Terkos Gölü İstanbul Örneğinde Doğal ve Kültürel Çevrenin Korunması ve Geliştirilmesi Üzerine Bir Araştırma

Araştırmada, Terkos Gölü’nün doğal ve kültürel çevresinin korunması ve geliştirilmesine yönelik temel aracın ve unsurun belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, doğal ve kültürel çevre kavramları ile doğal ve kültürel çevrenin korunması ve geliştirilmesine yönelik yaklaşımlar araştırılmıştır. Bu çerçevede ekosistem yönetimi, bütüncül su kaynakları yönetimi ve göl yönetimi konuları incelenmiştir. Araştırma alanının doğal ve kültürel çevre özelliklerinin ortaya konması, araştırmanın önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. “Ekosistem yönetimi” yaklaşımı bu iki temel çevre bileşenini birlikte ele aldığından, araştırma yöntemi olarak belirlenmiştir. Bu çerçevede alanın doğal çevre özellikleri; “ekosistem envanteri” yöntemi ile elde edilmiştir. Alanın kültürel çevre özellikleri ise, anket ve köy genel bilgi formları kullanılarak tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular ve incelenen yönetim ilkeleri birbirleriyle ilişkilendirildiğinde, alanın doğal ve kültürel çevresinin korunması ve geliştirilmesi için en uygun araç ve unsurun, ekosistem yönetimi yaklaşımı kapsamında “göl yönetimi” olduğu sonucuna varılmıştır. Bu bağlamda araştırma amacı çerçevesinde, alanda uygulanması gereken göl yönetim sürecinin bileşenleri belirtilmiştir

Anahtar Kelimeler:

Doğal çevre, kültürel çevre, göl yönetimi, Terkos Gölü

A Research on Conservation and Development of Natural and Cultural Environment; Case Study Terkos Lake, Istanbul

It was aimed to find out the mean and the factor of conservation and development of natural and cultural environment of Terkos Lake. With this aim, natural and cultural environment, ecosystem management, integrated water resources management and lake management approaches were researched. Determining the natural and cultural features of the research area was one of the most important parts of the research aim. “Ecosystem management” approach is determined as the research method of the study because this approach is dealing with both basic environment features. “Ecosystem inventory” method was used for determining the natural features of the area. Cultural features were identified by using questionnaire forms and General Information Forms for Villages. When research data and researched management principles are related with each other, it is concluded that lake management which is under the ecosystem approach is the most appropriate mean for the conservation and development of the natural and cultural environments of Lake Terkos. So, in the concept of the research aim, lake management process’ components were determined

Keywords:

