Emine SEVİNÇ POSTACI, İbrahim UYSAL, Ayşen Melek AYTUĞ KOŞAN, Çetin TORAMAN

Acil Sağlık Çalışanları için Mesleki Kaygı Ölçeği’nin Geliştirilmesi

Amaç: Acil sağlık hizmeti sunan personel düzenli olarak çevresel faktörler ve kompleks vakalarda hasta bakımı ile ilgili doğrudan yaşamı etkileyen kritik kararlar vermektedirler. Kaygı bu dönemde sağlık çalışanlarının bilişsel düzeyini kısıtlayabilir ve hayati önem taşıyan kararların ve girişimleri olumsuz etkileyebilir. Yapılan çalışmada acil sağlık hizmeti sunan sağlık personelinin mesleki kaygı düzeylerini geçerli ve güvenilir biçimde ölçen bir ölçme aracının geliştirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Betimsel olarak yapılan araştırmada üç faklı gruptan veri elde edilmiştir. Bunlar; ölçek maddelerinin elde edilmesi için açık uçlu soru uygulaması yapılan grup (50 kişilik), açıklayıcı faktör analizi ve güvenirlik analizi yapılan grup (209 kişilik) ve doğrulayıcı faktör analizi yapılan gruptur (201 kişilik). Tüm gruplardaki bireyler acil servis ve hastane öncesi acil sağlık hizmeti sunumunda görev alan sağlık personelidir. Açık uçlu soru uygulaması sonucunda 43 maddeden oluşan madde havuzu ile ölçek geliştirme uygulamaları yapılmıştır. Bulgular: Geçerlik analizleri sonucunda ölçeğin iki faktörlü 22 maddeden oluşan bir ölçek olduğu tespit edilmiştir. Bu yapı doğrulayıcı faktör analizi ile doğrulanmıştır. Ölçeğin tamamının güvenirlik değeri 0,914; bedensel, fiziksel ve hayati kaygılar faktörü için 0,922; ortam, çalışan, ekipman ve çevresel faktörlere ilişkin kaygılar faktörü için 0,866 olduğu belirlenmiştir. Sonuç: Bu araştırmada yer alan katılımcılar bağlamında bu sonuçlara göre geliştirilen ölçeğin acil sağlık hizmeti sunan personelin mesleki kaygılarını geçerli ve güvenilir biçimde ölçtüğü sonucuna ulaşılmıştır. Özellikle acil sağlık hizmetleri çalışanlarında yüksek mesleki kaygıya neden olan faktörlerin belirlenmesi ve kaygılarını düşürücü önlemlerin geliştirilmesi hizmete her an ihtiyaç duyabilecek tüm bireyler için hayati önem taşımaktadır. Geliştirilen Acil Sağlık Çalışanı Mesleki Kaygı Ölçeği’nin bu tür çalışmalarda kullanılabilecek ve daha ayrıntılı araştırmalar için de bir başlangıç oluşturacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Acil Sağlık Hizmeti, Kaygı, Ölçek Geliştirme

Developing an Occupational Anxiety Scale for Emergency Medical Service Professionals

Background: Emergency medical service professionals regularly make critical decisions that directly affect life-related to patient's care. Anxiety may restrict the healthcare professionals during this period. Present study is aimed to develop a measurement tool that measures the occupational anxiety levels of healthcare professionals providing emergency medical services in a valid and reliable manner. Methods: In this descriptive study, data were obtained from three different groups. These were; the group (50 people) to whom open-ended questions were asked in order to obtain the scale items, the group (209 people) on whom explanatory factor analysis and reliability analysis were performed and the group (201 people) on whom confirmatory factor analysis was performed. Individuals in all groups were healthcare personnel who were involved in providing emergency and pre-hospital emergency medical services. Results: As a result of the validity analyses, it was determined that the scale should consist of 22 items with two factors. This structure was confirmed by confirmatory factor analysis. The reliability value was determined to be 0.914 for the entire scale; 0,922 for the factor of bodily, physical and vital concerns; 0.866 for the factor of concerns regarding setting, staff, equipment and environmental factors. Conclusion: It was concluded that the scale developed in accordance with these results in the context of the participants in this study measures the professional concerns of the personnel providing emergency medical services in a valid and reliable manner. It is of vital importance for all individuals who may need service at any time to determine the factors that cause high professional anxiety and develop anxiety-reducing measures, especially for Emergency Medical Services professionals. The Occupational Anxiety Scale of Emergency Health Professionals developed can be used in such studies and will be a starting point for more detailed studies.

