AHP VE TOPSIS YÖNTEMLERİ İLE TEDARİKÇİ SEÇİMİ: HAZIR GİYİM SEKTÖRÜNDE BİR UYGULAMA

Küreselleş meyle birlikte ortaya çıkan teknolojik yeniliklerin ve modadaki hızlı değişimlerin sonucu haz ır giyim sektöründe yoğun bir rekabet yaşanmaktadır. Bu rekabet ortamında müşterilerin taleplerini karşılayacak ürünlerin kaliteli ve düşük maliyetle üretilmesinde doğru tedarikçilerin seçimi hazır giyim işletmelerinin önemli karar problemlerinden biridir. Çalışmanın amacı, Ordu ili Organize Sanayi Bölgesinde faaliyet gösteren bir hazır giyim işletmesi için en uygun kumaş hammadde tedarikçisinin seçilmesidir. Bu amaç doğrultusunda, çok kriterli karar verme yöntemlerinden AHP ve TOPSIS yöntemleri birlikte kullanılmıştır. Karar verici olarak işletmede satın alma, üretim ve pazarlama faaliyetlerinden sorumlu üç kişinin uzman görüşüne başvurulmu ştur. Literatür ve uzmanlar yardımıyla oluşturulan hiyerarşide dört ana kriter (kalite, fiyat, teslimat ve hizmet) ve bu kriterlere bağlı on iki alt kritere yer verilmiştir. Çalışma sonucunda en önemli ana kriter “kalite” olarak tespit edilmiştir. En önemli alt kriterler ise kalite açısından “ürün kalitesi”, fiyat açısından “uygun fiyat”, teslimat açısından “eksiksiz teslimat” ve hizmet açısından ise “garanti” olarak bulunmuştur. Her iki yöntemde de alternatiflerin sıralama ve üstünlük sıralarının aynı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Buna göre işletmenin mevcut tedarikçileri arasında “Tedarikçi-1” en yüksek puana sahip tedarikçi olarak seçilmiştir.

