Silifke İlçesi’nde Serada Domates Yetiştiren İşletmelerin Ekonomik Performansları ve Birim Ürün Maliyetleri

Mersin İli Silifke İlçesi’nin araştırma alanı olarak seçildiği bu araştırmada, yılda bir ve iki kez domates yetiştiren plastik sera işletmelerinin ekonomik performansı ve üretim maliyetlerinin saptanması amaçlanmıştır. Tek ürün yetiştiren işletmelerde dekara ortalama verim 7.500 kg, çift ürün yetiştiren işletmelerde sonbahar dönemi üretiminde 7.500 kg ve ilkbahar dönemi üretiminde 9.000 kg olarak tespit edilmiştir. Tek ürün yetiştiren işletmelerde bir kg domatesin ortalama maliyeti 768.688 TL, sonbahar dönemi üretiminde 594.351 TL ve ilkbahar dönemi üretiminde 431.416 TL olarak hesaplanmıştır. İşletmelerde en önemli masraf unsuru aile işgücü ücret karşılığı olup; bu masraf unsuru, toplam üretim masrafları içerisinde tek ürün yetiştiren işletmelerde %31,43, sonbahar üretim döneminde %25,76 ve ilkbahar üretim döneminde %29,58 pay almıştır. Tek ürün yetiştiren işletmelerde toplam üretim masrafları içerisinde gübre masrafı %10,48 ve tarım ilacı masrafı %9,36 pay alırken, bu masraf unsurları sırasıyla, sonbahar dönemi domates üretiminde %10,19 ve %8,86, ilkbahar dönemi domates üretiminde de %5,92 ve %10,17’dır. Çift ürün yetiştiren işletmeler, tek ürün yetiştiren işletmelere göre %226,6 daha fazla net kar elde ederlerken; sonbahar üretimi döneminde negatif net kar elde etmişlerdir

Anahtar Kelimeler:

Serada domates yetiştiriciliği, ürün maliyeti, Silifke

Economic Performance and Unit Production Cost in Greenhouse Farms Producing Tomatoes in Silifke

Economic performance and unit product costs of plastic greenhouse farms involved in single or double cropping of tomatoes in Silifke district Mersin were investigated in this study. Average yield per decar in single crop oriented greenhouses was found to be 7500 kg In double crop oriented greenhouse farms average yield per decar in fall and spring harvests were determined as 7500 kg and 9000 kg respectively. Mean unit production cost of tomatoes in single crop oriented greenhouse farms was computed as 767.688 Turkish Liras TL . In double crop oriented greenhouse farms, mean unit product costs of tomatoes were calculated as 594.351 TL and 431.416 TL/kg for fall and spring cropping respectively. Family labor was the most significant items of production costs followed by costs of fertilizers and pesticides. In single cropping family labor constituted 31,43% of mean production costs, while in double cropping the share of family labor was found as 25,76% in fall harvest and as 29,58% in spring harvest. Costs of fertilizers and pesticides comprised 10,48% and 9,36% of total production costs in single cropping. In double cropping these two items constituted 10,19% and 8,86% of unit production costs in fall and 5,92% and 10,17% of unit production costs in spring harvest respectively. Net Profit was found to be 226,6% higher in double crop oriented plastic greenhouse farms

Keywords:

