GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE TÜRK GİYSİ KÜLTÜRÜNDE DEKORATİF UNSURLAR: İŞLEME SANATI

İnsanoğlunu önceleri dış etkilerden koruyup kuşatan giysiler zaman içerisinde işlevselliğin yanı sıra estetik beğenileri ile bedeni süsleyen bir olgu haline dönüşmüştür. Korunma-örtünme ihtiyacı; çevresel faktörler, toplumları oluşturan iç dinamikler (din, ırk, dil, gelenek-görenek vb.), birey olma sürecinde ki kişilik yapıları, beğenileri, yaşama ve düşünme tarzlarındaki değişimlerin etkisiyle giysiye yeni anlamlar yüklenmiştir. Türk giysi kültürü de, geçmişten günümüze birçok faktörden etkilenerek değişim göstermiş, dekoratif unsurlar ile gelenekten geleceğe taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türk giysi kültürünün tarihsel süreç içerisinde giysiye estetik anlamda değer katan dekoratif unsurların incelenmesidir. Giysiye süsleme amaçlı uygulanan dekoratif unsurlar; işleme sanatı, dikiş teknikleri ile oluşturulan süslemeler, çeşitli yardımcı aksesuarlarla oluşturulan süslemeler ve boyama – baskı yöntemi ile kazandırılan süslemelerdir. Bu dekoratif unsurlardan biri olan işleme sanatı üzerine yapılan bu araştırma göstermiştir ki, giysi ile birlikte ona estetik boyut kazandıran işleme sanatı maddi kültür eserleri arasında önemli bir yer tutmaktadır. Araştırmada işleme sanatına ait örneklerin incelenmesinde iki yöntem uygulanmıştır. Birinci yöntem literatür taraması, ikincisi yöntem ise müze incelemesi ve moda tasarımcıların farklı dönemlerde hazırlamış oldukları koleksiyonlardan seçilen tasarımların incelenmesinden oluşmaktadır. Geleneksel giysilerde kullanılan işleme sanatı örneklerinde literatür taramasından elde edilen bilgiler ve Sadberk Hanım Müze koleksiyonundan seçilen eserler incelenmiştir. Geçmişten günümüze Türk işleme sanatının moda tasarımcıları tarafından yorumlandığı örneklerde ise Zuhal Yorgancıoğlu ve Bahar Korçan’ın çalışmalarına yer verilmiştir. Tasarımcılar seçilirken Türk işlem sanatına tasarımlarında geniş yer veren tasarımcılar taranmış ve moda tarihi göz önüne alınarak iki farklı tasarımcı üzerinde yoğunlaşılmıştır. . İki farklı tasarımcının işleme sanatını yansıtırken giysi ile olan bütünlüğüne kattıkları yorum nedeniyle çalışmaya dâhil edilmişlerdir. Tasarımcılar arasından Türk giysi kültürünü uzun yıllar başarı ile temsil eden moda tasarımcısı Zuhal Yorgancıoğlu, ve son dönem moda tasarımcılar arasında farklı tarzı ve Türkiye’nin ayrı bir yöresinde unutulmaya yüz tutmuş elişlerini dünyaya tanıtmak amacıyla koleksiyonlar hazırlayan Bahar Korçan seçilmiştir

DECORATIVE ELEMENTS IN TURKISH GARMENT CULTURE FROM PAST TO FUTURE: ART OF EMBROIDERY

Garment used to protect people from climatic influences in ancient times have turned into a phenomenon to decorate outer body of humans with their aesthetical pleasure as well as functionality through historical times. With the influences of covering, protection requirements, environmental factors, internal dynamics which form society (religion, race, language, customs and traditions) personality structures in process of being individual, likes and clothing with the influence in change in life and thinking style clothing takes attraction as being second skin as well as its ornamental factors. Turkish garment culture has been influenced by various factors from past to future, carrying garments embroidered with decorative features thanks to aesthetical pleasure from tradition to future. The purpose of the present study is to examine decorative elements adding an aesthetical value to what is worn as well as to development of Turkish wearing culture through its historical process. The study can describe decorative embroidery aspects applied to garments for embroidery purposes as embroidery art ornamental sewing techniques, those created by various accessories and those produced by dying-printing technique. This research study conducted on embroidery art shows that embroidery art to add aesthetical dimension is of great importance in our materialistic culture creations. Two methods were employed in the study for examining the samples of embroidery arts. The first method consists of literature scanning and the second includes museum and design examinations of designs of fashion designer Bahar Korcan’s collections with her permission. Information from literature and works selected from Sadberk Hanim Museum Collection were examined for the examples of embroidery arts used in traditional clothing. Zuhal Yorgancioglu and Bahar Korcan’s works were included in the examples where Turkish embroidery arts from past to present day were interpreted by Fashion designers. 

