Kendi Dilinden İsmâîl Hakkî Bursevî’nin Hayatı ve Şahsiyeti

Onsekizinci yüzyıl Osmanlı ulemâsının en büyük sufîlerinden biri olan İsmâîl Hakkî Bursevî,bugün Bulgaristan sınırları dâhilinde kalan Aydos’ta 1063/1653’te dünyaya gelmiş,1137/1725 yılında Bursa’da vefat etmiştir. İlim tahsili esnasında en çok Celvetiyye tarikatışeyhi Osman Fazlî İlâhî’den (ö. l102/169l) etkilenmiş, onun terbiyesinde tasavvufî eğitiminitamamlamış, ondan aldığı irşâd görevini yarım asırlık bir zaman süresince Rumeli’denBursa’ya ihmal etmeksizin yerine getirmiştir. Sosyo-kültürel ve manevî şahsiyetini,Osmanlı ülkesinde fikirleriyle yaşayan İbnü’l-Arabî (ö. 638/1240), Sadreddîn Konevî (ö.673/1274), Mevlânâ (ö. 672/1273), Şeyh Üftâde (ö. 988/1580) ve Azîz Mahmûd Hüdâyî(ö. 1038/1628) gibi sûfîlerin öğretileriyle şekillendiren İsmâîl Hakkî Bursevî tasavvuf,edebiyât, tefsir, hadis ve İslâm hukuku gibi alanlarda yazdığı yüzden fazla eserle çağınınen velûd müellifleri arasında yer almıştır. Bu çalışmada Bursevî’nin doğumundan ölümünekadar olan yetmiş beş yıllık hayat hikâyesi bizzat kendi dilinden aktarılmıştır.

___

  • Avcı, Seyit, Sûfilerin Hadis Anlayışı Bursevî Örneği, (İstanbul: Ensar Yayıncılık, 2004). Bursevî, İsmâîl Hakkî, Kitâbü’n-Netîce, nşr. Ali Namlı-İmdat Yavaş, I-II, (İstanbul: İnsan Yayınları, 1997). –––––––, Mecmûa-i Hakkî, Âtıf Efendi Ktp., nr. 1496, vr. 41b. –––––––, Rûhu’l-Beyân fî Tefsîri’l-Kur’ân, thk. Abdullatîf Hasen Abdurrahmân, I-X, (Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1430/2009) [Rûhu’l- Beyân, terc. Kurul, I-XVI, (İstanbul: Erkam Yayınları, 1430/2009)]. –––––––, Tamâmü’l-Feyz, nşr. Ramazan Muslu ve Ali Namlı, İsmâil Hakkı Bursevî ve Tamâmü’l-Feyz Adlı Eseri-I ve II, (İstanbul: Marmara Üni. Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1994). –––––––, Tuhfe-i Atâiyye, Süleymaniye Ktp., Bağdatlı Vehbî, nr. 1537, vr. 21a-21b [nşr. Veysel Akkaya, Kâbe ve İnsan Tuhfe-i Atâiyye, (İstanbul: İnsan Yayınları, 2008)].