FRANSIZ DEVRİMİ’NDE YURTTAŞLIK VE ETKİLERİNE DAİR BİR DEĞERLENDİRME

Çalışmanın amacı, Fransız Devrimi’nde yurttaşlık düşüncesinin doğuşunu ve gelişimini analiz etmektir. Ulus-devlet formunun oluşmasıyla birlikte modern biçimini kazanacak olan yurttaşlık olgusu, Fransız Devrimi’nin yeni bir halk yaratma hedefinin bir parçası olarak doğmuştur. Devrim öncesi Fransa’daki toplumsal katmanların Devrim sonrası yurttaşlık zemininde bir araya getiriliş süreci, yazının ana gövdesini oluşturmaktadır. Çalışmanın argümanı, yurttaşlık olgusunun siyasal ve sosyal mücadelelerle genişlediğidir. Bu özellik bugün de devam etmektedir. Fransız Devrimi’nde temelleri atılan ayrımcılığa ve imtiyazlara karşı yurttaşlık ekseninde birleşme ve yeni bir yapı kurma isteğinin günümüz koşullarında devam ettiği söylenebilir. Egemenliğin kaynağını teokratik zeminden alıp ulusa veren düşünce, Fransız Devrimi’nin bir sonucudur. Ancak haklardan ziyade sorumluluğa vurgu yapan ve bu sorumlulukları yerine getirdikçe hakların kazanımını açan yurttaşlık bakışı, kavramın köklerindeki genişletici düşünceyi daraltıcı biçimde ele almak anlamına gelir. Bu sonuç beraberinde bir dizi siyasi pratiği de getirir. Farklılıkların bir potada eritilmesi ve bireyi gündelik pratiklerle çevrilmiş alanda bir unsura ait kılma çabaları, Kıta Avrupası’ndan başlayarak, tüm dünyada geçerli olmaya başlayan devlet kontrolünde bir siyasi projeye dönüşmüştür. Devlet dışında sivil bir inisiyatifin varlığını devlete borçlu olması nedeniyle bireysel ifadenin gelişememesi, yurttaşlığın edilgen bir konum olarak kurgulanmasının önünü açar. Modern dönemde “pasif yurttaş” niteliği daha da belirginleşmiştir; böylece günümüzde siyaset ve yönetim işi daha az sayıdaki aktif yurttaşın uzmanlık ve teknokratik girişimlerine bağlı kılınmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Fransız Devrimi, Birey-Devlet İlişkisi, Yurttaşlık, Birey-Devlet İlişkisi, Modern Siyasal Düşünce

THE CITIZENSHIP IN THE FRENCH REVOLUTION AND AN EVALUATION ABOUT ITS EFFECTS

The aim of the study is to analyze the origins and development of the idea of citizenship in the French Revolution. The phenomenon of citizenship, which will obtain its modern form with the formation of nation-state, was born as part of the French Revolution’s purpose of creating a new people. The process of uniting the pre-revolutionary social classes around the concept of citizenship in post-revolutionary France constitutes the main subject of this study. The primarily argument of the study is that the phenomenon of citizenship was expanded with political and social struggles. The desire to unite and establish a new structure in the context of citizenship against the pre-revolutionary discriminations and privileges is still valid in today. The idea that gave the sovereignty from the theocratic ground to the nation was the result of the French Revolution. However, the idea of citizenship that emphasizes responsibilities and takes the fulfillment of these responsibilities as a precondition to obtain rights is a restrictive consideration of the originally encompassing idea. This result has also brought a series of political practices. The attempts to melt differences in a pot and to subject the individuals to a field surrounded by daily practices in continental Europe have turned into a state-controlled political project around the globe. Underdevelopment of individual expression due to the dependency of civil initiatives the state paves the way to the consideration of citizenship as a passive subject. The passive character of citizenship in the modern era has become more evident. Today, the politics and government are based on the expertise and technocratic initiatives of fewer active citizens.

Keywords:

French Revolution, Citizenship, Individiual-State Relations, Modern Political Thought,