Greenhouse production of tomatoes, production costs, Silifke,

PDF

___

Abak, K., O. Erken, B. Eser, N. Halloran, R. Yanmaz, N. Sarı ve H. Ekiz, 2000. Sebze Tarımında 2000’lerde Üretim Hedefleri. Türkiye Ziraat Mühendisliği V. Teknik Kongresi, Cilt:2, Ankara.
Abak, K. 2000. Türkiye’de Seracılığın Gelişimi ve Geleceği Paneli, İstanbul Ticaret Odası, Yayın No: 2000-39, İstanbul.
Açıl, A. F., R. Demirci, 1984. Tarım Ekonomisi Dersleri, Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yayın No: 880, Ankara.
Anonim, 1997. Silifke ve Çevresi Planlama ve Tasarım Stüdyosu 1997 Sonbahar Dönemi Analiz Çalışmaları, ODTÜ Şehir ve Bölge Planlama bölümü.
Anonim 2003 a. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Silifke İlçe Müdürlüğü Genel Durum İlçenin Tarımsal Yapısı. www.silifketarim.4mg.com/Genel%20Bilgiler.htm.
Anonim 2003 b. Zirai ve İktisadi Rapor 2001-2002, Türkiye Ziraat Odaları Birliği Yayın No:244, Ankara.
Anonymous, 2002. Cost of Facilities, Oregon State University. http://oregonstate.edu/Dept/NWREC/tomatogh.html
Aras, A. 1988. Tarım Muhasebesi, Ege Üniv. Ziraat Fak. Yayın No: 486, İzmir.
Başçetinçelik, A. 2000. Türkiye’de Seracılığın Gelişimi ve Geleceği Paneli, İstanbul Ticaret Odası, Yayın No: 2000- 2039, İstanbul.
Cantliffe, D. J., J. J. Vansickle, 2003. Competitiveness of the Spanish and Dutch Greenhouse Industries With the Florida Fresh Vegetable Industry, Florida Cooperative Extension Service, Institute of Food and Agricultural Sciences, HS918, University of Florida. http://edis.ifas.ufl.edu.
Düzgüneş, O., T. Kesici ve F. Gürbüz , 1983. İstatistik Metodları I, Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yayın No: 861, Ders Kitabı, Ankara.
Eraktan, S. 1995. Anamur muz işletmelerinin ekonomik analizi, sorunlar ve çözüm yolları, Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yayın No:1432, Bilimsel Araştırma ve İncelemeler No:794, Ankara.
Erkuş, A., M. Bülbül, T. Kıral, F. Açıl ve R. Demirci, 1995. Tarım Ekonomisi, Ankara Üniv. Ziraat Fak. Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları No:5, Ankara.
Fidan, H. 2001. Vişne Üretiminin Ekonomik Analizi ve Pazarlanması Ankara İli Çubuk İlçesi Örneği, Türkiye Ziraat Odaları Birliği Yayın No: 206, Ankara.
Hood, K., R. Snyder and C. Walden, 1999. Budget for Greenhouse Tomatoes, Misissippi State University Extension Service.
Estes, E. A., M. Peet, 1999. The Bottom Line in Greenhouse Tomato Production, ARE Report No.18, September.
Kıral, T. 1993. Ankara İlinde Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Besi Bölge Şefliği Tarafından Desteklenen Sığır besiciliği işletmelerinin ekonomik analizi, Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yayın No: 1289, Ankara.
Kıral, T., H. Kasnakoğlu, F. Tatlıdil, H. Fidan ve E. Gündoğmuş, 1999. Tarımsal Ürünler İçin Maliyet Hesaplama Metodolojisi ve Veri Tabanı Rehberi, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Yayın No:37, Ankara.
Marr, C. W. 1995. Greenhouse Tomatoes, Kansas State University Agricultural Experiment Station and Cooperative Extension Service.
Pezikoğlu, F. 1999. Örtüaltı Sebze Yetiştiriciliği ve Sorunları, Tarım Bakanlığı, Tarım ve Köy Dergisi, Sayı: 128.
Popescu, A. 2003. Economic Efficiency in Tomatoes Production in Greenhouses, Journal Central European Agriculture, ISSN 1332-9049.
Rad, F. 1999. Türkiye’de Gökkuşağı Alabalığı İşletmelerinin Teknik ve Ekonomik Analizi, Ankara Üniv. Ziraat Fak. Su Ürünleri Anabilim Dalı, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara.
Sevgican, A., Y. Tüzel, A. Gül ve R. Z. Eltez, 2000. Türkiye’de Örtüaltı Yetiştiriciliği Türkiye Ziraat Mühendisliği V. Teknik Kongresi, Cilt: 2, 679-707.
Weseen, S. 2000. The Economics of Wastw Heat Utilization in Greenhouses, Canada. www.csale.usask.ca
Yamane, T. 1967. Elemantary Sampling Theory. Prentice-Hall, Inc., Englowood Cliffs, N.