TURC 302 NUMARALI MECMÛ‘A-İ EŞ‘ÂR ÜZERİNE DÜŞÜNCELER

Konularının insan merkezli oluşu sebebiyle sosyal bilimler içerisinde yer alan her bilim dalı birbiriyle yakından ilgilidir. Dönem ve yüzyıl bazında dikkate aldığımızda siyasî hareketlerin ekonomiyi ekonominin insanların yaşayış tarzını dolayısıyla da düşünce yapısını etkilediğini görürüz. Bahsettiğimiz bu sıralamanın etkisi altında kalan bilim dallarından birisi de edebiyattır. Bu bilim dalı bazında bir araştırma yapılırken incelenmesi gerek belli başlı kaynaklar bulunmaktadır. Konuya Osmanlı İmparatorluğu döneminde gelişme gösteren Divan Edebiyatı çerçevesinde yaklaştığımızda manzum eser noktasında karşımıza ilk olarak şairlerin mürettep divanları çıkmaktadır. Şairlerin hayatları bağlamında ise tezkireleri görmekteyiz. Bu unsurların akabinde karşımıza çıkan bir diğer kaynak şiir mecmu’âlarıdır. Mecmu’âların, şiirden anlayan ve dönemin sanat faaliyetlerini yakından takip eden kişiler tarafından hazırlandığı bilinmektedir. Bu fikirle yola çıktığımızda dönemin entelektüel yapısına dair bilgi edinmemiz mümkün olacaktır. İçerdiği şairler ve şiirler dışında mecmu’âlarda göz ardı edilmemesi gereken bir diğer konu da kullanılan kâğıtların menşei, yapısal özellikleri ve varsa üzerlerindeki desenleridir. Çünkü bu unsurlar derleyicinin içerisinde bulunduğu sosyo-ekonomik yapı hatta desenlerden yola çıktığımızda mimarî ve el sanatlarına dair bilgiler de edinmek mümkündür. Çalışmamızda özellikle XV. ve XVI. yüzyılları ihtiva eden Mecmu’â-i Eş’âr belirttiğimiz hususlar dâhilinde incelenecek ve eserin Edirneli Emrî ile ilgisi üzerine açıklamalar yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

XV. Yüzyıl, XVI. Yüzyıl, Divan Edebiyatı, Mecmu’â, Kültür, Kâğıt, Edirneli Emrî

THOUGHTS ON POETRY JOURNAL NUMBER OF TURC 302

PDF

___

Canım, Rıdvan, Tezkiretü’ş-şu’arâ ve Tabrisatü’n-Nuzema (İnceleme-Metin), Atatürk Kültür Mekezi Yayınları, Ankara 2000.
Çağman, Filiz, Kat’ı: Osmanlı Dünyasında Kağıt Oyma Sanatı ve Sanatçıları, Aygaz Yayınları, İstanbul 2014.
Demiriz, Yıldız, “Osmanlı Çini Sanatı”, https://www.tarihtarih.com/?Syf=26&Syz=384539 ,erişim tarihi: 05.03.2019.
Develioğlu, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lugât, Aydın Yayınevi, İstanbul 2015.
Eminoğlu, Mehmet, Osmanlı Vesikalarını Okumaya Giriş, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 2010.
İpekten, Halûk vd., Heşt Behişt, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü , Ankara ,2017
İsen, Mustafa, Künhü’l ahbâr’ın Tezkire Kısmı, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Ankara 1994.
Kılıç, Filiz, Meşâ’irü’ş-şu’arâ İnceleme-Metin, 3C.,İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yayınları, İstanbul 2010.
Kurnaz Cemal-Çeltik Halil, “Şairlerin Gözüyle Mecmua”, Turkish Studies, Volume: 8/1, Winter 2013,s.21-49.
Solmaz, Süleyman, Ahdî ve Gülşen-i Şu’arâsı (İnceleme-Metin), Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Ankara 2005.
Sönmez, Nedim, “16. Yüzyıl Avrupa Albümlerinde Türk Kâğıdı”, basıldığı sergi kataloğu: Alter Ego: Amitiés et réseaux du XVIe au XXIe siècle / Alter Ego.Freundschaften und Netzwerkevom 16. bis zum 21. Jahrhundert (November 30, 2016 -February 12, 2017 at the Bibliothèque Nationale et Universitaire à Strasbourg), 2016, page:156-157.
Sungurhan, Aysun, Beyânî Tezkiresi, İnceleme-Tenkitli Metin, (Yüksek Lisans Tezi Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü), Ankara 1994.
____________, Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-şu’arâ-İnceleme-Tenkitli Metin, 2C., (Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü), Ankara 1999.