Aişe DELİBORAN, Yılmaz IŞIK, Hasan ASLAN, Abdullah Suat NACAR, Yasemin Tuba TEKGÜL, Hatice KARA, Sait GEZGİN

Selenyum Uygulamalarının Silajlık Mısırın Verim Parametreleri Üzerine Etkileri

Bu çalışmada sodyum selenit ve sodyum selenat uygulamalarının, silajlık mısır bitkisinin bitki boyu, koçan/bitki oranı, yaprak/sap oranı gibi bazı bitkisel özellikleri üzerine etkisi incelenmiştir. Selenyum sekiz farklı seviyede (0-5-10-15-25-50-75-100 g Se ha-1) uygulanmıştır. Selenit, tohum ekiminden önce toprağa sıvı halde, selenat ise mısır bitkisi 50-70 cm boyuna geldiğinde yapraktan uygulanmıştır. Selenyum uygulamaları yatma, bitki görünümü, kurtlu koçan sayısı, rastıklı bitki sayısı ve bitki boyu değerlerini istatistiksel olarak etkilememiştir. Selenit uygulamaları istatistiksel açıdan koçan/bitki oranı ile yaprak/sap oranı değerlerini etkilemiştir, yıl X konu interaksiyonu önemli çıkmıştır. 2013 yılında konular arasında istatistiki yönden fark oluşmuş, en yüksek değerler sırasıyla % 52 ile 5 g Se ha-1 uygulaması ile % 45 ve % 47 ile 10 g Se ha-1 ve 25 g Se ha-1 uygulamalarından elde edilmiştir. Selenat uygulamaları koçan/bitki oranı değerleri istatistiksel olarak etkilemezken yaprak/sap oranlarını etkilemiş, en yüksek değerler % 43 ile 100 g Se ha-1 uygulamalarından elde edilmiştir. Selenyum uygulamalarının bitkilerde verimi ve diğer bitkisel özellikleri etkilemediği, tanenin veya bitkinin selenyum konsantrasyonunu etkileyerek arttırdığı bilinmektedir. Ancak bazı çalışmalar selenyum uygulamasının bitkiyi olumlu etkilediğini göstermektedir. Bitki gelişiminde selenyum etkisinin bitki türüne ve çeşidine bağlı olarak değişebileceği, birçok faktörün selenyum etkinliğini arttırarak etkilediği, özellikle toprak ve iklim koşullarının dışında uygulama zamanı, oranı ve metodu ile selenyum formu ve bitki türünün etkili olduğu düşünülmektedir.

The Effect of Selenium Applications on Yield Parameters of Silage Maize

In this study, the effects of sodium selenite and sodium selenate applications on laying, plant appearance, number of worm cobs, random number of plants, plant height, cob/plant ratio, leaf/stem ratio of silage maize plant were investigated. Selenium was applied at eight different levels (0-5-10-15-25- 50-75-100 g Se ha-1). Selenite was applied to the soil in liquid form before planting seeds, and selenate was applied to the leaf when the corn plant was 50-70 cm tall. Selenium applications did not statistically affect lying, plant appearance, worm cob number, randomized plant number and plant height values. Selenite applications affected the cob/plant ratio and leaf/stem ratio values statistically, the interaction of the year X subject was significant. In 2013, there was a statistical difference between the subjects, the highest values were obtained with 52% from 5 g Se ha-1 application, with 45% and 47% from 10 g Se ha-1 and 25 g Se ha-1 applications, respectively. Selenate applications did not affect the cob/plant ratio values statistically, but the leaf/stem ratios were affected, the highest values were obtained with 43% from 100 g Se ha-1 applications. It is known that selenium applications do not affect the yield and other plant properties in plants, but increase the selenium concentration of the grain or plant. However, some studies show that selenium application affects positively the plant as our study. It is thought that the effect of selenium in plant development may vary depending on the type and variety of the plant, many factors increase the selenium activity, especially outside the soil and climatic conditions, the application time, rate and method, the form of selenium and the plant species are effective.

Keywords:

Maize, , selenium, soil application, foliar application, yield parameters,

PDF

___

Açıkgöz E (1991). Yem bitkileri. Uludağ Üniv. Ziraat Fakültesi Yayın No: 7-025-0210, Bursa.

Açıkgöz E (2001). Yem bitkileri (3.Baskı). Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayın No: 182, Bursa.

Alçiçek A, Karaayvaz BK (2003). 2002 yılı çiftçi koşullarında silo yemi yapımında yarşanılan sorunlar ve çözüm önerileri. TAYEK/TYUAP Toplantısı Bildirileri, Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, No: 106, 136-146.