PDF

___

1. Uyanık, S., Oğulata, R.T., (2013), Türk Tekstil ve Hazır Giyim Sanayiinin Mevcut Durumu ve Gelişimi, Tekstil ve Mühendis, 20(92), 59-78.
2. T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, (2012), Tekstil, Hazır Giyim, Deri ve Deri Ürünleri Sektörleri Raporu (2012/1).
3. Öztürk, D., Onurlubaş, E., (2018), Gıda Sektöründe Yeni Ürün Geliştirme: Konya’da Bisküvi, Çikolatalı ve Şekerli Mamuller Alt Sektörü Üzerine Bir Uygulama, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 2018 (17. UİK Özel Sayısı): 551-568. ISSN 1307-9832
4. Küçük, O., Ecer, F., (2008), İmalatçı İşletmelerde Uygun Tedarikçi Seçimi: Analitik Hiyerarşi Yöntemi ile Bir Kobi Uygulaması, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(2), 435-450
5. Ghodsypour, S.H., O’Brien, C., (1998), “A Decision Support System for Supplier Selection Using An Integrated Analytic Hierarchy Process and Linear Programming”, International Journal of Production Economics, 56- 57, 199-212.
6. Doğan, A., Önder, E., (2014), İnsan Kaynaklari Temin ve Seçiminde Çok Kriterli Karar Verme Tekniklerinin Kullanılması ve Bir Uygulama, Journal of Yasar University, 9(34), 5796-5819
7. Öztürk, D., (2016), Tedarik Zinciri Yönetimi Süreçlerini Etkileyen Faktörler, Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 6(1), 17-24.
8. Dickson G. W., (1966), “An Analysis of Vendor Selection: Systems and Decisions”, Journal of Purchasing, 1(2), 5-17
9. Weber, C.A., Current, J. R., Benton, W. C., (1991), “Vendor Selection Criteria and Methods”, European Journal of Operational Research, 50(1), 2-18
10. Tam, M.C.Y., Tummala, V.M.R., (2001). An Application of the AHP in Vendor Selection of a Telecommunications System. Omega, 29, 2, 171- 182.
11. Chan, F.T., Chan, H.K., (2004), Development of the Supplier Selection Model-A Case Study in the Advanced Technology Industry. Proceedings of the Institution of Mechanical Engineers, Part B: Journal of Engineering Manufacture, 218(12), 1807-1824.
12. Özyörük, B., Özcan, E. C., (2008), “Analitik Hiyerarşi Sürecinin Tedarikçi Seçiminde Uygulanması: Otomotiv Sektöründen Bir Örnek”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 133-144.
13. Öztürk, A., Erdoğmuş, Ş., Arıkan, V. S., (2011), Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) Kullanarak Tedarikçilerin Değerlendirilmesi: Bir Tekstil Firmasında Uygulama, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(1), 93-112.
14. Kapar, K., (2013), Bir Üretim İşletmesinde Analitik Hiyerarşi Süreci ile Tedarikçi Seçimi, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(1), 197-231.
15. Güleş, H.K., Çağlıyan, V., Şener, T., (2014), Hazır Giyim Sektöründe Analitik Hiyerarşi Prosesi Yöntemine Dayalı Tedarikçi Seçimi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Dr. Mehmet YILDIZ Özel Sayısı, 159-170.
16. Özdemir, A.İ., Seçme, N.Y., (2009), İki Aşamalı Stratejik Tedarikçi Seçiminin Bulanık TOPSIS Yöntemi ile Analizi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 11(2), 79- 112.
17. Vatansever, K., (2013), Tedarikçi Seçim Kararlarında Bulanık TOPSIS Yönteminin Kullanımı ve Bir Uygulama, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(3), 155-168.
18. Tekez, E. K., Bark, N., (2016), Mobilya Sektöründe Bulanık TOPSIS Yöntemi ile Tedarikçi Seçimi, Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 20(1), 55-63.
19. Chaharsooghi, S. K., Ashrafi, M., (2014), Sustainable Supplier Performance Evaluation and Selection with Neofuzzy TOPSIS Method, International Scholarly Research Notices, 2014, 1-10.
20. Güngör, A., Coşkun, S., Durur, G., Güner Gören, H., (2010), A Supplier Selection, Evaluation and Re-Evaluation Model for Textile Retail Organizations, Tekstil ve Konfeksiyon Dergisi, 20(3), 81-187.
21. Tayyar, N., Arslan, P., (2013), Hazır Giyim Sektöründe En İyi Fason İşletme Seçimi İçin AHP ve VIKOR Yöntemlerinin Kullanılması, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 340-358.
22. Ofluoğlu, P., Miran, B., (2014), Bulanık Mantık Yöntemiyle En İyi Tedarikçi Seçimi Sorunu: Türkiye’deki Hazır Giyim Firmalarına Yönelik Bir Uygulama Çalışması, Journal of Textiles and Engineer, 21(96), 1-9.
23. Rouyendegh, B. D., Saputro, T. E., (2014), Supplier Selection Using Integrated Fuzzy TOPSIS and MCGP: A Case Study, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 116, 3957-3970
24. Straube, F., Durach, C. F., Phung, J. (2016)., Developing and Applying a Supplier Selection Model to Account for Supplier Risk İmpacts, In Supply Chain Forum: An International Journal, Taylor & Francis, 17(2), 68-77.
25. Kara, İ., Ecer, F., (2016), AHP-VIKOR Entegre Yöntemi ile Tedarikçi Seçimi: Tekstil Sektörü Uygulaması, Dokuz Eylül University Journal of Graduate School of Social Sciences, 18(2), 255-272
26. Supçiller A. A., Çapraz, O., (2011), AHP-TOPSIS Yöntemine Dayalı Tedarikçi Seçimi Uygulaması. Ekonometri ve İstatistik (12. Uluslararası Ekonometri, Yöneylem Araştırması, İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı) 13, 1-22
27. Önder, E., Dag, S., (2013), Combining Analytical Hierarchy Process and TOPSIS Approaches for Supplier Selection in a Cable Company, Journal of Business, Economics & Finance, 2(2), 56-74.
28. Gündüz, H., Güler, M. E., (2015), Termal Turizm Işletmelerinde Çok Ölçütlü Karar Verme Teknikleri Kullanılarak Uygun Tedarikçinin Seçilmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(1), 203-222.
29. Yerlikaya, M.A., Arıkan, F., (2017), AHP-Kritik TOPSIS Bütünleşik Yaklaşımı ile Akreditasyon Temelli Tedarikçi Seçimi, The International New Issues in Social Sciences, 5(5), 627-635
30. Yücel, Y. B., (2018), Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri ile Tekstil Sektöründe En Uygun Tedarikçi Seçimi ve Bir Yazılım Uygulaması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bartın.
31. Supçiller, A. A., Deligöz, K., (2018), Tedarikçi Seçimi Probleminin Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleriyle Uzlaşik Çözümü, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 18. EYİ Özel Sayısı, 355-368
32. Uzun, S., Kazan, H., (2016), Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinden AHP TOPSIS ve PROMETHEE Karşılaştırılması: Gemi İnşada Ana Makine Seçimi Uygulaması, Journal of Transportation and Logistics 1(1), 99-113
33. Deshmukh, A., Millet, I., (2011), “An Analytic Hierarchy Process Approach To Assessing The Risk of Management Fraud”, Journal of Applied Business Research (JABR), 15(1), 87-102.
34. Asoğlu, İ., Eren, T., (2018), AHS, TOPSIS, PROMETHEE Yöntemleri ile Bir İşletme için Kargo Şirketi Seçimi, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16), 102-122
35. Saaty, T.L., (1990), “How to Make a Decision: The Analytic Hierarchy Process”, European Journal of Operational Research, 48(1), 9-26.
36. Saaty, T. L., (1980), The Analytic Hierarchy Process, McGraw-Hill, New York.
37. Saaty, T.L, (1994), How to Make a Decision: The Analytic Hierarchy Proceses. University of Pittsburgh, 24(6), 19-43.
38. Özcan, E.C., Ünlüsoy, S., Eren, T., (2017), ANP ve TOPSIS Yöntemleriyle Türkiye'de Yenilenebilir Enerji Yatırım Alternatiflerinin Değerlendirilmesi, Selcuk University Journal of Engineering, Science and Technology, 5 (2), 204- 219
39. Behzadian, M., Otaghsara, S.K., Yazdani, M., Ignatius, J., (2012), “A State-of the Art Survey of TOPSIS Applications”, Expert Systems With Applications, 39(17), 13051-13069.
40. Uygurtürk, H., Korkmaz, T., (2012), Finansal Performansın TOPSIS Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi İle Belirlenmesi: Ana Metal Sanayi İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2), 95-115.