Türkiye’de havalimanlarının kuruluş yerlerinin sürdürülebilir arazi kullanımı bakımından değerlendirilmesi

Bu çalışmada Türkiye’de faaliyette olan havalimanlarının kurulduğu yerler ve bu yerlerin arazi kullanımı açısından niteliği incelenmiştir. Araştırmada Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın CORINE Arazi Örtüsü Projesi ile oluşturduğu 1990 ve 2012 yılı verileri, Google Earthpro 4 Landsat görüntüleri, Devlet Hava Meydanları İşletmeleri Genel Müdürlüğü (DHMİ)’nden alınan havalimanlarına ait veriler, TÜİK verileri ve ArcGIS Desktop10’da üretilen haritalar temel kaynaklardır. Yapılan incelemede Türkiye’de bulunan 55 havalimanının, % 60’ı yani 32 tanesi doğrudan tarım alanları üzerine kurulmuştur. Tarım alanı üzerine kurulan havalimanlarının çevrelerinde bulunan araziler, tarım dışı amaçlarla kullanılma tehdidi altına girer. Bu bağlamda, Türkiye’de tarım alanında kurulmuş olan 3 havalimanı ve çevresinin, 1984-2018 arası 10’ar yıllık periyotlarda uydu görüntüleri incelenmiş ve haritalanmıştır. Geçen zaman içinde yerleşmelerin havalimanına doğru gelerek onu çevrelediği görülmüştür. Bu hem tarım alanlarının ortadan kalkması hem de İstanbul Atatürk Havalimanı’nda olduğu gibi büyümek ve kapasite artırmak isteyen bir havalimanının, yerleşme alanına sıkışması bağlamında olumsuz bir durumdur. Sonuç olarak, ekonomik değeri büyük olan havalimanı yatırımlarının, tarım alanlarının korunması ve havalimanlarının genişleyip büyümesi bağlamında sürdürülebilir şekilde planlanması gereklidir.

Anahtar Kelimeler:

Havalimanı, Sürdürülebilir arazi kullanımı, Ulaşım coğrafyası

Evaluating to site of airports in Turkey in terms of sustainable land uses

In this study examined that site of airport establishment place and quality of land use that is active in Turkey. In the survey, the data of the 1990 and 2012 data produced by the Ministry of Forestry and Water Affairs of the CORINE Land Cover Project, Google Earthpro 4 Landsat image, data from airports taken from the General Directorate of State Airports Authority (DHMİ), Turkish Statistical Institute (TÜİK) data and maps which is generated using ArcGIS Desktop10 are the main sources. The inspection revealed that there were 32 airports built on agricultural areas. It is mean 60 % of total 55 airport in Turkey. The land located in the periphery of these airports established on the agricultural field can to be used for various reasons for non-agricultural purposes. Selected three airport, between 1984 to 2018 and in 10-year period, examined to satellite images and mapped. According to this, over time, settlements in their surroundings came to the airport and surrounded it. This is a negative situation both in the agricultural areas and at the airport. As a result, it is necessary to plan these investments, which have great economic value, in a sustainable manner very attentive.

Keywords:

