Türkiye’de yaz mevsimindeki sıcak günler ve sıcak günlerin eğilimleri (1970-2006)

Bu çalışmada, haziran-temmuz-ağustos-eylül aylarındaki yaz günü ve tropikal gün sayıları belirlenmiştir. Bu amaçla, 91 meteoroloji istasyonun 1970-2006 yılları arasındaki günlük maksimum sıcaklık verileri incelenmiştir. Çalışmada, yaz günü için ≥25°C ve <30°C, tropikal gün için ise ≥30°C değerler esas alınmıştır. Meteoroloji istasyonlarının uzun süreli yaz günü ve tropikal gün sayılarının ortalamalarındaki değişimler, değişim katsayısı yöntemi ile hesaplanmıştır. Yaz günlerindeki değişkenlik, Türkiye’nin tüm güney kıyıları boyunca yüksektir. Tropikal günlerdeki değişkenlik Türkiye’nin kuzey kıyılarına doğru artmıştır. Mann-Kendall sınamasına göre, Türkiye’de yaz günü sayıları genel olarak azalma eğilimiiçerir. Azalma eğilimleri, istasyonların büyük bir kısmında istatistiksel olarak anlamlıdır. Buna karşılık tropikal gün sayıları, genel olarak artış eğilimi gösterir. Özellikle, Türkiye’nin batı yarısında bölgesel artış eğilimleri kuvvetlidir. Türkiye’nin batısında Ege Bölgesi ve İstanbul, İzmit vb. metropollerin ve sanayileşmiş alanların yer aldığı Marmara Bölgesi,tropikal günlerdeki artışların en belirgin olduğu alanlardır.Anahtar Kelimeler: Türkiye’nin yaz iklimi, yaz günü, tropikal gün, Mann-Kendall sıra ilişki testi.

Anahtar Kelimeler:

Türkiye’nin yaz iklimi, yaz günü, tropikal gün, Mann-Kendall sıra ilişki testi

Recent trends in observed hot days during summer season in Turkey (1970-2006)

In this study, the numbers of summer and tropical day were determined in June-July-August-September months. For this purpose, daily maximum temperature data of the 91 meteorological stations have been analyzed in the period of 1970-2006. For the summer day indices were determined daily maximum temperature range from greater than or equal to 25°C to greater 30°C, whereas the tropical days were determined greater than or equal to 30°C. Long-term variations in the average of the summer and tropical day numbers were calculated by the coefficient of variation. The number of summer day variability over the Turkey has revealed along the southern coast. Variability of the tropical day numbers has increased towards the northern coast of Turkey. According to Mann-Kendall test, the numbers of summer day has included generally decreasing trend in Turkey. These decreasing trends are statistically significant in most of the stations. However, the numbers of tropical day are statistically significant increasing tends. In particular, regional increasing trends are very strong over the western half of Turkey. The tropical day numbers have included increasing trend over the western part of Turkey, Aegean coast and metropolitan and industrial areas such as; Istanbul and Izmit.Keywords: Summer climate of Turkey, summer day, tropical day, Mann-Kendall rank correlation test.

Keywords:

Summer climate of Turkey, summer day, tropical day, Mann-Kendall rank correlation test,

PDF

___

KAYNAKLAR KAYNAKLAR KAYNAKLAR
BENISTON, M. and DIAZ, H.F. (2004). “The 2003 heat wave as an example of summers in a greenhouse climate? Observations and climate model simulations for Basel Switzerland”, Global and Planetary Change 44: 73-81.
BENISTON, M., STEPHENSON, D.B., CHRISTENSEN, O.B., FERRO, C.A.T., FREI, C., GOYETTE, S., HALSNAES, K., HOLT, T., JYLHA, K., KOFFI, B., PALUTIKOF, J., SCHOLL, R., SEMMLER, T., WOTH, K. (2007). “Future extreme events in european climate: an exploration of regional climate model projections”, Climatic Change, 81: 71- 95.
ÇİÇEK, İ. (2000). “Türkiye’de Termik Dönemlerin Yayılışı ve Süreleri”, Ankara Üniversitesi DTC Fak., Fakülte Dergisi, 40: 189-212.
DOMONKOS, P., KYSELY, J., RIOTROWICZ, K., PETROVIC, P., LIKSO, T. (2003) “Variability of extreme temperature events in south-central Europe during the 20th century and its relationship with large scale circulation”, International Journal of Climatology, 23: 987-1010.
ERİNÇ, S. (1996). Klimatoloji ve Metodları, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Yayınları No:276, ISBN: 975-8052-28-4, İstanbul.
ERİNÇ, S. ve SUNGUR, K.A. (1964). “İstanbulda Hava Tipleri”, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, 14: 76-98.
ERLAT, E. ve YAVAŞLI, D.D. (2009). “Ege Bölgesi’nde tropikal gün ve yaz günü sayılarındaki değişim ve eğilimler”, Ege Coğrafya Dergisi, 18: 1-15.
GÖNENÇGİL, B. ve İÇEL, N. (2010). “Türkiye’nin Doğu Akdeniz Kıyılarında Yıllık Toplam Yağışlarda Görülen Değişimler (1975-2006)”, Türk Coğrafya Dergisi, 55: 1- 12.
HAYLOCK, M. ve GOODESS, C. (2004) “Interannual variability of European extreme winter rainfall and links with mean large-scale circulation”. International Journal of Climatology, 24: 759-776.
HUTH, R., KYSELY, J., POKORNA, L. (2000). “A GCM simulation of heat waves, dry spells, and their relationships to circulation”, Climatic Change, 46: 29- 60.
KENDALL, M.G. (1975). “Rank correlation methods”, Charles Griffin, Oxford, England, London, 199.
KOÇMAN, A. (1993). “Türkiye iklimi”, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları No: 72, 975-483-212-9, İzmir.
KYSELY, J. (2002). “Temporal fluctuatıons ın heat waves at Prague-Klementınum, the Czech Republic, from 1901- 97, and their relationships to atmospheric circulation”, International Journal of Climatology, 22: 33-50.
MANN, H.B., (1945). “Non-parametric test against trend”, Econometrika, 13: 245-259.
ŞENSOY, S., DEMİRCAN, M., ALAN, I. (2008). “Trends in Turkey Climate Extreme Indices from 1971 to 2004”, In Third International Conference BALWOIS 2008, Ohrid, Republic of Macedonia.
TOROS, H. (2012). “Spatio-temporal variation of daily extreme temperatures over Turkey”, International Journal of Climatology, 32:1047-1055.
ÜNAL, Y.S., TAN, E., MENTEŞ, S. “Summer heat wave over western Turkey between 1965 and 2006”, Theoretical and Applied Climatology, 2012, DOI 10.1007/s00704- 012-0704-0.
VAUTARD, R., YIOU, P., D’ANDREA, F., De NOBLET, N., VIOVY, N., CASSOU, C., POLCHER, J., CIAIS, P., KAGEYAMA, M., FAN, Y. (2007). “Summertime European heat and drought waves induced by wintertime Geophysical Research Letters, 34: L07711, doi: 10.1029/2006GL028001. rainfall deficit”,