Hechter'in İç Sömürgecilik Kuramı ve Bangladeş'in Bağımsızlık Süreci: Çevre'nin Ulusal Kimlik İnşası

1947 yılında Hint alt kıtasında yaşayan Müslümanlar için bir vatan sloganıyla kurulan Pakistan, bağımsızlığının ilk yıllarında zor zamanlar geçirmişse de özellikle 1950'lilerin sonunda ve 1960'ların ilk yıllarında önemli bir sanayileşme hamlesi gerçekleştirmiştir. Ancak bu dönemde Doğu Pakistan'da yaşayan Bengalliler bu kalkınma sürecinden yeteri kadar yararlanamamıştır. Batı Pakistan'ın ekonomik gelişmesi Doğu Pakistan'ın iç sömürge haline getirilmesi ile finanse edilmiştir. Bu dengesiz kalkınma ve sömürü ilişkisi, Bengal halkının kendini tanımlarken kullandığı Müslüman sıfatını ikinci plana atmasına ve Bengal ulusal kimliğinin ön plana çıkmasına yol açmıştır. Çünkü sömürü ilişkisini gerçekleştiren merkez, İslam vurgusunu kullanarak parçalı toplumsal yapıyı bir arada tutmaya ve sömürü ilişkisini devam ettirmeye çalışmıştır. Bu bağlamda çalışmada Soğuk Savaş döneminde post-kolonyal bir devletten ayrılarak bağımsızlığını elde eden ilk devlet olan Bangladeş'in bağımsızlık süreci ve Bengal ulusal kimliğinin gelişimi Michael Hechter'in İç Sömürgecilik kuramı vasıtası ile açıklanmaya çalışılmıştır.

___

  • Referans 1 Ali, Chaudhri Muhammad. The Emergence of Pakistan (Third Press), New York: Columbia University Press, 1979.