KANARYA OTU (SENECIO VERNALIS) BİTKİSİNİN DOĞAL BOYAMACILIKTA KULLANILABİLİRLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI

Doğal boyaların en büyük kaynağı olan bitkiler, insanlığın başlangıcından beri renklendirici madde olarak kullanılmaktadır.Bu çalışmada, sürdürülebilir ve yenilenebilir kaynaklı tekstil üretimi için yeni bir alternatif olabileceği düşünülen kanarya otununpamuk liflerinin boyanmasında kullanılabilirliği araştırılmıştır. Kanarya otu (Senecio vernalis) bitkisinin taç yapraklarından ekstrakteedilen doğal boya kullanılarak farklı konsantrasyonlarda boya flotteleri ile boyama işlemleri gerçekleştirilmiştir. Boyama sonrasındaboya flotte konsantrasyonları UV-görünür alan spektrofotometresi kullanılarak tayin edilmiş ve bu sayede kumaş üzerine boya çekimitespit edilmiştir. Kumaşların spektrofotometrik renk analizi gerçekleştirilmiş ve haslıkları incelenmiştir. Sonuç olarak, kanarya otubitkisinin taç yapraklarının kullanımı ile pamuklu kumaşların renklendirilebileceği ve uygun çalışma koşulları ile genel olarak yeterlihaslıkların elde edilebileceği bulunmuştur.

INVESTIGATION OF THE USABILITY OF EASTERN GROUNDSEL (SENECIO VERNALIS) PLANT IN NATURAL DYEING

Plants, which are the biggest source of natural dyes, have been used as coloring agents since the beginning of humanity. In this study, the usability of eastern groundsel, which is thought to be an alternative for the textile dyeing industry, especially for sustainable and renewable textile production, was investigated. Dyeing processes were performed with different concentrations of dyeing baths of natural dye which is extracted from the crowns of the eastern groundsel (Senecio vernalis) plant. After dyeing, dye flotte concentrations were determined using UV-visible spectrophotometer and the percent uptake of natural dye on cotton fabric was measured Spectrophotometric color analysis of the fabrics was performed and fastnesses of the samples were evaluated. It was found that the coloration of cotton fabrics with the use of Eastern groundsel (Senecio vernalis) in suitable dyeing application conditions could be managed with almost sufficient fastnesses.