Keywords:

Emergency medical service, Anxiety, Scale Development,

PDF

___

1. Bayraktar AK, Sivrikaya SK. Nursing Ethics in the Emergency Department. Journal of Education and Research in Nursing. 2018; 15(1): 57.
2. Söyük S, Arslan Kurtuluş S. Acil Servislerde Yaşanan Sorunların Çalışanlar Gözünden Değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017; 6 (4): 44-56.
3. Canbaz S, Sünter AT, Aker S, Pekşen Y. Tıp Fakültesi Son Sınıf Öğrencilerinin Kaygı Düzeyi ve Etkileyen Faktörler. Genel Tıp Dergisi. 2007; 17 (1): 15-19.
4. Tunç T, Kutanis R. Benlik Saygısı ve Kaygının Çatışma Yönetim Stilleri Üzerindeki Etkileri: Bir Üniversite Hastanesi Örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2013; 16 (1): 23-43.
5. Cebeci F. Kardiyovasküler Hastalıklarda Depresyonun Önlenmesi, Saptanması ve Tedaviye Yönlendirilmesinde Hemşirenin Rolü. Türkiye Klinikleri-Journal of Cardiovascular Sciences. 2007; 19 (1): 86-89.
6. Şirin A, Kavak O, Ertem G. Doğumhane Stajına Çıkan Öğrencilerin Durumluk-Sürekli Kaygı Düzeylerinin Belirlenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2003; 7 (1): 27-32.
7. Bayar K, Çadır G, Bayar B. Hemşirelik Öğrencilerinin Klinik Uygulamaya Yönelik Düşünce ve Kaygı Düzeylerinin Belirlenmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2009; 8 (1): 37-42.
8. Öz F. Sağlık Alanında Temel Kavramlar. İmaj Yayıncılık, Ankara: 2004, 1-319.
9. Öner N, Le Compte A. Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri El Kitabı. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, İstanbul: 1983, 1-26.
10. Spielberger C, Gorsuch R, Lushen ER. Manual for state and anxiety inventory. Consulting Psychologists Press, Palo Alto, California, 1970.
11. Spielberger CD. Anxiety : Current Trend in Theory and Research. Akademic Press, New York; 1972.
12. Dovidio JF, Hebl MR. Discrimination at the Level of the Individual: Cognitive and Affective Factors. In: Dipboye, R.L. and Colella, A., Eds., Discrimination at Work, Erlbaum, Mahwah, 2005, 11-35.
13. Demir A. Hemşirelerin Vardiya ile Çalışmalarının Anksiyete ve Arteryel Kan Basıncına Etkisinin İrdelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2005; 8 (2): 400-454.
14. Muschalla B, Linden M, Olbrich D. The Relationship Between Job-Anxiety and Trait-Anxiety-A Differential Diagnostic Investigation With the Job-Anxiety-Scale and the State-Trait-Anxiety Inventory. Journal of AnxietyDisorders. 2010; 24 (3): 366-371.
15. Schell KL, Grasha AF. State Anxiety, Performance Accuracy, and Work Pace in a Simulated Pharmacy Dispensing Task. Perceptual And Motor Skills. 2000; Apr 90 (2): 547-561.
16. Wang G, Jing R, Klossek A. Antecedentsand Management of Conflict: ResolutionStyles of Chinese Top Managers in MultipleRounds of Cognitive and Affective Conflict. International Journal of Conflict Management. 2007; 18 (1): 74-97.
17. Ekşi F. Rehber Öğretmenlerin Okul İklimi Algıları ile Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. Uzmanlık Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim bilimleri Anabilim Dalı, İstanbul; 2006: p.46.
18. Hacıhasanoğlu R, Karakurt P, Yılmaz S, Yıldırım A. Sağlık Yüksekokulu birinci sınıf öğrencilerininklinik uygulamaya ilişkin kaygı düzeylerinin belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2008; 11 (1): 69-75.
19. Yeniçeri N, Mevsim V, Özçakar N, Özan S, Güldal D, Başak O. Tıp Eğitimi Son Sınıf Öğrencilerinin Gelecek Meslek Yaşamları İle İlgili Yaşadıkları Anksiyete İle Sürekli Anksiyetelerinin Karşılaştırılması. DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 2007; 21 (1): 19-24.
20. Carrier BE, Reschovsky JD, Mello MM, Mayrell RC, Katz D. Physicians’ Fears Of Malpractice Lawsuits Are Not Assuaged By Tort Reforms. Health Affairs. 2010; 29 (9): 1585–1592.
21. Özen HÖ. Çalışanların Cinsiyetlerine Göre Örgütsel Stresten Etkilenme Düzeyleri: Zonguldak İlinde Görevli Hemşireler Üzerinde Bir Araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi. 2013; 8: 74-95.
22. Christensen LB, Johnson RB, Turner LA. Research methods, design, and analysis. The USA, Boston: Pearson Education, Inc. 2014.
