SANATSAL YARATICILIK VE ZEKA İLİŞKİSİ: ÜSTÜN YETENEKLİ VE NORMAL GELİŞİM GÖSTEREN ÖĞRENCİLERİN KARŞILAŞTIRILMASI

TBMM tarafından 2012 yılında yayımlanan ‘Üstün Yetenekli Çocukların Keşfi, Eğitimleriyle İlgili Sorunların Tespiti ve Ülkemizin Gelişimine Katkı Sağlayacak Etkin İstihdamlarının Sağlanması’ amacıyla kurulan Meclis Araştırması Komisyonu Raporu kapsamlılık anlamında ön plana çıkmaktadır. Bu raporda, Türkiye’de üstün yeteneklilik tanımının tam olarak yapılamadığı, mevcut ölçme araçlarının ve eğitim uygulamalarının üstün yeteneklilik alanını karşılamadığı belirtilmiştir (Çitil 2018: 158). Ülkemizde üstün yetenek-üstün zekâ tanımı, üstün yetenekli seçilen bireylere uygulanan testler, yaratıcılığın, sanatsal yaratıcılığın bu seçimlerdeki yeri incelendiğinde; eğitim sistemimizde çağcıl uygulamalar açısından özellikle çoklu zekâ yaklaşımının önemi konularındaki boşluklar öne çıkmaktadır. Bu çalışmada zekâ ve sanatsal yaratıcılık arasındaki ilişki 8-10 yaş aralığında üstün yetenekli ve normal gelişim gösteren öğrenciler üzerinden yorumlanmıştır. Bu yorumlamayı yaparken uygulamalarda bir araç olarak müzik kullanılmıştır. Bu çerçevede elde edilen veriler ışığında üstün yetenekli çocukların ayrımında sanatsal yaratıcılığın yeri sorgulanmış, ülkemizde üstün yetenekli çocukların seçiminde ağırlıklı olarak etki eden tek tip zekâ (bilişsel zekâ) algısının eleştirisi yapılarak; eğitimde çoklu zekâ yönteminin önemine vurgu yapılmıştır. Bulgular normal gelişim gösteren çocukların üstün yetenekli çocuklara göre sanatsal yaratıcılık anlamında daha başarılı olduğu, bir araç olarak kullanılan müziğin iki grubu da olumlu yönde etkilediği ancak oransal olarak üstün zekalı öğrencileri daha fazla etkilediği yönündedir. Sonuçlardan hareketle sanatsal yaratıcılık-zekâ arasındaki ilişki oransal olarak karşılaştırarak içerik analizi yoluyla açıklanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

sanatsal yaratıcık, zeka, çoklu zeka

THE ARTISTIC CREATIVITY AND INTELLIGENCE RELATIONSHIP: COMPARISION OF GIFTED AND NORMAL ACHIEVING STUDENTS

The Report of The Parliamentary Research Commission which was established for the purpose of "Discovery of Gifted Children, Identification of Problems Related to Their Education and Providing Effective Employment That Will Contribute to the Development of Our Country", published by the Turkish Grand National Assembly in 2012, comes to the fore in terms of comprehensiveness. In this report, it is stated that the definition of giftedness in Turkey can not be determined fully, and existing measurement tools, and educational applications do not entirely meet the needs of the field of giftedness (Çitil 2018: 158). When the definition of giftedness-superior intelligence, tests applied to gifted individuals in our country, the place of creativity and artistic creativity in these choices are examined; the gaps in our education system, especially in the importance of multiple intelligence approach in terms of contemporary practices, come into prominence. In this study, the relationship between intelligence and artistic creativity was interpreted among gifted and normal achieving students between the ages of 8-10. While making this interpretation, music was used as a tool in applications. In the light of the data obtained in this context, the role of artistic creativity was questioned in the distinction of gifted children, and by criticizing the uniform intelligence (cognitive intelligence) perception, which mainly affects the determination of gifted children in our country; the importance of multiple intelligence method iin education is emphasized. The findings are that normal achieving children are more successful in terms of artistic creativity than gifted children, and the music used as a tool affects both groups positively, but it affects gifted students with a higher proportion. Based on the results, the relationship between artistic creativity and intelligence is compared proportionally and explained through content analysis.

Keywords:

Artistic Creativity, Intelligence, Multiple Intelligence,

PDF

___

Abdullayeva, L. (2018). Üstün Zekalı Çocukların Normal Gelişim Gösteren Çocuklara Göre Sosyal Zekâ Düzeylerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul.
Akarsu, F. (2004). Üstün Yetenek Kavramı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
Akçum, E. (2005). 5-6 Yaş Çocuklarının Yaratıcılık Ve Öğrenime Hazır Oluş Düzeylerine Okulöncesi Eğitimin Etkisinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Anonim, (2012). Üstün Yeteneklilerin Eğitimi Alanında Uluslararası Politika Ve Uygulamaların İncelenmesi Ve Değerlendirilmesi Raporu. Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
Arık, İ. A. (1990). Yaratıcılık. Ankara: Kültür Bakanlığı Eserleri.
Arun, Ö. Ve Koçak, A. (2006). İçerik Analizi Çalışmalarında Örneklem Sorunu. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 4(3), 21-22.
Aslan, E. (2001). Torrance Yaratıcı Düşünme Testinin Türkçe Versiyonu. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 14, 19-40.
Ataman, A. (1998). Üstün Zekâlılar Ve Üstün Yetenekliler. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Atasoy, B., Kadayıfçı, H., Ve Akkuş, H. (2007). Öğrencilerin Çizimlerinden Ve Açıklamalarından Yaratıcı Düşüncelerinin Ortaya Konulması (Çizimler Ve Açıklamalar Yoluyla Yaratıcı Düşünceler). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(4), 679-700.
Aytaçlı, B. (2012). Durum Çalışmasına Ayrıntılı Bir Bakış. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3 (1), 1-9.
Bayındır, N. (2013). Çocuklarda Yaratıcılık Ve Geliştirilmesi. Ankara: Eğiten Kitap Yayıncılık.
Baykoç, D. N. (2015). Üstün Ve Özel Yetenekli Çocuklar Ve Eğitimleri. Özel Gereksinimli Çocuklar Ve Özel Eğitim. 283-306.
Bessis, P. Ve Jaqui, H. (1973). Yaratıcılık Nedir? (Süheyl Gürbaşkan, Çev.). İstanbul: İstanbul Reklam Yayınları.
Bilgiç, D. (1998). Mimarlıkta Yaratıcılık. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Üniversitesi, İstanbul.
Çitil, M. (2018). Türkiye’de Üstün Yeteneklilerin Eğitimi Politikalarının Değerlendirilmesi. Dergipark Akademi, 1, 154-158.
Demirel, Ö., Başbay, A. Ve Erdem, E. (2006). Eğitimde Çoklu Zekâ. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Doğan, N. (2007). Yaratıcı Düşünme Ve Yaratıcılık. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Eğitim Reformu Girişimi (2006). Eğitim İzleme Raporu. İstanbul: Sabancı Üniversitesi Yayınları.
Eriş, B. (2008). Zekâ: Amerikan Deneyiminin Kritik Kuram Perspektifinden Analizi. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 8(1), 59-87.
Farago, F. (2011). Sanat. (Özcan Doğan, Çev.). Ankara: Doğubatı Yayınları.
Gardner, H. (2012). Zihnin Çerçeveleri: Çoklu Zekâ Kuramı. İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım.
Grossman, M. (1970). Perceptual Style, Creativity And Various Drawing Abilities. Studies İn Art Education, 11(2), 51-54. Dol: 10.2307/1319578 Güleryüz, H. (2001). Eğitim Programlarının Dili Ve Yaratıcı Öğrenme. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Güvenç, B. (1993). Yaratıcılığın Toplumsal Ve Kültürel Boyutları, Yaratıcılık Ve Eğitim. Ankara: Şafak Matbaacılık.
İpşiroğlu, N. (1994). Resimde Müziğin Etkisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Kanlı, E. Ve Emir, S. (2009). Fen Ve Teknoloji Öğretiminde Probleme Dayalı Öğrenmenin Üstün Ve Normal Zihin Düzeyindeki Öğrencilerin Başarı Düzeylerine Etkisi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 42-61.
May, R. (1988). Yaratma Cesareti. (Alper Oysal, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
Millî Eğitim Bakanlığı. (1991). Üstün Yetenekli Çocukların Eğitimi Raporu. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Mestan, H. (2013). Müzik Ve Renk İlişkisi. Kaygı Araştırma Makalesi, 20, 299-304.
Michalko, M. (2008). Yaratıcı Dehanın Sırları. (Zübeyde Abat, Çev.). İstanbul: Koridor Yayıncılık.
Robinson, K. (2003). Yaratıcılık Aklın Sınırlarını Aşmak. (Nihal Geyran Koldaş, Çev.). İstanbul: Kitap Yayınevi.
Rouquette, M. L. (2007). Yaratıcılık. (İsmail Yerguz, Çev.). Ankara: Dost Yayıncılık.
Saban, A. (2001). Çoklu Zekâ Teorisi Ve Eğitim. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Saban, A. (2010). Çoklu Zekâ Kuramı Ve Türk Eğitim Sistemine Yansıması. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
San, İ. (2008). Sanat Ve Eğitim. Ankara: Ütopya Yayınevi.
Selçuk, Z., Kayalı, H. Ve Okut, L. (2002). Çoklu Zekâ Uygulamaları. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Sımon, H. A. (2001). Creativity İn The Arts And The Sciences. The Kenyon Review, 23(2), 203-220.
Sönmez, V. (1993). Eğitim Felsefesi. Ankara: Anı Yayıncılık.
Şahin, F. (2014). Yaratıcılık – Zekâ İlişkisi: Yeni Deliller. İlköğretim Online, 13(4), 1517-1518.
Talu, N. (1999). Çoklu Zekâ Kuramı Ve Eğitime Yansımaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 164-172.
Tortop, H. S. (2015). Üstün Yetenekliler Üniversite Köprüsü Eğitim Programı Üyükep Modeli. İstanbul: Genç Bilge Yayıncılık.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (2012). Üstün Yetenekli Çocukların Keşfi, Eğitimleriyle İlgili Sorunların Tespiti Ve Ülkemizin Gelişimine Katkı Sağlayacak Etkin İstihdamlarının Sağlanması Amacıyla Kurulan, Meclis Araştırması Komisyonu Raporu. Erişim Adresi: Http://Www.Sck.Gov.Tr/Tbmm/Üstün%20Yetenekli%20Çocuklara%20Yönelik%20TBMM%20Komisyonu%20Raporu.Pdf
Uygun, S. (2013). Türk Eğitim Sistemi Sorunları (Geleneksel Ve Güncel). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Yazçayır, N. (2015). Düşünme Temelli Öğrenme Modelleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.