Bu çalışma, İttihat ve Terrakki Cemiyeti’nin II. Abdülhamid sonrası dönemde Pan-İslamizmmirasına dair yaptığı çalışmalar hakkında dönemin Rusya Elçiliği tarafından merkezegönderilen bir raporun tercümesidir. Rapor, Rus arşivlerinden alınmıştır ve Osmanlı’nınfaaliyetlerine Rusya’nın bakışını göstermesi açısından önem arz etmektedir. Rapor temeldeOsmanlı’nın Pan-İslamist faaliyetleri II. Abdülhamid sonrasında da sürdürdüğünü veRusya’nın bu durumdan duyduğu rahatsızlığı gözler önüne sermektedir. Rusya’nın rahatsızolması, bu faaliyetlerin kendi sınırları içerisindeki Müslümanlara olabilecek etkilerisebebiyledir.