Ak I, Doğan R (1997). Bursa bölgesinde yetiştirilen bazı mısır çeşitlerinin verim özellikleri ve silaj kalitelerinin belirlenmesi. Türkiye I.Silaj Kongresi, 16-10 Eylül, Bursa, s. 83- 92.

Akdeniz H, Yılmaz İ, Andiç N, Zorer Ş (2004). Bazı mısır çeşitlerinde verim ve yem değerleri üzerine bir araştırma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi, J. Agric Sci., 14(1): 47-51.

Black CA (1965). Methods of soil analiysis, Part 2. American Society of Agronomy Inc., Publisher Madison, Wilconsin, USA, pp. 1372-1376.

Bouyoucos GJ (1951). Arecelibration of the hydrometer for marking mechanical analysis of soil. Argon Journal, 43: 433-437.

Broadley MR, Alcock J, Alford J, Cartwright P, Foot I, Fairweather-Tait SJ, Hart DJ, Hurst R, Knott P, McGrath SP, Meacham MC, Norman K, Mowat H, Scott P, Stroud JL, Tovey M, Tucker M, White PJ, Young SD, Zhao FJ (2010). Selenium biofortification of high-yielding winter wheat (Triticum aestivum L.) by liquid or granular Se fertilisation. Plant Soil, 332: 5–18.

Chilimba ADC, Young SD, Black CR, Meacham MC, Lammel J, Broadley MR (2012). Agronomic biofortification of maize with selenium (Se) in Malawi. Field Crop Research. 125: 118-128.

Chilimba ADC, Young SD, Black CR, Meacham MC, Lammel J, Broadley MR (2012a). Agronomic biofortification of maize with selenium (Se) in Malawi. Field Crop, 125: 118– 128.

Cartes P, Gianfreda L, Mora ML (2005). Uptake of selenium and its antioxidant activity in ryegrass when applied as selenite and selenite forms. Plant Soil, 276: 359-367.

Çakmak İ, Öztürk L, Başağa H, Çekiç C, Taner S, Irmak S, Geren H, Kılıç H, Aydın N, Avcı M, Gezgin S (2009). Türkiye’de seçilmiş blgelerde bugdayların ve toprakların selenyum konsantrasyonunun araştırılması, selenyum gübrelemesine buğdayın reaksiyonu ve selenyumca zengin genotiplerin fizyolojik olarak karakterizasyonu. Proje Nno: 105 0 637. Tübitak Sonuç Raporu.

David JG (1995). Diagnosing Selenium Toxicity, Colorado State University Cooperative Extension.

Deliboran A (2016). Selenyum, bitki, hayvan ve insan sağlığı. Bilinçli Yaşam Dergisi, Ocak 2016, Sayı: 12 ISSN 2149- 147X.

Deliboran A (2020). The effects of sodium selenate application on yield, field quality and selenium content of silage maize. Bulgarian Journal of Agricultural Science, Agricultural Academy (in press on 6/2020).

Deliboran A, Işık Y, Aslan H, Nacar AS, Kara H, Tekgül YT, Harmankaya M, Gezgin S (2018a). Selenyum uygulamalarının tane mısırda verim parametreleri ile tanenin selenyum, protein ve yağ içeriği üzerine etkileri. Toprak İlimi ve Bitki Besleme Dergisi, Soil Science Society of Turkey, ISSN 2146-8141, 6(1):1-11.

Deliboran A, Işık Y, Aslan H, Nacar AS, Kara H, Tekgül YT, Harmankaya M, Gezgin S (2018b). Effect of selenium application method on selenium and macro-micro nutrient content of grain maize in Turkey. YYU J AGR SCI, ISSN: 1308-7576, e-ISSN: 1308-7584, 2018 (28): 294-306.

Duma M, Alsin, I, Dubova L, Stroksa L, Smiltina Z (2011). The effect of sodium selenite and selenite on the quality of lettuce. In: Conference proceedings of the 6th Baltic Conference on Food Science and Technology Foodbalt, Jelgava, Latvia.

Duscay L, Lozek O, Varga L (2009). The influence of selenium soil application on its content in spring wheat, Plant Soıl Environ., 55(2): 80-84.

Eriksson J (2001). Concentrations of 61 trace elements in sewage sludge, farmyard manure, mineral fertilizer, recipitation and in oil and crops. Report 5159, The Swedish Environmental Protection Agency.

FAO (2014). http://www.fao.org. Germ M, Stibilj V, Osvald J, Kreft I (2007). Effect of selenium foliar application on chicory (Cichorium intybus L.). Journal of Agricultural and Food Chemistry, 55: 795-798.

