Felsefenin Akademideki Yeri Üzerine

Bir eğitim kurumu olarak akademinin bireyin ve dolayısıyla toplumun şekillenmesindeki rolü yadsınamaz. Hatta akademinin bu noktadaki etkisi öylesine büyüktür ki akademik kurumların doğru yapılanması toplumsal refah düzeyini olumlu anlamda etkilemektedir. Buradaki yanlış bir yapılanma ise durumu tam tersine çevirmektedir. Akademi ile toplum arasındaki bu organik bağı sağlayan ve bir akademinin doğru bir biçimde şekillenmesine olanak veren temel unsurlardan biri ve belki de en önemlisi felsefedir. Öyle ki felsefe, akademiye kavramsal anlamını veren bütüncül eğitimin kilit taşıdır ve toplumun birer üyesi olarak akademik eğitim alan bireylerin bilime yaklaşım biçimini ve farkındalık düzeyini etkileyerek toplumun biçimlenmesine de dolaylı olarak katkı sağlamaktadır. Bu çalışmada felsefenin akademideki işlevi ve akademi ile toplum arasında oynadığı aracı rol ele alınacaktır. Bu konu, söz konusu tartışmaları yapmış ve aradaki bağı açık bir biçimde ortaya koymuş olan, Alman aydınlanmasının öncüleri arasında yer alan Kant, Fichte ve Schelling’in çözümlemelerine başvurularak ele alınmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Akademi, Felsefe, Bütünlük, Bilim, Eğitim, Kant, Fichte, Schelling

PDF

___

Aristoteles. Metafizik, çev. Ahmet Arslan. İstanbul: Sosyal Yayınlar, 1996.
Bathi, Timothy. “Histories of the University: Kant and Humboldt”, MLN 102, 3 (1987): 437-460.
Bilgiç, Meriç. “Universitas Kavramının Kant Felsefesindeki Yeri ve Üniversite Kurumu ile İlişkisi” Doktora Tezi, Maltepe Üniversitesi, 2011.
Bommel, Bas van. Between ‘Bildung’ and ‘Wissenschaft’: The 19th-Century German Ideal of Scientific Education, Europäische Geschichte Online, hrsg. vom Leibniz-Institut für Europäische Geschichte, Mainz, 2015.
Brun, Jean. Platon ve Akademia, çev: İsmail Yerguz. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları, 2007.
Faulstich, Peter. Aufklärung, Wissenschaft und lebensentfaltende Bildung. Geschichte und Gegenwart einer großen Hoffnung der Moderne. Bielefeld: Transcript-Verlag, 2011.
Fichte, Johann Gottlieb. Science of Knowing: J. G. Fichte’s 1804 Lectures on the Wissenschaftslehre, trans. Walter E. Wrights. Albany: State University of New York Press, 2005.
Fichte, Johann Gottlieb (1807). Deduzierter Plan einer zu Berlin zu errichtenden höhern Lehranstalt, die in gehöriger Verbindung mit einer Akademie der Wissenschaften stehe in: Gründungstexte Johann Gottlieb Fichte Friedrich Daniel Ernst Schleiermacher Wilhelm von Humboldt, hrsgb. Rüdiger vom Bruch, 9-122, Berlin: Humboldt Universität, 2010.
Gulyga, Arsenij. Schelling, Leben und Werke. Rusçadan çev. Elke Kirsten. Stuttgart: Deutsche Verlagsanstalt, 1989.
Hofstetter, Michael J. The Romantic Idea of University: England and Germany 1770-1850. London: Palgrave, 2001.
James, David. “Fichte’s Republicanism: Education, Philosophy and The Bonds of Reason”, History of Political Thought 35, 3 (Autumn 2014): 485-518.
Kant, Immanuel (1784) “Aydınlanma Nedir? Sorusuna Yanıt”, çev. Nejat Bozkurt, Toplumbilim 11, (Temmuz 2000):17-21.
Kant, Immanuel (1798), Die Streit der Fakultäten. Hamburg: Felix Meiner, 2005, Kindle Edition.
Kivela, Arı. From Immanuel Kant to Johann Gottlieb Fichte- Concept of Education and German Idealism, in: Connections and Controversies Between Continental Educational Thinking and American Pragmatism, eds. P. Siljander, A. Kivelä, A. Sutinen, 59-86. The Netherlands: Sense Publishers, 2012.
Menand, Louis. Reitter, Paul Rietter ve Wellmon Chad, eds. The Rise of the Research University A Sourcebook. Chicago: University of Chicago Press, 2017, Kindle Edition.
Pinkard, Terry. German Idealism 1760-1860: The Legacy of Idealism. Cambridge: Cambridge University Press, 2002.
Platon. Sokrates’in Savunması, çev. Ari Çokona. İstanbul, Türkiye İş Bankası Yayınları, 2012.
Prömel, Jürgen. Restructing Amid Crisis Humboldt-Universitat zu Berlin, Germany, in: University Research Management, Meeting The Institutional Challenge, ed. Helen Connell, OECD, 2004, 137.
Purvis, Zachary. Theology and the University in Nineteenth-Century Germany. United Kingdom: Oxford University Press, 2016.
Schelling, F.W.J. Sämmtliche Werke, ed. Karl Friedrich August Schelling. Stuttgart: J.G.Cotta, 1859.
Weisheipl, James A. “The Structure of the Arts Faculty in the Medieval University”, British Journal of Educational Studies, 19, 3 (Oct., 1971): 263-271.
Willinsky, John. The Intellectual Properties of Learning: A Prehistory from Saint Jerome to John Lock. Chicago: University of Chicago Press, 2018.