Yahya BULUT, &ouml ATABEYOĞLU, Mer -, Pervin YEĞLİ

Erzurum Kent Merkezi Donatı Elemanlarının Ergonomik Özelliklerinin Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma

Donatı elemanları, hayatın vazgeçilmez unsurları olup, bir mekânı yaşanabilir ve anlamlı kılan, insanların işlevsel ve estetik ihtiyaçlarını karşılayan, tasarımsal ve çözümsel öğelerin başında gelir. Aydınlatma elemanlarından çöp kutularına, kapalı veya açık her türden oturma mekânlarına ve unsurlarına, bitki kasalarından döşeme ve kaplama malzemelerine, çeşme ve su unsurlarına, uyarı ve yön levhalarına ve otobüs duraklarından telefon kulübelerine kadar bir kenti şekillendirmekte ve işlevsel kılmakta kullanılan tüm detaylar donatı elemanları kapsamına girmektedir. Bu çalışmada, Erzurum kentindeki donatı elemanları ergonomileri ve insan sağlığına etkileri yönünden ele alınarak, incelenmişlerdir. Kent merkezini içeren çalışma alanındaki tüm donatı elemanları yeterlilikleri, ergonomileri, konumları, işlevsel ve estetik durumları kapsamında değerlendirilmişlerdir. Çalışmanın sonucunda ise, donatı elemanlarının bir bölümünün tamamen veya kısmen tahrip olmuş olması nedeniyle işlevselliğini yitirdiği, bir bölümünün çeşitli ergonomik nedenlerle insan sağlığına uygun olmadığı, bir bölümünün ise miktar bazında yetersiz olduğu tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler:

Ergonomi, donatı elemanları, kentsel mekân, Erzurum

Erzurum Kent Merkezi Donatı Elemanlarının Ergonomik Özelliklerinin Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma

Equipment elements are among the indispensible components in life and they are in the first rows among the designed and solution elements which are capable of making an area liveable; load this area a meaning; and meet the functional and aesthetical needs of people. Equipment elements comprise of a very wide range of details used to give form and functionality to a city; from lamp posts to waste boxes; open or closed sitting area to seat units; plant containers to pavement coatings; spring fountains and aquatic elements to warning and direction tables and phone boxes or bus stops. In this study, equipment elements in Erzurum city were evaluated in the respect of their ergonomy and effects on human health considering their efficiencies, ergonomies, positions and functional and aesthetical conditions. Consequently, it was found that some of the equipment elements were very far from functionality since they were fully or partly devastated, while some were not suitable for human health for various ergonomic reasons and some were quantitatively inefficient

Keywords:

Ergonomy, equipment elements, urban area, Erzurum,

PDF

___

Abdülrahimov, R. 2001. Mimarlıkta Aydınlatma, Ders Notu, Trabzon.
Anonim, 2006. İTÜ Ergonomi Kulübü
http://www.students.itu.edu.tr/~ergonomi/bilbank/insan4.html
Anonim 2006a. Ergonomi nedir?
http://www.kobitek.com/makale.php?id=9
Aykut, F. 1997. Dış Mekan Kentsel Donatı Elemanlarında Ahşap Malzeme Kullanımı: Bartın Belediye Parkı Örneği. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi (Yayınlanmamış), 117, Bartın.
Bayrakçı, O. 1991. Kent Mobilyaları Tasarımında Kimlik Sorunu ve Kent Kimliği İçindeki Yeri. Kamu Mekanları Tasarımı ve Kent Mobilyaları Sempozyumu. Mimar Sinan Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, 75-77, İstanbul.
Başal, M., Y. Memlük ve O. Yılmaz. 1993. Peyzaj Konstrüksiyonu. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü, 170, Ankara.
Burultay, T. 2001. Tüm Püf Noktalarıyla Bahçe Aydınlatması. Country Homes Bahçe, (3), 24-25.
Sarı, A. 1993. Düşey Sirkülasyon Araçları, Merdivenler. Arı- Güven Matbaası, İstanbul.
Çubuk, M. 1991. Kamu Mekanları ve Kentsel Tasarım. Kamu Mekanları Tasarımı ve Kant Mobilyaları Sempozyumu. Mimar Sinan Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, 15-17, İstanbul.
Gülgün, B. ve B. Türkyılmaz. 2001. Peyzaj Mimarlığında ve İnsan Yaşamında Ergonominin Yeri-Önemi ve Bornova Örneğinde Bir Araştırma. Ege Üniv. Ziraat Fak. Dergisi, 38 (2-3): 127-134, ISSN: 1038-8851, İzmir.
Güney, A., Ü. Erdem, B. Zafer ve Ş. Hepcan. 1996. Peyzaj Konstrüksiyonu (Donatı Elemanları). Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü, 149, İzmir.
Kuşkun, P. 2002. Erzurum Kent Bütününde Donatı Elemanlarının Kullanımı Üzerine Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 142, Erzurum.
Neufert, E. 1979. Yapı Tasarımı Temel İlkeleri.Güven Yayıncılık, 528.
Seçkin, Ö. B. 1997. Peyzaj Yapıları 2. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, Yayın No: 447, 231, İstanbul.
Uzun, G. 1997a. Çevre Tasarımında Su Kullanımı. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakülttesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü, 239, Adana.
Uzun, G. 1997b. Peyzaj Konstrüksiyonu1. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakülttesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü, 296, Adana.
Yılmaz, H ve S. Yılmaz. 1997. Kimlikli Kentleşmede Peyzaj Planlaması. Ankara Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 347, Ankara.
Yörük, İ., B. Gülgün, M. Sayman ve F.Ü. Ankaya. 2006. Peyzaj Planlama Çalışmaları Kapsamında Ege Üniversitesi Kampüs Örneğindeki Peyzaj Donatı Elemanlarının İrdelenmesi Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 43(1):157-168, ISSN 1018-8851, İzmir. Açıdan
Yurtdaş, A. 1994. İzmir Kenti Örneğinde Estetik ve Işlevsel Amaçlı Bazı Donatı Elemanları ve Bunlara İlişkin Uygulamaların Yeterlilikleri Üzerine Araştırmalar. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 63, İzmir.