Türkiye’nin Doğu Akdeniz kıyılarında yıllık toplam yağışlarda görülen değişimler (1975-2006)
Çalışmada Türkiye’nin Doğu Akdeniz Kıyılarında yer alan 11 meteoroloji istasyonunun, 1975-2006 yılları arasını kapsayan yağış verileri kullanılarak, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ile çözümlemeler yapılmıştır. Ayrıca Silifke’den Samandağ’a kadar olan alanda 1975-2006 yılları arasındaki 32 yıllık periyotta yıllık toplam yağışların, yağışlı günlerin ve yağış yoğunluklarının linear trendler modelleri ile,11 istasyona ait yıllık ve mevsimsel yağışlar ile yağış yoğunluklarına ait linear trend modelleri hazırlanmıştır. Böylece yıllık yağışlar yanında, mevsimsel yağışlar ile yağışlı günler ve yağış yoğunluklarındaki eğilimler ve aralarındaki ilişkiler ortaya konmuştur. Türkiye’nin Doğu Akdeniz Kıyılarında 11 istasyonun yıllık yağışlarında istatistiksel olarak anlamlı bir fark vardır. Yıllık yağışlar ile yıllık toplam yağışlı gün sayılarında eğilimler azalma göstermektedir. Aynı azalma eğilimleri Kış ve İlkbahar mevsimlerinde de görülmektedir.Anahtar kelimeler: Yağış, Doğu Akdeniz, Linear Trend Analizi, İklim Değişikliği, ANOVA
Anahtar Kelimeler:
Yağış, Doğu Akdeniz, Linear Trend Analizi, İklim Değişikliği, ANOVA
Variations of total yearly precipitation in Eastern Mediterranean coasts of Turkey (1975 – 2006)
In this study, the precipitation data from 11 meteorological stations on the Eastern Mediterranean Coasts of Turkey covering the years 1975-2006, were analyzed using the One-Way Analysis of Variance (ANOVA). In addition, the total annual precipitation, precipitation days and precipitation intensity models with linear trends, annual and seasonal precipitations with precipitation intensities of linear trend models were prepared, covering the region from Silifke to Samandağ in a 32-year period (1975-2006). Thus, in addition to the annual precipitation, seasonal precipitation and precipitation days and trends in densities and relationships between them have been revealed. Annual precipitations on the Eastern Mediterranean Coast of Turkey’s 11 stations have a statistically significant difference. Annual precipitation trends show a decline in the number of precipitation days with the annual total. The same trends of decrease in the winter and spring seasons can be seen.Keywords: Precipitation, Eastern Mediterranean, Trend Analysis, Climate Change, ANOVA
Keywords:
-,
___
- ATALAY, İ. (1998). Genel Fiziki Coğrafya. İzmir: Ege Üniver- sitesi Basımevi.
- BİRLEŞMİŞ MİLLETLER Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli (IPCC), (2007). İklim Değişikliği Dördüncü Değer- lendirme Raporu (IPCC Fourth Assessment Report).
- DEMİR, İ., KILIÇ, G. ve COŞKUN, M. (2007). “Türkiye Ve Bölgesi İçin PRECIS Bölgesel İklim Modeli Çalışmaları”. I. Türkiye İklim Değişikliği Kongresi Bildiriler Kitabı: 252- 261, İstanbul.
- DEMİR, İ., KILIÇ, G., COŞKUN, M. ve SÜMER, U. M. (2008). “Türkiye’de Maksimum, Minimum ve Ortalama Hava Sıcaklıkları ile Yağış Dizilerinde Gözlenen Değişiklikler ve Eğilimler”. TMMOB İklim Değişimi Sempozyumu Bil- diriler Kitabı: 69-84 Ankara.
- ERBEKÇİ, E. (2006). Türkiye’de Yağış Olasılığının Zamansal ve Alansal Değişimleri. Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (basılmamış yüksek lisans tezi).
- ERİNÇ, S. (1969). Klimatoloji Ve Metodları. İstanbul: İstan- bul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü.
- ERLAT, E. (2009). İklim Sistemi ve İklim Değişiklikleri. İzmir: Ege Üniversitesi Yayınları.
- EROL, O. (1979). Dördüncü Çağ (Kuvaterner). Ankara: An- kara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi.
- GÖNENÇGİL, B. (2008). Doğal Süreçler Açısından İklim De- ğişikliği ve İnsan. İstanbul: Çantay.
- KANBER, R., KAPUR, B. ve TEKİN, S. (2007). “İklim Değişimi- nin Tarımsal Üretim Sistemleri Üzerine Etkisinin Değer- lendirilmesine Yönelik Yeni Bir Yaklaşım: ICCAP Proje- si”. Adana: Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ta- rımsal Yapılar ve Sulama Bölümü.
- KARABULUT, M. ve COSUN.F. (2009). “Kahramanmaraş İlinde Yağışların Trend Analizi”. Coğrafi Bilimler Dergisi 7 (1): 65-83.
- KARACA, M. ve ÜNAL, Y. (2003). “Küme Analizi İle Türki- ye’de İklim Bölgelerinin Yeniden Belirlenmesi”. Kuater- ner Çalıştayı IV Bildiriler Kitabı: 133-137. İstanbul: İTÜ Avrasya Yerbilimleri Enstitüsü. NİŞANCI, A. (2007).
- “İklim Değişikliği, Küresel Isınma
- ve Sonuçları”. I. Türkiye İklim Değişikliği Kongresi Bildi
- riler Kitabı: 84-92, İstanbul.
