EBEGÜMECİ BİTKİSİNİN DOĞAL BOYARMADDE OLARAK KULLANILMASI

Tekstil mamullerinin albenisini etkileyen önemli kriterlerden birinin renk olduğu kolaylıkla söylenebilir. Bu amaçla tekstilmateryallerinin renklendirilmelerinde eskiden doğal boya kaynakları kullanılmışken bugün yaygın olarak sentetik boyalarınkullanıldığı bilinmektedir. Yapılan bu çalışmada ebegümeci bitkisinin ekstraksiyon yapılmadan doğal boyarmadde kaynağı olarakyünlü kumaşların renklendirilmesinde kullanılıp kullanılamayacağı test edilmiştir. Bu amaçla kumaş ağırlığı kadar ebegümecikullanılarak farklı mordan maddelerinin 3 farklı konsantrasyonu varlığında denemeler gerçekleştirilmiş ve elde edilen renkler vehaslıklar incelenerek mordansız boyama ile karşılaştırma yapılmıştır. Ayrıca mordansız boyanmış numune üzerinden Escherichia colibakterisine karşı antibakteriyallik analizi de yapılmıştır. Sonuç olarak, ebegümeci bitkisinin yünlü kumaşları renklendirmedekullanılabileceği tespit edilirken, deneme koşulları çerçevesinde yünlü kumaşa antibakteriyallik özelliği kazandıramadığı dagörülmüştür.

USE OF COMMON MALLOW AS A NATURAL DYE

It can be easily said that one of the important criteria affecting the albinism of textile products is the color. For this purpose, it is known that synthetic dyes are widely used today when natural dye sources were used in the coloring of textile materials. In this study, it was tested whether the common mallow plant could be used as a natural dye source in the coloring of woolen fabrics without any previous extraction. For this purpose, experiments were carried out with 3 different concentrations of different mordant materials by using common mallow at the same weight with the fabric. The obtained colors and fastnesses were examined and compared with the samples dyed without use of any mordanting agent. Antibacterial analysis against Escherichia colibacteria was also performed on the sample dyed without use of any mordanting agent. As a result, it was found that the common mallow plant could be used for coloring woolen fabrics, but it was not able to give antibacterial properties to the woolen fabric under the tested experimental conditions.