23. Cattell RB. The scientific use of factor analysis. The USA: Plenum, 1978.
24. Gorsuch RL. Factor analysis. The USA: Saunders, 1974.
25. Everitt BS. Multivariate analysis: the need for data, and other problems. Br J Psychiatry. 1975; 126: 237-40.
26. Arrindell WA, Van der Ende J. An empirical test of the utility of the observations to variables ratio in factor and components analysis. Applied Psychological Measurement. 1985; 9 (2), 165-178. https://doi.org/10.1177/014662168
27. Çokluk Ö, Şekercioğlu G, Büyüköztürk Ş. Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik. Ankara: Pegem Akademi, 2010.
28. Field A. Discovering statistics using IBM SPSS Statistics. The USA: Sage, 2018.
29. Tabachnick BG, Fidell LS. Using multivariate statistics. The USA: Pearson Education, 2013.
30. Warner RM. Apllied statistics, from bivariate through Multivariate Tecniques. The USA: SAGE Publications, Inc. 2008.
31. Anderson JC, Gerbing DW. The effect of sampling error on convergence, improper solutions, and goodness of fit indices for maximum likelihood confirmatory factor analysis. Psychometrika. 1984; 49(2): 155-173. https://doi.org/10.1007/BF02294170
32. Bentler PM. Comparative fit indexes in structural models. Psychological Bulletin. 1990; 107 (2): 238-246.
33. Hooper D, Coughlan J, Mullen MR. Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. The Electronic Journal of Business Research Methods. 2008; 6 (1): 53-60.
34. Hu LT, Bentler PM. Cut off criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal. 1999; 6(1): 1-55.
35. Kline TJB. Psychological testing, a practical approach to design and evaluation. The USA: Sage. 2005.
36. Marsh HW, Balla JR, Mc Donald RP. Goodness of fit indices in confirmatory factor analysis: The effect of sample size. Psychological Bulletin. 1988; 103 (3), 391-410.
37. Özdamar K. Paket programlar ile istatistiksel veri analizi 1. cilt. Eskişehir: Nisan 2013.
38. Şimşek ÖF. Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. İstanbul: Ekinoks. 2007.
39. Vieira AL. Interactive LISREL in practice, getting started with a SIMPLIS Approach. London: Springer. 2011. https://doi.org/10.1007/978-3-642-18044-6
40. Marsh HW, Hau KT, Balla JR, Grayson D. Is more ever too much? The number of indicators per factor in confirmatory factor analysis. Multivariate Behavioral Research. 1998; 33(2): 181-220.
41. McCallum RC, Widaman KF, Zhang S, Hong S. Sample size in factor analysis. Psychological Methods. 1999; 4(1): 84-99.
42. Raubenheimer J. An item selection procedure to maximise scale reliability and validity. SA Journal of Industrial Psychology. 2004; 30 (4): 59-64.
43. Büyüköztürk Ş. Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem. 2013.
44. Hair JF, Black WC, Babin BJ, Anderson RE. Multivariate data analysis. The UK, Harlow: Pearson Education Limited. 2014.
45. Amerika Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü (NIOSH). Criteria for a Recommended Standard Occupational Exposure to Heat and Hot Environments Revised Criteria. Department of Health and Human Services. USA. https://www.cdc.gov/niosh/index.htm 02.01.2020.
46. Yıldız MS. Türkiye’de Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet: Ankara İlinde Araştırma. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2019; 22(1): 135-156.
47. Joong Hyun Kim, Han Sung Choi, Hyun Joo Jung, Seong Gwan Lim, Chang Min Lee. Workplace violence experienced by emergency department workers and its association with stress and depression assessment. The Korean Society of Emergency Medicine. 2019; 30 (3): 257-264.
48. Yeşilbaş H. Sağlıkta Şiddete Genel Bakış 3. Sağlık ve Hemşirelik Yönetim Dergisi. 2016; Cilt 1. 2149-018X .
49. Malcolm B, Jaime W. Violence against paramedics – when will it stop? Australasian Journal of Paramedicine. 2016; 13 (1): p.1.
50. ILO/ICN/ WHO/PSI. Workplace Vıolence in the Health Sector Country Case Studıes Research Instruments, Research Protocol, https://www.who.int/violence_injury_prevention/violence/interpersonal/en/WVresearchprotocol.pdf?ua=1. 02.01.2020.