Mehmet ŞIMŞEK, Erkan BOYDAK, Sinan GERÇEK, Halil KIRNAK

Harran Ovası Koşullarında Farklı Sulama ve Sıra Aralı klarında Yağmurlama-Damla Sulama Yöntemleriyle Sulanan Soya Fasulyesinin Su Verim ilişkisinin Saptanması

Bu çal ışma; Yağmurlama ve damla sulama yöntemlerinin, soya fasulyesinde dört farkl ı sulama aral ığı nda 3, 6, 9 ve 12 gün ve dört farkl ı s ı ra aral ığı 50x30, 70x30, 80x40 ve 70 cm mesafesinde verim su ili şkisini belirlemek amac ı yla yap ı lmışt ı r. Araşt ı rma 1998-1999 y ı lları aras ı nda HR. Ü. Ziraat Fakültesi deneme alanlar ı nda yürütülmüştür. Araşt ı ma sonunda; yağmurlama sulama yönteminde, birinci y ı l 575 mm-1295 mm aras ı nda ikinci y ı l 601mm1369 mm aras ı nda sulama suyu uygulanm ış , benzer sulama suyu miktar ı damla sulama için kullan ı lm ışt ı r. Toplam su kullan ı m rand ı man ı TWUE ve sulama suyu kullan ı m rand ı man ı IWUE s ı k sulama aral ığı nda 3 günde bir sulamada düşük, uzun sulama aral ığı nda 12 günde bir sulamada yüksek saptanm ışt ı r. En düşük TWUE değ eri 1,98 ve en düşük IWUE değeri 2,10 kg/ha/mm ya ğmurlama sulamada 3 günde bir sulamada , en yüksek TWUE de ğeri 5,30 ve en yüksek IWUE değeri 6,44 kg/ha/mm ya ğmurlama sulamada 12 günde bir sulamada hesaplanm ışt ı r. Yağmurlama ve damla sulama uygulamalar ı n ı n istatistiki anlamda önemsiz oldu ğ u belirlenmiştir. Dört farkl ı sulama aralığı ve dört farkl ı sı ra aral ığı LSD testi sonucuna göre uygulamalar aras ı farkl ı l ı klara göre çok önemli P

Anahtar Kelimeler:

Yağmurlama, damla sulama, sulama aral ığı , s ı ra aras ı , soya fasulyesi

Determination of Water Use -Yield Relationship on Soybean Irrigated by Sprinkler and Drip Irrigation at Different Irrigation Intervals and Row Spacing in Harran Plain Conditions

This study was conducted to determine water use-yield relations on soybean irrigated by sprinkler and drip irrigation at four intervals 3, 6, 9 and 12 days and four row spacing 50x30, 70x30, 80x40 and 70 cm . Research was done at the agricultural research station of Harran University in the years of 1998-1999. In the first year, although 575-1295 mm irrigation water was applied by sprinkler system, 601-1369 mm water was giyen in the second year. Similar irrigation water were also used for drip irrigation system Total water use effı ciency 1VVUE and irrigation water use IWUE were low for frequent irrigation intervals 3 day irrigation interval and high for longer irrigation intervals 12 day irrigation interval . The lowest TWUE and IWUE values were calculated as 1,98 and 2,10 kg/ha/mm at the 3 day irrigation intervals by sprinkler irrigation system respectively whereas the highest TWUE and IWUE values were as 5,30 and 6,44 kg/ha/mm respectively, at 12 day irrigation intervals by sprinkler system. There was no statistical signifı cance between irrigation methods. Four different irrigation intervals and row spacing were signifı cant based on LSD test at p

Keywords:

Sprinkler, drip irrigation, irrigation interval, row spacing, soybean,

PDF

___

Aç ı kgöz, N., M. E. Akkaş, A. Moghaddam ve K Özcan, 1993. TAR İ ST PC' ler için istatistik ve kantitatif genetik paketi. Uluslararas ı Bilgisayar Uygulamalar ı Sempozyumu, 133. 10-19. Konya.
Anonim,1995. DSİ harital ı istatistik bülteni, Ankara.
Beyce, Ö., K. Madanoğlu ve Ç, Ayla, 1972. Türkiye' de Yeti ştirilen Baz ı Sulan ı r Mahsullerin Su İ stihlakleri I. Cilt Deneme Neticeleri Merkez Topraksu Ara ştı rma Enstitüsü Müdürlüğü Yay ı nları Genel Yay ı n 15, Teknik Yayı n 12, Ankara.
Dinç, U., S. Şenol. M. Sat ı n, S. Kapur, N. Güzel, R. Derici. M. Ş . Yeşilsoy, I. Yeğingil, M. Sarı , Z. Kaya, M. Ayd ı n.
F. Kettaş , A. Berkman, A. K. Çolak, K Yı lmaz, B. Tunçgöğüs, V. Çavuşgil, H. Özbek, K. Y. Gülüt, C. Kahraman, O. Dinç ve E. E. Kara, 1988. Güneydo ğu Anadolu Topraklar ı (GAP), (.Harran Ovas ı TOBITAK, TOAG 534, Kesin Sonuç Raporu.
Doorenbos, D. and A. H. Kassam, 1979. Yield response to water. FAO Irrigation and Drainage Paper No 33; Food and Agriculture Organization of The United Nations, Rome: 193.
Fuchs, M. and G. Stanhill, 1963. The use of class a evaporation pan date to estimate the irrigation water requirements of the cotton crop. Israel O. Agr. Research. 13 (2).
Garrity, P. D., D. G. Watts, C. Y. Sullivan and J. R. Gilley, 1982. Moisture deficits and grain sorghum performance. Evapotranspirasion yield relationships. Agron. J., 74: 815- 820.
Glenn R. B., L. R. James, O. A. Lanny and B. S.Judith, 1992. Row spacing in the early soybean production systems. Published in Agron. J. P 524-531, USA.
Goldberg, D., B. Cornat and D. Sadan, 1967. Relation between water consumption peantus and class a pan evaporation during the growing season. Soil Sci. Vol. 104 (4), USA.
Graterol, Y E., R. W. Elmore and D. E. Eisenhauer, 1996. Journal of Production Agriculture, Vol. 9 (4) 546-553, USA.
Howell, T. A., M. Meron, K. R. Davis, C. J. Phene and H. Yamada, 1984. Water manegement of trickle and furrow irrigated narrow row catton in the San J. Valley. Aplied Engineering in Agriculture Vol.3, No. 5, p.222-227.
Kad ı oğlu, M. 1993. GAP Bölgesinde beklenen iklim değişiklikleri. TMMOB GAP' ta Teknik Hizmetler Sempozyumu. s: 327- 343, Ankara.
Kanber, R. 1984. Çukurova koşulları nda aç ı k su yüzeyi buharlaşmas ı nda (Class A Pan) yararlanarak birinci ve ikinci ürün yerf ı stığı n ı n sulanmas ı . Topraksu Araşt ı rma Enstitüsü Müdürlü ğ ü Yay ı nlar ı Genel Yay ı n No:114, Tarsus.
Kanber, R., S. Önder, M. Ünlü, H. Köksal, B. Özekic., S. M. Sezen, A. Yazar ve K. Koç, 1996. Pamuk üretiminde yüzey sulama yöntemlerinin optimizasyonu ve yağmurlama sulama ile kar şı laştı rı lmas ı . GAP Kalk ı nma idaresi Başkanl ığı Kesin Sonuç Raporu, Proje No: 18, GAP Yayı nları 96, Adana.
Larry, G. H. and S. R. Spurlock, 1993. Timing of furrow irrigation termination for determinate soybean on clay soil. Agron. J. Vol.85 No: 6 P.1103-1108, USA.
Paltineanu I., C. Negrila, M. Craciun and I. Craciun, 1994. Long term trials on irrigated field crops in semiarid area of romania. Romania Agricultural Research No:1. p.85-92.
Partowiyoto, A., N. Husein and S Hartadj ı , 1998. Indonesian national committee on irrigation and drainage (lnacid). Directorate General of Water Resources Development, Ministry of Puplic Works A-29 12p. Field Crops Abst. 1999, Vol. 52. No.5.
Sousa, V. F., D. E Coelho and E. E. Sousa, 1999. Irrigation frequency in melons cultivated in sand soil. Pesquisa Agropersuaria Brasileiera, Vol. 34 (4) 659-664, Buenos Aires, Brazil.
Vearela, B. D. 1998. Deficiti irrigation during the reproductive stages of soybean (Glycine Max L.). Merrill Philippines Uni. Los Banos, College Laguna, 1998, Vol 97.
Yazar A., B. Çevik, O. Tekinel, K. Tülücü, R. Kanber ve R. Baştuğ , 1989. Çukurova koşullar ı nda yağmurlama yöntemiyle ikinci ürün oyada evapotranspirasyon verim ilişkilerinin belirlenmesi, TÜBITAK-TOAG 551 No'lu Proje.
Yazar A., V Oğuzer, K. Tülücü, H. Ar ı oğ lu, C. Gençoğlan ve K Diker, 1991. Harran ovas ı koşulları nda açı k su yüzeyi (Class A Pan) buharlaşmas ı ndan yararlanarak ikinci ürün soya için sulama programlar ı n ı n geliştirilmesi. GAP Kalkı nma idaresi Başkanl ığı Kesin Sonuç Raporu, Proje Bileşeni No : 5.3.3.
Yurtsever, N. 1984. Deneysel istatistik Metodlar. Tar ı m Orman ve Köy İşleri Bakanl ığı Köy Hizmetleri Genel Müdürlü ğ ü Yayı nlar ı , Ankara.