE Yüksek Lisans Tezi. Isparta
  • Ada, B. (2008). “Türk Kamu Personelinin Performans Değerlendirmesi”,Atılım Üniveristesi SBE Yüksek Lisans Tezi . Ankara.
  • Altan, Y. (2009). “Meclis-i Meb’usân Zabıt Cerideleri (1293=1877) Üzerinden Türk Belediyeciliğini Anlamak”, Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 14, Sayı (2): 293-310.
  • Anıl, H. (1982). “Kamu Maliyesi ve Kaynak Kullanımında Etkinlik”. Ankara: İktisadi ve Ticari Bilimler Akademisi.
  • Arslan, A. (2002). “Kamu Harcamalarında Verimlilik Etkinlik ve Denetim”,Maliye Dergisi (140): 1-14.
  • Arslan, M. (2018). “Güvenlik Koruculuğu Bağlamında 6360 Sayılı Kanun’un Değerlendirilmesi”, Strategic Public Management Journal, Volume 4, Issue 7: 44- 58.
  • ASOSAI (2002). “Performans Denetim Rehberi”, Sayıştay Başkanlığı Ankara.
  • Baransel, A (1993). “Çağdaş Yönetim Düşüncesinin Evrimi; Klasik ve Neo- Klasik Yönetim ve Örgüt Teorileri”’. İ.Ü. İşletme Fakültesi Yayını, 1 (257).
  • Başa, Ş. (2007). “Köy Yönetimi, Toplum Kalkınması Ve Köykent Yaklaşımı”, İçişleri Bakanlığı, Ankara https://www.academia.edu/6576744/K%C3%96Y_Y% C3%96NET%C4%B0M%C4%B0_TOPLUM_KALKINMASI_VE_K%C3%96YKENT_ YAKLA%C5%9EIMI_KONFERANS, Erişim Tarihi: 15.11.2018.
  • Belediye Gelirleri Kanunu-2464, RG. 29.05.1981/17354.
  • Belediye Kanunu-1580, RG. 14.04.1930/1471.
  • Belediye Kanunu-5393, RG. 13.07.2005/25874.
  • Belli, A. ve Aydın, A. (2017). ”6360 Sayılı Kanun ve Yerelde Merkezileşme”, International Journal of Social Science, Spring II 2017, Number: 55: 401-413.
  • Belli, A. ve Aydın, A. (2016). “6360 Sayılı Yasa İle Kapatılan Belde Belediyelerinin Hizmette Etkinlik, Verimlilik ve Tem-sil Sorunsalı Üzerine Bir Alan Araştırması: Önsen Belediyesi Örneği”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9/43: 1698-1713.
  • Bilgiç, V. K. (2018). “Türkiye’de Mahallî İdarelerin Gelişimi”, https://www. tarihtarih.com/?Syf=26&Syz=355061&/T%C3%BCrkiyede-Mahall%C3%AE- %C4%B0darelerin-Geli%C5%9Fimi-/-Yrd.-Do%C3%A7.-Dr.-Veysel-K.-Bilgi%C3%A7, Erişim Tarihi: 16.11.2018
  • Bingöl, Y., Yazıcı, E. ve Büyükakın, T. (2013).“İl Sınırında Büyükşehir Belediye Modeli Kocaeli Deneyimi, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi”, Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Dairesi Başkanlığı Yayınları, Yayın No: 38, 1.Baskı.
  • Biricikoğlu, H. ve Duyar,Demirol D. (2015), “6360 Sayılı Yasa’nın Genişleyen
  • Büyükşehir Belediyesi Hizmet Sınırının Etkinlik ve Verimliliğe Etkisi Bağlamında Değerlendirmesi: Sakarya Büyükşehir Belediyesi Örneği”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20/4: 369-393.
  • Büyükşehir Belediyesi Kanunu-3030, RG. 09.07.1984/18453.