PDF

___

Ağaoğulları, Mehmet Ali, “Fransız Devriminde Birey Devlet İlişkisi”. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 44(3), 195-228, 1989.
Ağaoğulları, Mehmet Ali, Ulus Devlet ya da Halkın Egemenliği, İmge Yayınları, Ankara, 2006.
Balibar, Etienne, “Propositions on Citizenship”, Ethics, 98(4), 723-730, 1988.
Balibar, E., Yurttaşlık, Çev. Murat Erşen, Monokl Yayınları, İstanbul, 2016a.
Balibar, E., Eşitliközgürlük: Siyasal Denemeler 1989-2009, Çev. Oylum Bülbül, Metis Yayınları, İstanbul, 2016b.
Blaufarb, Rafe, “The French Revolution: The Birth Of European Popular Democracy?”, Comparative Studies in Society and History, 37(3), 606-618, 1995.
Bossenga, Gail, “Rights and Citizens in the Old Regime”, French Historical Studies, 20(2), 217-243, 1997.
Brubaker, William Rogers, The French Revolution and The Invention Of Citizenship. French Politics and Society, 7(3), 30-49, 1989.
Brubaker, W. R., Citizenship and Nationhood in France and Germany, Harvard University Press, Cambridge, 1992.
Bulmer, M. & Rees, A. M. (Eds.), Citizenship Today: The Contemporary Relevance of T.H. Marshall, Routledge Publishing, London, 1996.
Edelstein, Melvin, The French Revolution and the Birth of Electoral Democracy. Ashgate Publishing, 2014.
Hindess, Barry, “Citizenship in Modern West”, Bryan S. Turner (ed.), Citizenship and Social Theory içinde, Sage Publishing, London, 1993.
Hufton, Olwen H,. Women and the Limits of Citizenship in the French Revolution, University of Toronto Press, New York, 1992.
Hunt, Lynn, Politics, Culture and Class in the French Revolution, University of California Press. New York, 1984.
Isin, Engin F., Being Political: Genealogies of Citizenship. University of Minnesota Press, Minneapolis, 2002.
Jasper, James M., Ahlaki Protesto Sanatı: Toplumsal Hareketlerde Kültür, Biyografi ve Yaratcılık, Çev. Senem Öner, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2002.
Jones, Peter M., Reform and Revolution in France- Political Transition 1774-1791, Cambridge University Press, Cambridge, 1995.
Keitner, Chimene I., Paradoxes Of Nationalism: The French Revolution And Its Meaning For Contemporary Nation Building, State University of New York, New York, 2007.
Landes, Joan, Women And The Public Sphere in The Age Of French Revolution, Cornell University Press, Ithaca. 1988
Marshall, T. H. & Bottomore, T., Yurttaşlık ve Toplumsal Sınıflar, Çev. A. Kaya, Gündoğan Yayınları, İstanbul, 2000.
McPhee, Peter, French Revolution 1789-1799, Oxford University Press, Oxford, 2002.
Moore, Barrington, Diktatörlüğün ve Devrimin Toplumsal Kökenleri, Çev. Alaeddin Şenel, Şirin Tekeli, İmge Yayınları, Ankara 2003
Özkazanç, Alev, “Toplumsal Vatandaşlık ve Neo-liberalizm Sorunu”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 64(1), 247-274, 2009.
Pettit, Philip, Republicanism: A Theory of Freedom and Government. Oxford University Press, Oxford, 1997.
Rapport, Michael, Nationality and Citizenship in Revolutionary France, Oxford University Press, Oxford, 2000.
Rees, Anthony M., “T.H. Marshall and the Progress of Citizenship”, Martin Bulmer, Anthony M. Rees (eds.), Citizenship Today: The Contemporary Relevance of T.H. Marshall içinde, Routledge, London, 1996.
Roberts, John M., The French Revolution, Oxford University Press, Oxford, 1997.
Rose, Robert B., The Making Of The Sans-Culottes: Democratic Ideas And Institutions in Paris 1789-92. Manchester University Press, Manchester, 1983.
Sarıca, Murat, 100 Soruda Fransız ihtilali, Gerçek Yayınevi, İstanbul, 1970.
Schwarzmantel John, Citizenship and Identity: Towards a New Republic. Routledge Publishing, London, 2003.
Sieyes, Emmanuel J., Üçüncü Sınıf Nedir?, İmge Yayınları, Ankara, 2005.
Soboul, Albert, The Sans-culottes: The Popular Movement and Revolutionary Government, 1793-1794. Princeton University Press, New York, 1980.
Skocpol, Theda,. Devletler ve Toplumsal Devrimler, Çev. Erdem Türközü, İmge Yayınları, Ankara, 2004.
Tanilli, Server, Dünyayı Değiştiren On Yıl: Fransız Devrimi Üstüne, Say Yayınları, İstanbul, 1989.
Wallerstein, Immanuel, “Neye Entegrasyon? Neyden Marjinalleşme?”. Bildiğimiz Dünyanın Sonu içinde, Metis Yayınları, İstanbul, 2009.
Williams, Gwyn A., Artisans And Sans-Culottes: Popular Movements in France And Britain During The French Revolution, Nolton Publishing, New York, 1968.