- ÖZDAMAR, K. (2004). Paket Programları ile İstatistiksel Veri Analizi. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
- ÖZFİDANER, M., TOPALOĞLU,F. ve KAPUR, B. (2008). “Tür- kiye Yağış Verilerinin Bölgesel Ortalama Trend Analizi”. (http://www.ukidek.org/bildiriler/TurkiyeninDurumu_ 3.doc, Son erişim, 04 Aralık 2008).
- RAMOS, M. C. (2001). “Rainfall Distribution Patterns And Their Change Over Time in Mediterranean Area”. The- oretical and Applied Climatology 69: 163-170.
- SARIŞ, F. (2006). Türkiye’de Yağış Yoğunluğunun Alansal ve Zamansal Değişimi. Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (basılmamış yük- sek lisans tezi).
- SÖNMEZ, İ. ve KÖMÜŞÇÜ, A. Ü. (2007). “K-Ortalamaları Kümeleme Yöntemi İle Türkiye Yağış Bölgelerinin Yeni- den Tanımlanması ve Alt-Periyodlardaki Değişimleri”. I. Türkiye İklim Değişikliği Kongresi Bildiriler Kitabı: 360- 393, İstanbul.
- ŞEN, Ö. L., KINDAP, T. Ve BOZYURT, D. (2008). “Küresel Isınma ve Türkiye, İyimser Senaryo”. Yeşil Atlas 11: 80- 89.
- ŞENSOY,S.DEMİRCAN,M.,ALAN,İ. (2005). “1971-2004 Yılları Arası Türkiye İklim İndisleri Trendleri”, Ankara: Devlet Meteoroloji (http://www.meteor.gov.tr/files/ik lim/turkiye_iklim_indisleri.pdf, son erişim 30.04.2009.
- TÜRKEŞ, M. (1996). “Spatial and Temporal Analysis of An- nual Rainfall Variations in Turkey”. International Jour- nal of Climatology 16: 1057-1076.
- TÜRKEŞ, M. (1998). “Influence Of Geopotential Heights, Cyclone Frequency and Southern Oscillation On Rain- fall Variations in Turkey”. International Journal of Cli- matology 18: 649–680.
- TÜRKEŞ, M. (2003). “Küresel İklim Değişikliği ve Gelecekte- ki İklimimiz”. DMİ 23 Mart Dünya Meteoroloji Günü Kutlaması Gelecekteki İklimimiz Paneli, Bildiriler Kitabı: 12-37, Ankara
- TÜRKEŞ, M., SÜMER, U. M. ve ÇETİNER, G. (2000). ‘Küresel iklim değişikliği ve olası etkileri’, Çevre Bakanlığı, Bir- leşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Seminer Notları: 7-24. Ankara: Çevre Kirliliğini Önleme Kontrol Genel Müdürlüğü.
- TÜRKEŞ, M. ve ERLAT, E. (2003). “Türkiye’de Kuzey Atlantik Salınımı İle Bağlantılı Yağış Değişiklikleri Ve Değişebilir- liği”. III. Atmosfer Bilimleri Sempozyumu, Bildiri Kita- bı:318-333. İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi, Mete- oroloji Mühendisliği Bölümü, 19-21 Mart 2003, İstan- bul.
- TÜRKEŞ, M. ve ERLAT, E. (2005). “Türkiye’de Kuzey Atlantik Salınımı ile Bağlantılı Yağış Değişikliklerinin 500 hPa Se- viyesindeki Dolaşımla Açıklanması”. Ulusal Coğrafya Kongresi (Prof. Dr. İsmail Yalçınlar Anısına) Bildiri Kita- bı: 363-372, İstanbul.
- TÜRKEŞ, M. ve ERLAT, E. (2006). “Influences of the North Atlantic Oscillation on Precipitation Variability and Changes in Turkey.” Il Nuovo Cimento 29 (1).
- TÜRKEŞ, M., KOÇ, T. ve SARIŞ, F. (2007). “Türkiye’nin Yağış Toplamı ve Yoğunluğu Dizilerindeki Değişikliklerin Ve Eğilimlerin Zamansal Ve Alansal Çözümlemesi”. Coğrafi Bilimler Dergisi 5: 57-73.
- TÜRKİYE CUMHURİYETİ Çevre Ve Orman Bakanlığı, (2007). İklim Değişikliği I. Ulusal Bildirimi. Ankara. WEDDING, H., (1968). “Dünyanın İklim Tarihi”. (http://www.mta.gov.tr/mta_web/kutuphane/mtader gi/72_11.pdf ).
- Yazarlar hakkında Doç. Dr. Barbaros Gönençgil
- İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Laleli/İstanbul
- Klimatoloji ve ekoloji-çevre bilimleri alanıda
- çalışmalarda bulunmaktadır. Gülten İçel
- İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Öğrencisi Beyazıt/İSTANBUL
- Klimatoloji alanında çalışmalarda bulunmaktadır.
- ISSN: 1302-5856
- Başlangıç: 1943
- Yayıncı: Türk Coğrafya Kurumu
Sayıdaki Diğer Makaleler
Erzurum Palandöken kayak merkezindeki son kom yerleşmesi: Beri Piri komu
Uludağ (Zirve) ve Bursa Meteoroloji İstasyonlarının karşılaştırmalı iklimi
Muş İlinde nüfus hareketlerinin nedenleri ve sonuçları
Türk Coğrafya Kurumu Faaliyetleri
Günümüz şehirleşme sürecinde evsel katı atık sorununa bir örnek: Niğde Şehri
Türkiye’nin Doğu Akdeniz kıyılarında yıllık toplam yağışlarda görülen değişimler (1975-2006)