PDF

___

1. Bahtiyari, M.İ., Yılmaz, F., (2018), Investigation of Antibacterial Properties of Wool Fabrics Dyed with Pine Cones. Industria Textila, 69(5), 369-374.
2. Van der Schueren, L., De Clerck, K., (2012), Coloration and Application of pH-sensitive Dyes on Textile Materials. Coloration Technology, 128, 82-90.
3. Genç, M., (2014), Başbakanlık Osmanlı Arşiv Belgelerinde Kökboya ve Cehri ile İlgili Bazı Kayıtlar. SDÜ ART-E Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi, 7(13), 174-212.
4. Bhatti, I.A., Adeel, S., Abbas, M., (2011), Effect of Radiation on Textile Dyeing, In Hauser P. J. (Ed) Textile Dyeing, InTech, Croatia. pp. 1 (ISBN 978-953-307-565-5).
5. Guinot, P., Roge, A., Gargadennec, A., Garcia, M., Dupont, D., Lecoeur, E., Candelier, L., Andary, C., (2006), Dyeing Plants Screening: an Approach to Combine Past Heritage and Present Development. Coloration Technology, 122, 93-101.
6. Purwar, S., (2016), Application of Natural Dye on Synthetic Fabrics: A Review. International Journal of Home Science, 2(2), 283-287.
7. Mert, H., Doğan, Y., Başlar, S., (1992), Doğal Boya Eldesinde Kullanılan Bazı Bitkiler. Ekoloji Çevre Dergisi, 5, 14-17.
8. Kayabaşı, N., Dellal, G., (2006), Türkiye’de Farklı Koyun Irklarından Elde Edilen Yünlerin Kökboya ile Verdikleri Renklerin Subjektif ve Objektif Yöntemlerle Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(3), 334-340.
9. Etikan, S., (2011), Doğal Boya Geleneğinin Türk Halı Sanatında Yeri ve Önemi Üzerine Bir Değerlendirme. Türk Sanatları Araştırmaları Dergisi, 1(1), 11-16.
10. Yılmaz, F., Bahtiyari, M.İ., (2017), Çeşitli Bitkisel Kaynaklarla Yünlü Kumaşların Renklendirilmesi. Tekstil ve Mühendis, 24(106), 62-71.
11. Güngörmez, H., (2015), Doğal Boyalar ve Tuz. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(1), 57-63.
12. Deo, H.T., Desai, B.K., (1999), Dyeing of Cotton and Jute with Tea as a Natural Dye. Coloration Technology, 115, 224-227.
13. Önal, A., Eser, F., Akıncı, İ., (2013), Extraction of Dyestuff from Basil (Ocimum Basilium) and Investigation of Dyeing Properties of Cotton and Wool Fabrics Using (Urea+Ammonia+Calcium Oxalate) Mixture. Journal of New Results in Science, 2, 19-25.
14. Ölmez, F.N., (2005), Yün Halı İpliklerinin Fındık (Corylus Avellana L.) Yaprakları ile Boyanmasından Elde Edilen Renkler ve Bazı Haslık Değerleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 15(1), 77-84.
15. Kızıl, S., Kayabaşı, N., (2005), Muhabbet Çiçeğinin (Reseda Lutea L.) Boyama Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Çalışma. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 18(2), 195-200.
16. Özdemir Nath, E., Kültür, Ş., (2015), Natural Dye Plants in Kepsut (Balıkesir, Turkey). European Journal of Biology, 74(2), 25-32.
17. Yılmaz, F., Koçak, Ö.F., Özgeriş, F.B., Şapcı Selamoğlu, H., Vural, C., Benli, H., Bahtiyari, M.İ., (2019), Use of Viburnum Opulus L. (Caprifoliaceae) in Dyeing and Antibacterial Finishing of Cotton. Journal of Natural Fibers, https://doi.org/10.1080/15440478.2019.1691118, 1-8.
18. Feng, X.X., Zhang, L.L., Chen, J.Y., Zhang, J.C., (2007). New Insights into Solar UV-Protective Properties of Natural Dye. Journal of Cleaner Production, 15, 366-372.
19. Alkan, R., Torgan, E., Aydın, C., Karadağ, R., (2015). Determination of Antimicrobial Activity of the Dyed Silk Fabrics with Some Natural Dyes. Journal of Textiles and Engineers, 22(97), 37-43.
20. Gasparetto, J.C., Martins, C.A.F., Hayashi, S.S., Otuky, M.F., Pontarolo, R., (2011), Ethnobotanical and Scientific Aspects of Malva sylvestris L.: A Millennial Herbal Medicine. Journal of Pharmacy and Pharmacology, 64, 172-189.
21. Yücel, E., Yücel Şengün, İ., Çoban, Z., (2012), Afyonkarahisar Çevresinde Gıda Olarak Tüketilen Yabani Otlar Ve Tüketim Biçimleri. Biological Diversity and Conservation. 5(2), 95-105.
22. Barros, L., Carvalho, A.M., Ferreira, I.C.F.R., (2010), Leaves, Flowers, Immature Fruits and Leafy Flowered Stems of Malva Sylvestris: A Comparative Study of the Nutraceutical Potential and Composition, Food and Chemical Toxicology, 48, 1466-1472.
23. Pirbalouti, A.G., Koohpyeh, A.,(2011), Wound Healing Activity of Extracts of Malva Sylvestris and Stachys Lavandulifolia. International Journal of Biology, 3(1), 174-179.
24. Karadağ, R., (2007), Doğal Boyamacılık. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü, S. 128.
25. Gasparetto, J.C., Martins, C.A.F., Hayashi, S.S., Otuky, M.F., Pontarolo, R., (2012), Ethnobotanical and Scientific Aspects of Malva Sylvestris L.: A Millennial Herbal Medicine. Pharmacy and Pharmacology, 64, 172-189.
26. ISO 105-B02:1994. Textiles - Tests for color fastness-Part B02: Color fastness to artificial light: Xenon arc fading lamp test, International Organization for Standardization, Geneva, Switzerland.
27. ISO 105-C10:2006. Textiles - Tests for color fastness - Part C10: Color fastness to washing with soap or soap and soda, Test Condition:Test A(1), International Organization for Standardization, GenevaSwitzerland.
28. ASTM E2149-01, 2001. Standard Test Method for Determining the Antimicrobial Activity of Immobilized Antimicrobial Agents Under Dynamic Contact Conditions, ASTM International, USA.
29. Duran, K., (2008), Tekstilde Renk Ölçümü ve Reçete Çıkarma, Ege Üniversitesi Tekstil ve Konfeksiyon Araştırma-Uygulama Merkezi Yayını, İzmir.