  • Büyükşehir Belediyesi Kanunu-5216, RG. 23.07.2004/25531
  • Çelik, M. L. ve Altıparmak, C. (2013).“Hukuki Açıdan 100 Soruda Yeni Büyükşehir Belediye Modeli”, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
  • Çiçek, Y. (2014). “Geçmişten Günümüze Türkiye’de Yerel Yönetimler”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:11, Sayı:1: 53-64.
  • Çukurçayır, M. A. (2013). “Yerel Yönetimler Kuram, Kurum ve Yeni Yaklaşımlar”. Konya: Çizgi Kitabevi.
  • Eren, E. (2002). “Yönetim ve Organizasyon”, İstanbul: Beta Yayınları.
  • Ersoy, M. (2013).6360 Sayılı Yasa Ve Mekânsal Planlama Sorunları”, GAP Belediyeler Birliği Dergisi, Mayıs-Haziran-Temmuz 2013: 20-32.
  • Ertan, B. (2002). “Yerel Yönetim Kavramı”,Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt 11, Sayı 1: 22-30.
  • Eryılmaz, B. (2004). “Kamu Yönetiminde Değişim”, II. Kamu Yönetimi Forumu Bildiriler Kitabı: 50 - 64.
  • Eryılmaz, B. (2016). “Kamu Yönetimi (Düşünceler, Yapılar, Fonksiyonlar, Politikalar)”, Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
  • Genç, F. N. (2014). “6360 Sayılı Kanun ve Aydın’a Etkileri”, Adnan Menderes Üniversitesi SBE Dergisi, Cilt 1 Özel Sayı: 1-29.
  • George, D.and Mallery, M. (2010). “SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference”, 17.0update (10a ed.) Boston: Pearson.
  • Güler, Ayman B. (2011). “Türkiye’nin Yönetimi –Yapı”, Ankara: İmge Kitabevi 3. Baskı.
  • Gürbüz, M., Yıldırım U. ve Belli A. (2014). “Büyükşehir Belediye Kanunu’nun Kahramanmaraş İli Ölçeğinde Analizi”,ADÜ SBE Dergisi (1): 102-135.
  • Hacıtahiroğlu, K. (2012). “Verimlilikte Liderin Rolü”,Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 9 (1): 845-875.
  • İl Özel İdaresi Kanunu-5302, RG. 04.03.2005/25745.
  • İl Özel İdaresi Kanunu-3360, RG. 26.05.1987/19471.
  • İsbir, E. G. (1991). “Şehirleşme ve Meseleleri” 2.B. Ankara: Gazi Büro Kitabevi.
  • İzci, F. ve Turan, M. (2013). “Türkiye’de Büyükşehir Belediyesi Sistemi Ve 6360 Sayılı Yasa İle Büyükşehir Belediyesi Sisteminde Meydana Gelen Değişimler: Van Örneği”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18/1: 117-152.
  • Kalaycıoğlu, E ve Sarıbay, Y (2000). “Tanzimat: Modernleşme Arayışı ve Siyasal Değişme”, İstanbul: Der Yayınları.
  • Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu-5018, RG. 24.12.2003/25326.
  • Kaştan, Y. (2016). “Osmanlı Devleti’nde 1913 Tarihli İdare-i Umumiye-i Vilayat Kanun-i Muvakkati ile Vilayet Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması”, Osmanlı Medeniyeti Araştırmaları Dergisi, Cilt 2, Sayı 2: 79-98.
  • Keleş, R. (1993). “Kent ve Siyaset Üzerine Yazılar”, İstanbul: IULA-EMME Yayınları.
  • Keleş, R. (2000). “Yerinden Yönetim ve Siyaset”, İstanbul: Cem Yayınevi. Köy Kanunu-442, RG. 07.04.1924/68.
  • Kubalı, D. (1999). “Performans Denetimi”, Amme İdaresi Dergisi , Cilt 32, Sayı 1: 31-63.