Gökçe R (2000). Hayvancılıkta Mutlak Kar Getiren Yem Silaj. Sütaş, Süt Hayvancılığı Eğitim Merk. Yayınları. Bursa.

İptaş S, Öz A, Boz A (2002a). Tokat-Kazova koşullarında 2. ürün silajlık mısır yetiştirme olanakları. AÜ. Tarım Bilimleri Dergisi, 8(3): 185-191

Kacar B (1995). Plant and soil chemical analysis, III. Soil analysis. University Faculty of Agriculture, Educational Research and Development Foundation Publication No: 3, Ankara.

Kılıç, A (1986). Silo Yemi. Bilgehan Basımevi, Bornovaİzmir, s:3-327.

Lindsay WL, Norwell WA (1978). Development of DTPA soil test for zinc, iron, manganase and cooper. Soil Science Society of America Jjournal, 42: 422-428.

Longchamp M, Angeli N, Castrec-Rouelle M (2013). Selenium uptake in Zea mays supplied with selenate or selenite under hydroponic conditions. Plant and Soil. 362 (1-2): 107–117.

Lyons GH, Genc Y, Soole K, Stangoulis J, Liu F, Graham RD (2009). Selenium increases seed production in Brassica. Plant Soil, 318: 73-80.

Olsen SR, Sommers EL (1982). Phosphorus soluble in sodium bicarbonate, methods of soil analysis, part 2, chemical and microbiolojical properties. Edit: A, 1. page, R, H, Miller, D, R, Keeney, pp. 404-430.

Öner F, Aydın İ, Sezer İ, Gülümser A, Özata E, Algan D (2011). Bazı silajlık mısır (Zea mays L.) çeşitlerinde verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. IX. Tarla Bitkileri Kongresi, 12- 15 Eylül 2011, Bursa.

Özata E, Öz A, Kapar H (2012). Silajlık hibrit mısır çeşit adaylarının verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi, Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 5 (1): 37-41.

Poldma P, Tõnutare T, Viitak A, Luik A, Moor U (2011). Effect of selenium treatment on mineral nutrition, bulb size, and antioxidant properties of garlic (Allium sativum L.). Journal of Agricultural and Food Chemistry, pp. 5498– 5503.

Rengel Z, Batten GD, Crowley DE (1999). Agronomic approaches for improving the micronutrient density in edible portions of field crops. Field Crop Research, 60: 27–40.

Sajedi N, Ardakani M, Madani H, Naderi A, Miransari M (2011). The effects of selenium and other micronutrients on the antioxidant activities and yield of corn (Zea mays L.) under drought stress. Physiology Molecular Biology of Plants, 17:215-222.

Sangbom ML, Laurence IH, Michael R, Ross MW, Leon VK, Li L (2005). Molecular and Biochemical Characterization of the Selenocysteine Se-Methyltransferase Gene and Se- Methylselenocysteine Synthesis in Broccoli. Plant Physiology, 138 (1): 409-420.

Seppanen M, Turakainen M, Hartikainen H (2003). Seleniım effects on oxidative stres in patato. Plant Science, 165 (2): 311-319.

Surai PF (2000). Organic selenium: Benefits to animals and humans, a Biochemist’s View. Proceedings of the 15th Annual Biotechnolgy in the Feed Industry Symposium. Pp. 205-242.

Pezzarossa B, Piccotino C, Shennan C, Malorgio F (1999). Uptake and distribution of selenium in tomato plants as affected by genotype and sulfate supply. Journal of Plant Nutrition, 22(10):1613-1635.

TUIK (2008). Türkiye İstatistik Enstitüsü Kurumu Verileri. https://www.tuik.gov.tr/Turakainen M (2007). Selenium and its effects on growth, yield and tuber quality in patato. Doctoral thesis, Univercity of Helsinki, Finland.

Tuzuner A (1990). Soil and Water Analysis Handbook. Ministry of Agriculture, Forestry and Rural Affairs General Directorate of Rural Services, Ankara, p.16.

Yılmaz İ (1999). Van koşullarında silajlık mısır yetiştirme olanakları üzerine bir araştırma. GAP I. Tarım Kongresi, 26-28 Mayıs 1999, Şanlıurfa, 703-710s.

Wang J, Wang Z, Mao H, Zhao H, Huang D (2013). Increasing Se concentration in maize grain with soil-or foliarapplied selenşte on the Loess Plateau in Chine. Field Crops Research, 150: 83-90.

Xue TL, Hartikainen H (2000). Association of antioxidative enzymes with the synergistic effect of selenium and UV irradiation in enhancing plant growth. Agric Food Sci. Finn., 9: 177-186.