HadGEM2-ES/RegCM4.3.4 küresel/bölgesel model verilerine göre Kaz Dağı ve yakın çevresinin yağışlarında olası değişiklikler (2000-2099)

İklim değişikliğinin doğal ve sosyal ortama yansımaları ve bu sorun üzerine çözüm arayışı çabaları gelişmektedir. Bu çabalar içerisinde iklim sisteminin gelecek dönemlerdeki zorlamalara nasıl tepkiler vereceğini öngörmek için kullanılabilen en iyi araç iklim modelleridir. Günümüzde çeşitli küresel iklim model çıktılarından dinamik ölçek küçültme yöntemi ile çözünürlüğü daha yüksek bölgesel model sonuçları elde edilmeye çalışılmaktadır. Türkiye’de de Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) tarafından, Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) 5. Değerlendirme Raporu (AR5) kapsamındaki küresel iklim modelleri ve senaryo çıktıları ile iklim projeksiyonları bölge, havza ve il ölçeğinde uygulanmaktadır. Bununla birlikte Kazdağı yerel ölçeğinde herhangi bir yağış projeksiyonu çalışmasına ulaşılamamıştır. Konumu, özel topografyası, kuzey ve güney yamacında farklı iklim, doğal ve sosyal ortamları ile büyük öneme sahip olan Kazdağı’nın iklim değişikliğinden nasıl etkileneceği üzerine araştırma ihtiyacı hissedilmiştir. Bu çalışma Kazdağı’nın ikliminde ve buna bağlı olarak ağaç formasyonunun dağılışında 2000-2099 yılları arasındaki olası değişikliklerin tespitine yönelik devam eden doktora çalışmasının bir kısmını oluşturmaktadır. Bu çalışmada 1971-2000 dönemine ait ve MGM tarafından HadGEM2-ES/RegCM4.3.4 küresel/bölgesel çıktılarıyla üretilmiş iki senaryoya ait (RCP4.5 ve RCP8.5), 2016-2040; 2041-2070 ve 2071-2099 dönemlerine ait yıllık ortalama toplam yağış anomali değerleri kullanılarak Kazdağı ve Yakın Çevresi’nde yağışlardaki olası değişiklikler ortaya konulmuştur. Dağlık topografyanın tüm yüzeyinde 10mx10m grid merkezlerinin yağış değerleri Coğrafi Bilgi Sistemleri programı yardımıyla hesaplanıp modellenerek sahanın yağış analizleri yapılmış ve haritaları üretilmiştir. Bulgulara göre Kazdağı ve yakın çevresinde yağışlar her iki senaryo için de bu yüzyılın sonuna kadar önemli ölçüde artmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

İklim Değişikliği, Yağış, RegCM4.3.4, HadGEM2-ES

Possible changes in precipitation in Mount Ida (and vicinity) according to HadGEM2-ES/RegCM4.3.4 global/regional model outputs (2000-2099)

Climate Change and the efforts of solution seeking on it are developing. Climate models are the best tools in these efforts to foresee how the climate system will react to the climatic forces.

Keywords:

Climate Change, Precipitation, RegCM4.3.4, HadGEM2-ES,

PDF

___

Ardel, A., Kurter, A., Dönmez, Y. (1969) Klimatoloji Tatbikatı. İstanbul Üniversitesi Yayınları No:1123 Taş Matbaası, İstanbul
Akçakaya, A., Sümer, U. M., Demircan, M., Demir, Ö., Atay, H., Eskioğlu, O., Gürkan, H., Yazıcı, B., Kocatürk, A., Şensoy, S., Bölük, E., Arabacı, H., Açar, Y., Ekici, M.,
Yağan, S., Çukurçayır, F. (2015) Yeni Senaryolar ile Türkiye İklim Projeksiyonları ve İklim Değişikliği. T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Araştırma Dairesi Başkanlığı, Klimatoloji Şube Müdürlüğü, Ankara.
Demir, Ö. Atay, H., Eskioğlu O., Tuvan A., Demircan, M., Akçakaya, A. (2013).RCP4.5 Senaryosuna Göre Türkiye’de Sıcaklık ve Yağış Projeksiyonları. III. Türkiye İklim Değişikliği Kongresi, TİKDEK, Konferans Dokümanı, 1-7.
Demircan, M., Demir, Ö., Atay, H., Eskioğlu, O., Yazıcı, B., Gürkan, H., Tuvan, A., Akçakaya, A., (2014) “Türkiye’de Yeni Senaryolara Göre İklim Değişikliği Projeksiyonları” , TÜCAUM-VIII. Coğrafya Sempozyumu Konferans Dokümanı 1-10.
Demircan, M., Demir, Ö., Atay, H., Eskioğlu, O., Yazıcı, B., Gürkan, H., Tuvan, A., Akçakaya, A., (2014) “Yeni Senaryolara Göre Türkiye Akarsu Havzalarında İklim Değişikliği Projeksiyonları” , TÜCAUM-VIII. Coğrafya Sempozyumu Konferans Dokümanı 11-20.
Turp, M.,T., Öztürk, T., Türkeş, M., Kurnaz, M.L, (2014) “RegCM4.3.5 Bölgesel İklim Modelini Kullanarak Türkiye ve Çevresi Bölgelerin Yakın Gelecekteki Hava Sıcaklığı ve Yağış Klimatolojileri için Öngörülen Değişikliklerin İncelenmesi” , Ege Coğrafya Dergisi, 23/1, 1-24.
Türkoğlu N., Aydın, O., Duman, N., Çiçek, İ. (2016) Türkiye’de Yağışın Farklı Mekansal Enterpolasyon Yöntemleriyle Karşılaştırılması. International Journal of Human Sciences, 13/3, 5637-5659.
İklim Değişikliğinin Su Kaynaklarına Etkisi Projesi, Proje Nihai Raporu – EK4, T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, Haziran 2016, Ankara
İklim Değişikliğinin Su Kaynaklarına Etkisi Projesi, Proje Nihai Raporu – EK6, T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, Haziran 2016, Ankara