Sahabenin Tefsirde İsrailiyata Bakışı

Genellikle kabul edilen görüşe göre İsrailiyatın tefsire girişi sahabe dönemindeki faaliyetlerekadar uzanmaktadır. Sahabilerin Ehl-i Kitap’tan aldıkları bazı bilgileri tefsirin kaynağıolarak kullanmış oldukları bilinen bir husustur. Kur’ân’da detaylarıyla anlatılmayan bazıkonular (mesela kıssalar ve bazı meseller gibi) sahabenin ilgisini çeken ve ayrıntılarını öğrenmekveya boşlukları doldurmak, eksiklikleri tamamlamak arzusunda olduğu konularolabiliyordu. Bu durumda başlıca yardım kaynaklarını Ehl-i Kitap’tan olup da Müslümanlığıseçen bazı kimseler oluşturuyorlardı. Sahabilerin Ehl-i Kitab’ın bilgisine başvurduklarıkonularda onlardan aldıkları bilgileri belli bir süzgeçten geçirip geçirmedikleri, o bilgileribelli kriterlere tabi tutup tutmadıkları hususları tartışmalıdır. Ayrıca onların İsrailiyatkarşısındaki tutumlarında Hz. Peygamber’in bazı tercih ve kararları da etkili olmuştur.

___

  • Âmâl Muhammed Abdurrahmân Rabî, el-İsrâîliyyât fî Tefsîri’t-Taberî, (Kâhire: 1420/2005). Aydemir, Abdullah, Tefsirde İsrailiyât, (Ankara: 1979). Bâsamed, Nûr bn. Muhammed, Mevkıfu’s-Sahâbe min Rivâyeti’l-İsrâiliyyât fi’t-Tefsîr: Dirâse ve Tahlîl, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, (Mekke: 1428/2007). Bozkurt, Nebi, “Ûc b. Unuk”, DİA, (İstanbul: 2012), XLII, 34-35. Dârimî, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdurrahman b. el-Fadl b. Behrâm b. Abdüssamed, Sünenü’d-Dârimî, Thk: Nebîl Hâşim el-Gamrî, (Beyrut: 1434/2013). Derveze, Muhammed İzzet, et-Tefsîru’l-Hadîs, (Kahire: 1383/1963). Ebû Şehbe, Muhammed b. Muhammed b. Süveylim, el-İsrâîliyyât ve’l-Mevdû’ât fî Kütübi’t-Tefsîr, (Kâhire: 1987).