Tir Buğdayı Populasyonundan Ümitvar Hatların Belirlenmesi

Bu çal ışma, Tir buğday ı populasyonundan seçilen hatları seleksiyon kriterlerine göre değ erlendirmek ve ümitvar olanlar ı belirlemek amacı yla 1993-1997 y ı lları aras ı nda Van ko ş ullar ı nda yürütülmü ştür. Bu amaçla 90 hat, belirlenen seleksiyon kriterlerine göre Tart ı l ı Derecelendirme yöntemi ile puanland ı rı lm ışt ı r. Puanlama neticesinde, 720 ve üzerinde puan alan hatlar yöre için ümitvar kabul edilmi ştir. Çal ışma neticesinde 11 hat ümitvar olarak bulunmu ştur. Söz konusu hatlardan daha kesin sonuçlar alabilmek için,bu hatlar ı n Tir buğ day ı ile birlikte ba şak elitlerinin topland ığı lokasyonlarda verim_ve stabilite denemesine al ı nmas ı ; gübreleme, ekim zaman ı ve ekim s ı kl ığı n ı n hatları n verim ve kalite özellikleri üzerine etkilerinin ara şt ı r ı lmas ı önerilmi ştir

Anahtar Kelimeler:

Tir buğday ı , seleksiyon kriterleri, hat.

Determination of Promising Lines from Tir Wheat Population

This study was conducted to evaluate lines selected from Tir wheat populations and to determine promising lines in 1993-1997 in Van. For this purpose, 90 lines lines were graded by weighed scaling method according to selection criteria determined for these lines. At the end of the grading, lines having 720 point or above grade were thought as promising ones. As a result, 11 lines were determined to be promising. To obtain more definite results from these lines, stability of lines with Tir wheat in location which head elits were collected must be studied. In addition, the effects of fertilization, sowing time and density on yield and quality factors of the lines must be determined.

Keywords:

Tir wheat, selection criterions, line.,

PDF

___

Anonim, 1997. Tar ı msal Yapı (Üretim, Fiyat, Değer) 1995. T.C. Ba şbakanl ı k D.I.E., Ankara.
Anonymous, 1985. User Guied Statistic Version:5 Edition. SAS Intst. Inc. Corm, NC, 1985.
Blue, E. N.. S. C. Mason, D.N. Sander, 1992. Influence of planting date, seeding rate, and phosphorus rate on wheat yield. Agronomy Journal, 82:762-768.
Bürün, B., N. Y ı lmaz, H. Ege, F. Sönmez, M. Ülker, 1997. Tir buğday ı populasyonunda seleksiyon - I. Türkiye Il. Tarla Bitkileri Kongresi, 22-25 Eylül 1997, Samsun.
Çelik, N., M. N. Dinçer, 1986. Çukurova şartları nda buğday ı slahı çal ış malar ı ve seleksiyon kriterleri. Bitki Islah ı Simpozyumu, 15-17 Ekim 1986, Ankara.
Demir, İ ., P. Şölen, C. Dutlu, M. Alt ı nbaş, S. Yüce, I. Turgut ve N. Çelik, 1986. Ege bölgesi buğday ı slahı çal ışmalar ı . Bitki Islah ı Simpozyumu, 15-17 Ekim 1986, Ankara.
Ege, H. 1996. ICARDA kökenli baz ı ekmeklik ve makarnal ı k buğday hatları nı n Van koşulları na adaptasyonu. Y.Y.Ü. Ziraat Fak. Tarla Bitkileri Bölümü (Bas ı lmamış).
Fonseca. S., and F. L. Patterson, 1968. Yield component heritabilities and interrelationships in winter wheat (Triticum aestivum L.). Crop Science, 8:614-617.
Garcia del Moral, L.F., J. M. Ramos, M. B. Garcia del Moral, M. P. Jimenez-Tejada, 1992. Ontogenetic approach to grain production in spring barley based on path coefficient Analysis. Crop Science, 31:1179-1185.
Gebeyehou, G., D. R. Knott, and R. J. Baker, 1982. Relationships among duration of vegetative and grain filling phases, yield components, and grain yield in durum wheat cultivars. Crop Science, 22:287-290.
Genç, I. 1978. Tah ı llarda Tane Oluşumunun Morfolojik ve Fizyolojik Esaslar ı . Ç.Ü. Zir. Fak. Yı ll ığı , 8(1):1-26.
Genç, İ ., Y. Kı rtok ve A. C. Ülger, 1982. Çukurova'da yeti ştirilen ekmeklik buğday çeş itlerinin baş l ı ca tarı msal karakterleri üzerine araştı rmalar. TÜBİTAK VI . Bilim Kongresi Tebliğ leri, 157-170.
Genç, I., Y. Kı rtok, A. C. Ülger, ve T. Ya ğ basanlar, 1986. Çukurova koşulları na uygun buğday ı slahı üzerinde araştı rmalar. Bitki Islah ı Simpozyumu, 15-17 Ekim 1986, Izmir.
Genç, 1_1987. Kurak koşullarda tah ı l üretimi. K. K. T. C. Tar ı m Orman Bakanl ığı , Tar ı m Kongresi, 14-17 Aral ı k 1987, Lefkoşe-KIBRIS.
Kı rtok, Y. ve İ . Genç, 1980. Çukurova koşulları nda, deği ş ik kökenli arpa çe ş itlerinin verim ve verim unsurlar ı üzerinde araşt ı rmalar. TÜBITAK VII.Bilim Kongresi, TOAG Tebliğ leri (Tarla Bitkileri Seksiyonu) 6-10 Ekim 1980 Adana, 157-170.
K ı rtok, Y ,1984. Tah ı llarda biyolojik verim, hasat indeksi ve tane verimi. Il. Birbirleriyle olan ili ş kiler ve bunlar ı n seçim kriteri olarak kullan ı mları . Doğ a Bilim Derg., C2, 8(3):375-386.
Kı rtok, Y., İ . Genç ve M. Çölkesen, 1987. Icarda kökenli baz ı arpa çeş itlerinin Çukurova koşulları nda baş l ı ca tarı msal karakterleri üzerine ara şt ı rmalar. Türkiye Tah ı l Simpozyumu TOAG, 6-9 Ekim 1987, Bursa: 83-89.
Kün, E. 1988. Serin iklim Tahı lları . Ankara Üniv. Zir. Fak. Yay ı nları ,Yay ı n No.1032, 322 s.
Puri, Y.P., C.O. Qualset, W.A. Williams, 1982. Evaluation of yield components as selection criteria in barley breeding. Crop Science, 22:927-931.
Sidwell, R.J., E.L. Smith, R.W. Mcnew, 1976 Inheritance and interrelationships of grain yield and selected yieldrelated traits in a hard red winter wheat cross. Crop Science, 16:650-654.
Sönmez, F. 1995. Van k ı raç koşulları nda k ış l ı k olarak ekilen Anadolu-86 arpa çeş idinin (Hordeum vulgare L.) verim ve verim öğelerine ekim s ı kl ığı ile fosfor ve azot uygulamaları n ı n etkisi. Y.Y.Ü., Fen Bil. Enst. (Bas ı lmam ış Doktora Tezi).
Sönmez, F., M. Ülker, N. Y ı lmaz, H. Ege, B. Bürün ve R. Apak, 1997. Tir buğday ı nda tane verimi ile baz ı verim ögeleri aras ı ndaki iliş kiler. Türk Tar ı m ve Ormanc ı l ı k Dergisi (Bask ı da).
Ülker, M., F. Sönmez, N. Y ı lmaz ve H. Ege, 1994. Bazı buğday çeş it ve hatları nı n Van şartlar ı na adaptasyonu . II.Verimlilik Kongresi 19-21 Ekim 1994, Ankara, Milli Prodüktive Merkezi Yay ı nları . 540:560-568.
Tugay, M.E. 1981. Ege bölgesi için seçilmi ş baz ı biral ı k arpa çeş itlerinde ekim s ı kl ığı nı n, azot miktar ı n ı n ve verme zamanı nı n verim ve diğer baz ı özellikler üzerine etkisi. Ege Üniv. Ziraat Fakültesi Yay ı nlar ı No:437.
Yağbasanlar, T., M. Çölkesen, Y. K ı rtok ve M. Kı l ı nç, 1991. Çukurova koş ulları nda baz ı yulaf çeş itlerinin baş l ı ca tarı msal özellikleri üzerinde bir ara ştı rma. Ç.Ü.Z.F. Dergisi, 6(1):95-110.
Yazgan, A. 1989. Bahçe Bitkileri Deneme Tekni ğ i Semineri (14-25 Ağ ustos 1989, Ezincan). T.C. Tar. Orm. ve Köyi ş leri Bak. Proje ve Uyg. Gen. Müd. Bahçe Kültürleri Ara şt. Enst. Müd.
Yı lmaz, N., H. Ege, M. Ülker ve F. Sönmez, 1994. Baz ı kış l ı k buğday çeş itlerinin Van koşullar ı na adaptasyonu üzerine bir araştı rma. III.Ulusal Nükleer Tar ı m ve Hayvanc ı l ı k Kongresi, 19-21 Ekim 1994, Ankara. Tebli ğ Ozetleri, 57s