___

  • Gönül, M., (1987), Turkish Embroideries-XVI.-XIX. Yüzyıl, İstanbul, s. 60.
  • Atasoy, N., Denny, W.B., Mackie, L.W., Tezcan, H., (2001), İpek Osmanlı Dokuma Sanatı, İstanbul, s. 200.
  • Eronç, P.Y., (1984), Giyim Süsleme Teknikleri, İstanbul, s. 72.
  • Dağtaş, Lütfü., Anadolu’da Dericilik, İDESBAŞ Kültür Hizmeti II, İstanbul, 2007.
  • Tansuğ, S., (1985), Türkmen Giyimi, İstanbul, s. 31.
  • Görünür, L, (2010), Osmanlı İmparatorluğu’nun Son Döneminden Kadın Giysileri, Sadberk Hanım Müzesi Koleksiyonu, İstanbul, s. 17-68-69-158-159.
  • Ramazanoğlu, G., (1989), Turkish Embroidery, Van Nostrand Reinhold Company, İstanbul, p. 72.
  • Özcan, F., (1994), Türk Nakışları-Öğretim Yaprakları, Ankara, s. 102.
Tekstil ve Mühendis-Cover
  • ISSN: 1300-7599
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 1987
  • Yayıncı: TMMOB Tekstil Mühendisleri Odası
Sayıdaki Diğer Makaleler

ÇOK TABAKALI KAPLAMA YÖNTEMİNİN EMDİRME METODUNA GÖRE UYGULANABİLİRLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI

Şule S. UĞUR, AYŞE MERİH SARIIŞIK

Çok Tabakalı Kaplama Yönteminin Emdirme Metoduna Göre Uygulanabilirliğinin Araştırılması

Şule S. UĞUR, Merih SARIIŞIK

GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE TÜRK GİYSİ KÜLTÜRÜNDE DEKORATİF UNSURLAR: İŞLEME SANATI

Nevbahar GÖKSEL, NURCAN KUTLU YAPICI

YÜNLÜ KUMAŞLARIN KEBRAKO EKSTRESİ KULLANILARAK BASILMASI

GÖKHAN ERKAN, Serpil DENİZ

BİR NUMUNE DOKUMA TEZGAHI İÇİN TASARLANMIŞ ALTERNATİF AĞIZLIK AÇMA MEKANİZMALARI

DENİZ MUTLU ALA, NİHAT ÇELİK

HAZIR GİYİM SEKTÖRÜNDE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİN YÖNETİCİLER AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

EMİNE KOCA, CANTÜRK ÖZ, Berna YILDIRIM ARTAÇ

POLARİZE EDİLMİŞ İZOTAKTİK POLİPROPİLEN MONOFİLAMENTLERİNİN VOLTAJ ÇIKTILARI ÜZERİNE ÇEKİM ORANININ ETKİSİNİN İNCELENMESİ

DERMAN VATANSEVER BAYRAMOL

Hazır Giyim Sektöründe Sürdürülebilirliğin Yöneticiler Açısından Değerlendirilmesi

Emine KOCA, Cantürk ÖZ, Berna YILDIRIM ARTAÇ

KÖK BOYA (Rubia tinctorium L.) VE MAZI MEŞESİ İLE BOYANMIŞ İPEK KUMAŞLARIN HPLC-DAD ANALİZİ VE TÜRK KIRMIZISI YAĞINININ RENK VE HASLIK ÖZELLİKLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Lale MEYANCI ÖZER, RECEP KARADAĞ, Emine TORGAN

Pamuklu Kumaşların Ozon-Hidrojen Peroksit Kombinasyonu ile Ağartılması ve Doğal Boyalar ile Renklendirilmesi

Hüseyin BENLİ, M. İbrahim BAHTİYARİ