Airport, Sustainable land use, Transportation geography,

PDF

___

(2015). Devlet Havalimanları İşletmesi Genel Müdürlüğü 2015-2019 Stratejik Plan. http://www.dhmi.gov.tr/DHMIPage.aspx?PageID=85#.WqED3ujFLIU.(2017). Ulaştırma Bakanlığı Ulaşan ve Erişen Türkiye Havacılık ve Uzay Teknolojileri. http://www.udhb.gov.tr/images/faaliyet/a5ec26a31a72281.pdf adresinden 22.03.2018 tarihinde 14:15’te alındı.(1983). 2920 Sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu, 19/10/1983 Tarih ve 18196 Sayılı Resmi Gazete, www.shgm.gov.tr/doc/2920shk.doc adresinden 22.03.2018’de 15:17’de alındı.Arabacı, G. (2010). Havaalanı Yer Seçiminde Ve Çevre Düzenlemesinde Vahşi Yaşamın Etkileri, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.Atalay, İ. (1994). Türkiye Coğrafyası. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi. Ataol, M.(2015). “A Crevasse Splay Induced Avulsion on The Ceyhan Delta,” Uluslarası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (41):675-681. Arınç, K. (2013). Türkiye’nin İç Bölgeleri. Erzurum: Biyosfer Araştırmaları Merkezi.Arınç, K. (2014). Akdeniz ve Karadeniz Bölgeleri. Erzurum: Biyosfer Araştırmaları Merkezi.Avcı, S. (2005). “Ulaşım Coğrafyası Açısından Türkiye’nin Ulaşım Politikaları ve Coğrafi Sonuçları,” Ulusal Coğrafya Kongresi 29-30 Eylül 2005 Bildiriler Kitabı: 87-96.Bakırcı, M. (2012). “Ulaşım Coğrafyası Bakımından Türkiye’de Hava Yolu Ulaşımının Tarihsel Gelişimi ve Mevcut Yapısı,” Marmara Coğrafya Dergisi, 25:340-377.Button, K. (2008). “Economic Development and Transport Hubs” in Hessner, D.A., Button, K., Haynes, K. and Stopher P.R.(2008). Handbook of Transport Geography and Spatial Systems (third edition). 77-95, UK: Emerald Group Publishing. Çağlıyan, A. ve Durmuş, E. (2010). “Diyarbakır Havzası ve Yakın Çevresinde Küçükbaş Hayvancılık,” Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20 (2):29-56.Erkal, T. ve Taş B. (2013). Jeomorfoloji ve İnsan. İstanbul: Yeditepe Yayıncılık.Göney S. ve Bayartan M. (ed). (2017a). Şehir Coğrafyası Cilt I (4. Baskı). İstanbul: Meta Yayıncılık.Göney S. ve Bayartan M. (ed). (2017b). Şehir Coğrafyası Cilt II (4. Baskı). İstanbul: Meta Yayıncılık.Hessner, D.A., Button, K., Haynes, K. and Stopher P.R. (2008). Handbook of Transport Geography and Spatial Systems (third edition). UK:Emerald Group Publishing.Jian, H., Pan H., Xiong G. and Lin X.(2017). “The Impacts of Civil Airport Layout to Yunnan Local Turism Industry” Transportation Research Procedia, 25:77-91. www.sciencedirect.com adresinden 10.10.2017’de 08:41’de alınmıştır.Karabağ, S. ve Şahin S. (2003). Türkiye Beşeri ve Ekonomik Coğrafyası. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.Kasiumi, E. (2015). “Emerging Planning Approaches in Airport Areas: The Case of Paris-Charles De Gaulle(CDG) Regional Studies, Regional Science, 2(1):408-414, http://dx.doi.org/10.1080/21681376.2015.1064012 adresinden 18.09.2017 tarihinde 06:09’te alındı.Korul, V. ve Küçükönal H. (2003). “Türk Sivil Havacılık Sisteminin Yapısal Analizi” Ege Academic Review, 3, (1):24-38.Özçağlar, A. (1988). “Türkiye’deki Tarım Alanlarının Coğrafi Dağılışının Doğal Çevre İle İlişkisi” Coğrafya Araştırmaları Dergisi, A.Ü. DTCF, Coğrafya Araştırmaları Enstitüsü Yayını, 11:131-151.Rodrigue, J.P., Comtois, C. and Slack, B. (2013). The Geography of Transport Systems (third edition). Newyork:Routledge Press.Saldıraner, Y. (2013)“Airport master planning in Turkey: Planning and Development Problems and Proposals”, Journal of Air Transport Management, 32:71-77.Sönmez, M.E. (2011). “Adana Şehri’nin alansal gelişimi ve yakın çevresinin arazi kullanımında meydana gelen değişiklikler.” Türk Coğrafya Dergisi, 57:55-69.Sözer, A.N. (1984). “Güneydoğu Anadolu'nun Doğal Çevre Şartlarına Coğrafî Bir Bakış” Ege Coğrafya Dergisi, 2(1): 8-30.Şahinkaya, S.A.(2015). Assesment of Environmental Sustainabilty fon an Existing Airport. M.sc. Thesis Unpublished. İstanbul Tecnical University Graduate Scool of Science Engeneering and Technology Department of Environmental engeneering.Taş, B. (2013). Sandıklı İlçesinde Arazi Kullanımı ve Planlama Önerileri. Afyonkarahisar: Kocatepe Akademi Yayınları.Tümertekin, E. (1987). Ulaşım Coğrafyası. 2. Baskı, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları No:2053. Tümertekin E. ve Özgüç, N. (2016). Ekonomik Coğrafya Küreselleşme ve Kalkınma. İstanbul: Çantay Kitapevi.Tuncdilek, N. (1985). Türkiye’de Rölyef Şekilleri ve Arazi Kullanımı. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Deniz bilimleri ve Coğrafya enstitüsü Yayınları no:3, İstanbul Üniversitesi Yayınları no:3279.Yiğitbaşıoğlu H. (2000). “Türkiye’de Tarım Topraklarının Kullanımında Yapılan Başlıca Yanlışlıklar ve Bunlara Bir Örnek: Eskişehir,” Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 40 (3-4): 3-12.http://www.dhmi.gov.tr/istatistik.aspxhttp://www.shgm.gov.tr/doc/2920shk.dochttp://www.udhb.gov.tr/images/faaliyet/a5ec26a31a72281.pdfhttp://www.adana.dhmi.gov.tr/http://www.cardak.dhmi.gov.tr/havaalanlari/sayfa.aspx?hv=20&mnu=193#.WrzKeYhubIUhttp://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1059http://corine.ormansu.gov.tr/corinehttp://www.airnewstimes.com/erzincan-havalimani-yesil-havaalani-unvani-aldi-41637http://www.resmigazete.gov.tr/https://www.tarim.gov.tr/Haber/1102/141-Buyuk-Ova-Koruma-Alani-Olarak-Belirlendi.https://www.havayolu101.com/2011/12/06/havalimani-ile-havaalani-arasindaki-fark-nedir/