  • Lane, J.(2000). “New Public Management”, London: Rutledge.
  • Nakip, M. (2013). “Pazarlama Araştırmalarına Giriş”, İstanbul: Seçkin Yayıncılık.
  • On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun-6360, RG. 06.12.2012/28489
  • Orhan, M. (2006). “Yönetimde Verimlilik - Etkinlik ve Türk Kamu Yönetiminin Geliştirilmesi”, Ankara Üniveristesi SBE Yüksek Lisans Tezi , Ankara.
  • Ortaylı, İ. (1974). “Tanzimattan Sonra Mahalli İdareler (1840-1878)”, Ankara: TODAİE Yayınları.
  • Ortaylı, İ. (1978). “İmparatorluk Döneminde Mahalli İdarelerin ve Belediyeciliğin Evrimi”, Ankara: TİD Yayını.
  • Ortaylı, İ. (1985). “Tanzimattan Cumhuriyete Yerel Yönetim”, İstanbul: Hil Yayın.
  • Ökmen, M. ve Arslan, R. (2014). “Türkiye’de 6360 Sayılı Yasa İle Yeni Kurulan Büyükşehir Belediyeleri: Manisa Büyükşehir Belediyesi Örneği”, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(Özel Sayı): 88-101.
  • Ökmen, M. ve Parlak, B. (2013). “Kuram ve Uygulamada Yerel Yönetimler”, Ankara: Orion Kitabevi 3. Baskı.
  • Özdemir: (1995). “Eğitimde Verimlilik ve Toplam Kalite Yönetimi”, Eğitim Yönetimi Dergisi, 1 (3): 377-389.
  • Özel, M. (2003). “Yerel Yönetimleri Geliştirme Açısından Devlet, Yerel Yönetim ve Küreselleşme Kavramları Üzerine”, Türk İdare Dergisi , 191-215.
  • Özer, H. (1997). “Kamu Kesiminde Performans Denetimi ve Türkiye Açısından Değerlendirilmesi”. Ankara: T.C. Sayıştay 135. Kuruluş Yıldönümü Yayınları.
  • Soylu, H. (2003). “Etkinlik ve İyi Yönetişim ‘’iyi Yönetişimin Temel Unsurları’’, AB ve Dışilişkiler Daire Başkanlığı.
  • UIK (2016) https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr, Erişim Tarihi: 30.08.2017.
  • TUIK (2017) https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr,Erişim Tarihi: 15.05.2018.
  • Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1924)-4695, RG. 15.01.1945/5905.
  • Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1961)-334, RG. 20.07.1961/10859.
  • Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982)-2709, RG. 09.11.1982/17863.
  • Toprak, Z. (2006).” Yerel Yönetimler”, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Tortop, N., İsbir, E. G., Aykaç B., Yayman, H. ve Özer, M. A. (2016). “Yönetim Bilimi”. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Tortop, N., Aykaç, B., Yayman, H. ve Özer, M. A. (2006). “Mahalli İdareler”, Ankara: Nobel Yayınları.
  • Trochim, W. M.and Donnelly, J. P. (2006). “The research methods knowledge base” (3rd ed.) Cincinnati, OH: Atomic Dog.
  • Ulusoy, A. ve Akdemir, T. (2013). “Mahalli İdareler”, Ankara: Seçkin Yayıncılık 8.Baskı.
  • Yayla, Y. (1977). “Türkiye’de Belediyelerin Temel Sorunu”, İstanbul: İ.Ü.H.F. Yayını.
  • Yükçü: ve Atağan, G. (2009). “Etkinlik, Etkililik ve Verimlilik Kavramlarının Yarattığı Karışıklık”, Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 23 (4): 1-14.
  • Zengin, O. (2014). “Büyükşehir Belediye Sisteminin Dönüşümü: Son On Yılın Değerlendirmesi”, Ankara Barosu Dergisi, 2: 91-116.