SELANİK PİSKOPOSU GRİGORİOS PALAMAS VE ORTODOKS HRİSTİYAN KİLİSESİNDE HESYATİK GELENEK

Bu çalışmada, XIV. yüzyılda ortaya çıkan ve kilise tarihinde “Palamism” ya da “Hesyatik” olarak bilinen ve bir süre esir olarak Türklerle birlikte yaşama tecrübesine de sahip olmuş olan Grigorios Palamas’ın (1296-1359) öncülündeki manastır menşeli mistik akım ele alınmıştır. Palamas’ın başlatmış olduğu “Palamism” hareketi, dönemin manastırlarının Bizans dünyasındaki fonksiyonları hakkında bilgi vermesi açısından önemlidir. Bizans’ın çöküşüne paralel olarak gelişen bu akımda Palamas, özetle mistik karakterli özel bir takım nefes alıp verme tekniklerine dayalı bir dua ile Tanrısal hakikate ulaşılacağını iddia etmiştir. Rakibi Calabria’lı bilgin Barlaam (1290 – 1348) ise Aziz Aquino'lu Thomas'ın izinden giderek Tanrıya ancak rasyonel bilgi ile ulaşılabileceğini iddia etmişti. Teolojik düzlemde başlayan her iki hareketin hem siyasi, hem de kilise tarafından destekçileri ve muhalifleri olmuştur. Bizans’ta “Kantekuzenos” ve “Paleologos” hanedanları arasındaki mücadele dönemine denk gelen bu tartışma, manastır keşişlerinin organize olduklarında teolojik ve politik tartışmalarda nasıl etkin olduklarını göstermesi bakımından ilginç bir örnek oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Palamizm, Bizans, Ortodoks, Patrikhane

GREGORY PALAMAS ARCHBİSHOP OF THESSALONIKI AND HESYCHASM IN ORTHODOX CHRISTIAN TRADITION

In this study, we will examine the mystical movement as known "Palamism" or "Hesychasm" which was appeared undertaken by Gregory Palamas (1296–1359) a monk of Athos in the fourteenth century. So we can have more information about the functions of monasteries and their theological and political aspects the in Byzantium world.According to this idea that emerged in the late Byzantine period, Palamas suggested that the recitation of the Jesus Prayer should be accompanied by a psychosomatic technique with the breath, into the heart. But Scholar Barlaam (1290 - 1348) Calabrian objected to this technique by the Thomas Aquino's ideas. Because he claimed that real knowledge about God could only be reached by reason. Eventually both movements that started at theological level, were supported or opposed later by the politics and church circles. This debate, which coincided with the struggle between the dynasties of "Kantekuzenos" and "Paleologos" in Byzantium, is an interesting example of how monastic monks show their effectiveness in theological and political debates when they are organized.

Keywords:

Palamizm, Byzantine, Orthodox, Patriarchate,

PDF

___

Arnakis, G. Georgiades, "Gregory Palamas Among The Turks and Documents of His Captivity as Historical Sources." Speculum, Cilt 26, No 1, 1951.
Bayraktar, Mehmet, “Dâvûd-i Kayserî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 9, İstanbul 1994.
Chryssavgis, John, “St. John Klimakos”, The Encyclopedia of Eastern Orthodox Christianity I-II (Editedby John Anthony Mc Guckin) Oxford 2011.
Davud el –Kayseri, Mukaddimat : Fususu’l-Hikem’e Giriş, trc. Turan Koç-Mehmet Çetinkaya, İstanbul : İnsan Yayınları, 2011.
Eliade, Mircea, Dinsel İnançlar ve Düşünceler Tarihi -III, (Çev. Ali Berktay), İstanbul 2003.
Hamilton, Janet – Hamilton, Bernard – Stoyanov, Yuri, Bizans Döneminde (650-1405) Hristiyan Dualist Heretikler, (Çev. Leyla Kuzucular), Ankara, 2011.
İnalcık, Halil, “Orhan”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 33 İstanbul 2007.
Kallistos, Metropolitan of Diokleia, “Hesychasm”, The Encyclopedia of Eastern Orthodox Christianity I-II (Editedby John Anthony Mc Guckin), Oxford 2011.
Meyendorff, John - Gendle, Nicholas, Gregory Palamas: The Triads, New Jersey 1983.
Meyendorff, John, "Mount Athos in the Fourteenth Century: Spiritual and Intellectual
Meyendorff, John, A Study of Gregory Palamas, (Trans from French George Lawrence), London, 1964.
Legacy."Dumbarton Oaks Papers Sayı 42, 1988.
Mcguckın, A. John, “Barlaam of Calabria”, The Encyclopedia of Eastern Orthodox Christianity I-II (Editedby John Anthony Mc Guckin) Oxford 2011.
Nicol, M. Donald, Bizans’ın Son Yılları (Çev. Bilge Umar), İstanbul 1999.
Nicol, M. Donald The Reluctant Emperor: A biography of John Cantacuzene, Byzantine Emperor and Monk, c. 1295-1383, Cambridge 2002.
Ostrogorsky, Georg, Bizans Devleti Tarihi, (Çev. Fikret Işıltan), 5. Baskı, Ankara 1999.
Öngören, Reşat “Zikir” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 44, İstanbul, 2013
Prokurat Michael - Golitzin, Alexander - Peterson, D. Michael, Historical Dictionary of the Orthodox Church. Cilt, 9, London 1996.
Runciman, Steven, The Great Church in Captivity, London, 1968.
Sahas, J. Daniel, “Captivity and Dialogue: Gregory Palamas 1296-1360 and the Muslims”. The Greek Orthodox Theological Review, Cilt 25, 1980.
Sinkewicz, E, Robert, "A New Interpretation for the First Episode ın the Controversy Between Barlaam the Calabrian and Gregory Palamas." The Journal of Theological Studies, Cilt 31, No 2, 1980.
Smith, Allyne, Philokalia: The Eastern Christian Spiritual Texts: Selections Annotated & Explained. Second Publishing, Woodstock, U.S., 2006.
The Cambridge History of Christianity: Volume 5, Eastern Christianity. (Edit. Michael Angold), London, 2006.
Thomas, Stephen, “St. Gregory Palamas” The Encyclopedia of Eastern Orthodox Christianity I-II (Editedby John Anthony Mc Guckin) Oxford 2011.