PDF

___

1. Yılmaz, F. (2020). Ebegümeci Bitkisinin Doğal Boyarmadde Olarak Kullanılması, Tekstil ve Mühendis, 27, 118, 84-90.
2. Moore, J. C., Berlow, E. L., Coleman, D. C., de Ruiter, P. C., Dong, Q., Hastings, A., ... & Nadelhoffer, K. (2004). Detritus, trophic dynamics and biodiversity, Ecology letters, 7, 7, 584-600.
3. Benli, H., & Bahtiyari, M. İ. (2016). Pamuklu kumaşların ozonhidrojen peroksit kombinasyonu ile ağartılması ve doğal boyalar ile renklendirilmesi, Tekstil ve Mühendis, 23, 103, 189-196.
4. Kulkarni S.S., Gokhale A.V, Bodake U.M, Pathade G.R., (2011). Cotton Dyeing with Natural Dye Extracted from Pomegranate (Punica granatum) Peel, Universal Journal of Environmental Research and Technology, 1, 2, 135-139.
5. Tutak, M., & Benli, H. (2012). Dyeing properties of textiles by Turkish hazelnut (Corylus colurna): leaves, coat, shell and dice, Coloration Technology, 128, 6, 454-458.
6. Eser, F. (2016). Kızılağaç Yapraklarının Tekstil Endüstrisinde Boyarmadde Kaynağı Olarak Değerlendirilmesi, Anadolu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi A-Uygulamalı Bilimler ve Mühendislik, 17, 1, 199-207.
7. Jothi, D. (2008). Extraction of natural dyes from African marigold flower (Tagetes erecta L) for textile coloration, AUTEX Research Journal, 8, 2, 49-53.
8. Yılmaz, F. & Bahtiyari, M.İ. (2017). Çeşitli Bitkisel Kaynaklarla Yünlü Kumaşların Renklendirilmesi, Tekstil ve Mühendis, 24, 106, 62-71.
9. Bahtiyari, M. İ., & Yılmaz, F. (2018). Investigation of antibacterial properties of wool fabrics dyed with pine cones, Industria Textila, 69, 5, 369-74.
10. Yılmaz, F., Aydınlıoğlu, Ö., Benli, H., Kahraman, G., & Bahtiyari, M. İ. (2020). Treatment of originally coloured wools with garlic stem extracts and zinc chloride to ensure anti‐bacterial properties with limited colour changes, Coloration Technology, 136, 2, 147- 152.
11. Yılmaz, F. (2020b). Investigating the usage of eucalyptus leaves in antibacterial finishing of textiles against Gram-positive and Gramnegative bacteria, The Journal of The Textile Institute, 1, 5.
12. Yılmaz, F., Koçak, Ö. F., Özgeriş, F. B., Şapçı Selamoğlu, H., Vural, C., Benli, H., & Bahtiyari, M. İ. (2020). Use of Viburnum opulus L.(caprifoliaceae) in dyeing and antibacterial finishing of cotton, Journal of Natural Fibers, 17, 7, 1081-1088.
13. Şapcı, H., Yılmaz, F., Vural, C., Bahtiyari, M. İ., & Benli, H. (2017). Antimicrobial and antifungal activity of fabrics dyed with viburnum opulus and onion skins, International Journal of Secondary Metabolite, 4, 3, (Special Issue 1), 280-284.
14. Önem, E., Mutlu, M. M., Günay, S., & Azeri, H. (2012). Soğan (Allium Cepa) Yumru Dış Kabuğundan Doğal Boyarmadde Ekstraksiyonu ve Deri Boyamada Kullanımı, Journal of Textiles & Engineers/Tekstil ve Mühendis, 19, 88, 1-8.
15. Tutak, M., Benli, H. (2008). Bazı Bitkilerden Elde Edilen Doğal Boyarmaddelerin Yünü Boyama Özelliğinin Incelenmesi, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(2), 53-59.
16. Kızıl, S., Kayabaşı, N. (2005). Muhabbet Çiçeğinin (Reseda Lutea L.) Boyama Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Çalışma, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 18(2), 195-200.
17. Şanlı, H.S., Kabalcı, O. (2019). Gaziantep Yöresinde Yetişen Sumac (Rhus Coriaria L.) Bitkisinden Elde Edilen Renklerler Yün Halı Ipliklerinin Boyanması, ARIŞ Halı, Dokuma ve İşleme Sanatları Dergisi, 15, 62-77.
18. Kayabaşı, N., Ölmez, F. N. (2003). Papatya (Matricaria Chamomile L.)'Dan Elde Edilen Renkler Ve Bu Renklerin Bazı Haslık Özellikleri, Tarım Bilimleri Dergisi, 9(4), 390-394.
19. Şanlı, H. S., Arlı, M. (2007). Bazı Boya Bitkileriyle Ipekli Tekstil Ürünlerinin Boyanması Ve Elde Edilen Renklerin Belirlenmesi, Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 55-78.
20. Deveoğlu, O., & Karadağ, R. (2011). Genel bir bakış: doğal boyarmaddeler, Fen Bilimleri Dergisi, 23, 1, 21‐32.
21. Karadağ, R. (2007). Doğal Boyamacılık, Geleneksel El Sanatları ve Mağazalar İşletme Müdürlüğü Yayınları No:3, Ankara.
22. Ercivan, G. B. (2018). Mavi Boya Indigo Bitkisinin Tarihsel Serüveni, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(60), 547- 553.
23. Hou, X., Yang, R., Xu, H., Yang, Y. (2012). Adsorption Kinetic and Thermodynamic Studies of Silk Dyed with Sodium Copper Chlorophyllin, Industrial&Engineering Chemistry Research, 51, 8341-8347.
24. Deshpande, R., Chaturvedi, A. (2012). Colourant Potential Of Ricinus Communis L. On Silk And Cotton Cloth, Science TResearch Reporter, 2(3), 302-306.
25. Ali, A. H. (2017). Asteraceae Familyasina Ait Bazi Türlerin Antimikrobiyal Aktivitesinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı, Kastamonu.
26. Tutak, M., & Oktay Özdemir, A. (2011). Reactive dyeing of cationized cotton: effects on the dyeing yield and the fastness properties. Journal of applied polymer science, 119(1), 500-504.
27. TS EN ISO 105-X12 :2016 Tekstil - Renk haslığı deneyleri - Bölüm X12: Sürtmeye karşı renk haslığı tayini
28. TS EN ISO 105-C06: 2010 Tekstil - Renk haslığı deneyleri - Bölüm c06: Evsel ve ticarî yıkamaya karşı renk haslığı