İLK MECLİS BİNASI VE MECLİSİ AÇAN SİNOP VEKİLİ MEHMET ŞERİF BEY

ÖZ Türkiye'de 3. Selim zamanın da Meşveret Meclisi ile başlayan halkın yönetime katılımı, 1877’de Meclis-i Mebusan’ın açılmasıyla en büyük aşamasına ulaşmıştı. 1878 te 93 harbi nedeniyle geçici olarak kapatılan Meclisi Mebusan’ın tekrar açılması 30 yıl sonra 1908 de ilan edilen ikinci Meşrutiyet ile gerçekleşti. Mondros Mütarekesinden sonra 21 Aralık 1918’de kapatılan Meclis 12 Ocak 1920'de tekrar açılmıştır. Üç aylık kısa bir ömrü olan son Meclis’in Misak-ı Milli’yi kabul etmesi sonucu İtilaf Devletleri 16 Mart 1920’de İstanbul’u resmen işgaliyle tekrar kapanmıştır. Mustafa Kemal’in önderliğinde Anadolu’da başlayan Milli Mücadele, İstanbul’un işgal edilmesiyle faaliyetlerine hız vermiş ve 23 Nisan 1920 de Ankara Ulusta yeni bir Meclis olan Türkiye Büyük Millet Meclisi, İttihat Terakkinin Kulüp olarak inşa ettiği yeni bina da açılmıştır. Bu yeni Meclisin açılış konuşmasını en yaşlı üye sıfatıyla Mehmet Şerif (Avcıoğlu) Bey yapmıştı.

Anahtar Kelimeler:

Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin Açılışı, Şerif Bey, Milli Mücadele, Birinci Meclis, Mustafa Kemal, Mebusan

PDF

___

TBMM Zabıtları ve Arşivi ve TBMM Gizli Celse Zabıtları ve Arşivi
AYSAL, Dr. Necdet, “Mustafa Kemal Paşa'nın Ankara'da İlk Günleri "Ziraat Mektebi”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi Sayı 39, Mayıs 2007
ATATÜRK, Mustafa Kemal, Nutuk, C. II, 14. B„ İstanbul, Milli Eğitim Basımevi, 1982,
BEYOĞLU, Süleyman “Kendi Kaderini Belirleyen Millet: Meclisi Mebusan’dan Büyük Millet Meclisi’ne ”, Modern Türkiye Tarihi, Editör: Süleyman Beyoğlu, Ali Satan, Marmara Üniversitesi Yayınevi, İstanbul, 2014
DEMIREL, Ahmet, Birinci Meclis’te Muhalefet İkinci Grup, İletişim Yayınları,İstanbul, 2009
ÇOLAK, Filiz “ I. Tbmm’nin Devrimci Din Alimlerinden Hacı Süleyman Efendi (Bilgen) Ve Meclisteki Faaliyetleri (1920-1923)” Tarih Okulu Dergisi (TOD), Eylül 2015 2015 Yıl 8, Sayı XXIII,
ÇOKER, Fahri Türk Parlamento Tarihi Milli Mücadele Ve T.B.M.M. I. Donem 1919 – 1923, Cilt 1, Ankara,1998
ÇOKER, Fahri Türk Parlamento Tarihi Milli Mücadele Ve T.B.M.M. I. Donem 1919 – 1923, Cilt 3, Ankara,1998
GÜNEŞ, İhsan, Birinci TBMM ’nin Düşünce Yapısı, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul 2009
GÜNEŞ, İhsan TDV İslam Ansiklopedisi, Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul, 2012, 41. Cilt
KANSU, Mazhar Müfit, Erzurum'dan Ölümüne Kadar Atatürk'le Beraber, C. II, Ankara, TTK, 1988
KİLİ, Prof. Dr. Suna – GÖZÜBAYIK, Prof. Dr. Şeref, Türk Anayasa Metinleri (Senedi İttifaktan Günümüze), İş Bankası Yayınları İstanbul,2000
LEWİS, Bernard Modern Türkiyenin Doğuşu, Arkadaş Yayınevi,Ankara,2010
SELEK, Sebahattin, Milli Mücadele (Ulusal Kurtuluş savaşı) c:II, Örgün Yayınevi, İstanbul,2002
SATAN, Ali, Türk ve İngiliz Belgelerinde Halifeliğin Kaldırılması, Ufuk Yayınları, İstanbul 2014
ŞENTOP, Mustafa (Haz.), Ankara’da Bir Meclis Doğuyor, TBMM Basımevi, Ankara 1. Baskı 2020
TINAL, Melih (Haz.), Operatör Doktor Emin Erkul, “Milli Mücadele Anıları”, Zeus yayınevi, İstanbul, 2011
TURAN, Şerafettin, Türk Devrim Tarihi, 2. Kitap, 1. Bakı, Ankara, Cantekin Matbaası, 1982
VELİDEDEOĞLU, Hıfzı Veldet, Bir Liselinin Milli Mücadele Anıları, İstanbul, 1971
ZÜRCHER, Eric Jan, Modern Türkiye’nin Tarihi İstanbul, İletişim Yayınları, 2004
İNTERNET ADRESLERİ https://www.tbmm.gov.tr/yayinlar/yayinlar.htm https://www.tbmm.gov.tr/kultursanat/yayinlar/yayin001/001_00_008.pdf
ÇOLAK, Filiz “ I. Tbmm’nin Devrimci Din Alimlerinden Hacı Süleyman Efendi (Bilgen) Ve Meclisteki Faaliyetleri (1920-1923)” Tarih Okulu Dergisi (TOD), Eylül 2015 2015 Yıl 8, Sayı XXIII,