Natural environment, cultural environment, lake management, Terkos Lake,

PDF

___

Akşiay, F., M. Bekbölet ve O. Eroskay. 1990. Terkos Gölü ve Çevresi Fiziksel Kimyasal ve Ekolojik Dengesinin Araştırılması. Boğaziçi Üniversitesi Çevre Bilimleri Enstitüsü, 88 s., İstanbul.
Altman, I. and M. Chemers. 1989. Culture and Environment. Cambridge University Press, 62 p., Cambridge, USA.
Anonim 1991. Durusu Kumul Tespit ve Ağaçlandırma Çalışmaları. İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü Çatalca Orman İşletmesi. 85 s., İstanbul .
Anonim 2002. Türkiye’ nin Dünya’ ya Armağanları. Türkiye Doğal Hayatı Koruma Derneği ( DHKD ) ve Dünya Doğayı Koruma Vakfı ( WWF ) Yayını, İstanbul.
Anonymous.2003. World Lake Vision: A Call to Action. International Lake Environment Comittee, 51 p. www.ilec.or.jp.
Aygün, N. 1994. Terkos Gölü ve Çevresindeki Yerleşim Alanlarının İçme Suyu Üzerindeki Etkileri. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Beşeri ve İktisadi Coğrafya Anabilim Dalı, 65 s. , İstanbul .
Baki, T. 1997. Terkos Gölü Su Kalitesi Değerlendirmesi. Yüksek Lisans Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Çevre Mühendisliği Anabilim Dalı, 118 s. , İstanbul.
Bargu, S., E. Doğan ve O. Eroskay. 1995. Terkos Havzası Sonuç Raporu Cilt I. İstanbul Teknik Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü. T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Koruma Genel Müdürlüğü, İstanbul .
Bauman, D. D., J. J. Boland and W. M. Haneman. 1997. Urban Water Demand Management and Planning. McGraw-Hill, 550 p., USA.
Belkap, R. K. and J. G. Furtado. 1967. Three Approaches to Environmental Resource Analysis. The Conservation Foundation, 102 p., Washington.
Bergman, F. E. 1993 Human Geography. Prentice Hall, 300 p., New Jersey.
Biswas, A. K. 1997. Water Resources. McGraw- Hill, 736 p., USA.
Byfield, A. ve N. Özhatay. 1993. Türkiye’ nin Kuzey Kumullarının Korunmasına Yönelik Rapor. Doğal Hayatı Koruma Derneği ( DHKD ) ve Fauna and Flora International ( FFI ), 55 s., İstanbul . Sonuç Raporu Cilt I. İstanbul Teknik Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü. T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Koruma Genel Müdürlüğü, İstanbul .
Davaşlıgil, Ö. 1998. Terkos Gölü’ nün Su Kalitesinin Değerlendirilmesi İçin Ön Yaklaşım. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. 229 s., İstanbul .
Davis, R. and R. Hirji. 2003. Water Resources and Environment Technical Note G.2. The World Bank Press, 30 p., Washington.
Eruz, E., K. Şengönül ve Ö. Karagöz. 1995. Terkos Havzası Sonuç Raporu Cilt I. İstanbul Teknik Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü. T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Koruma Genel Müdürlüğü, İstanbul .
Farina, A. 2000. Landscape Ecology in Action. Kluwer Academic Publishers. 317 p., Netherlands.
Franklin, F. J. 1997. Ecosystem Management: applications for sustainable forest and wildlife resources. Yale University Press, 450 p., USA.
Goudie, A. 1990. The Human Impact on the Natural Environment. The MIT Press, 250 p., UK.
Gönenç, E. , O. İnce ve Y. Öktem. 1995. Terkos Havzası Sonuç Raporu Cilt I. İstanbul Teknik Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü. T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Koruma Genel Müdürlüğü, İstanbul .
Hançerlioğlu, O. 1996. Felsefe Sözlüğü. Remzi Kitabevi, 514 s., İstanbul.
Kışlalıoğlu, M. ve F. Berkes. 1994. Ekoloji ve Çevre Bilimleri, Remzi Kitabevi, 350 s., İstanbul.
Kira, T. and H. Sazanami. 1991. Socio-Economic Aspects of Lake Reservoir Management. Guidelines of Lake Management. International Lake Environment Comittee Foundation and United Nations Environment Programme Press, 229 p., Japan.
Kocataş, A. 1994. Ekoloji Çevre Biyolojisi. Ege Üniversitesi Basımevi, 150 s., İzmir.
Kolluru, V. R. 1994. Environmental Strategies Handbook, McGraw-Hill, 997 p., USA.
Köken, A. 1991. Terkos ve Büyükçekmece Gölleri Çevresinin Litolojik Özellikleri ve Jeomorfolojisi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 112 s., İstanbul .
Loucks, D. P. 2000. Sustainable Water Resources Management. Water International, Vol.25 (1),3-10 s.
Lucas, P. H. C. 1992. Protected landscapes. Chapman & Hall, 1 – 30 s, London.
Moran, J. M. 1986. Introduction to environmental science. W.H. Freeman and Company, 412 p., New York.
Nath, B., L. Heins and D. Devuyst. 1996. Sustainable Develeopment, VUB University Press, 350 p., Belgium.
Naveh, Z. and A. Liberman. 1990. Landscape ecology. Springer-Verlag New York, 200 p., New York.
Odum, P. E. 1989. Ecology and Our Endangered Life-Support Systems. Sinauer Associates Inc. Publishers, 283 p., Massachusetts.
Sencer, M. 1989. Toplum Bilimlerinde Yöntem. Beta Yayınları, İstanbul.
Van, R. 1997. Çatalca – Durusu Orman Köylerinin Sosyo – Ekonomik Sorunları. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Orman Mühendisliği Anabilim Dalı, 74 s. , İstanbul .
Tünay, O., F. Germirli ve B. Tanık. 1995. Terkos Havzası Sonuç Raporu Cilt I. İstanbul Teknik Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü, T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Koruma Genel Müdürlüğü, İstanbul .
Vadenianeau, A. 2001. Sustainable Development: Theory and Practice Regarding the Transition of Socio- Economic Systems Towards Sustainability. Studies on Science and Culture. UNESCO. 304 p., Bucharest.
Yalçın, G., Y. Lise, U. Zeydanlı, Ö. E. Can ve S. Kalem. 2002. İstanbul – Terkos Koruma Alanı Önerisi. Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF Türkiye), 32 s. , İstanbul.
http://www.ramsar.org/cop8/cop8_doc_32_e.htm 2005.
http://www.ramsar.org/res/key_res_viii_01_e.pdf 2005.