Bezelyede Bazı Agronomik Özelliklerin Kalıtımı

Bu araştırma, dört bezelye genotipi PS4009, PS3053, PS3073 ve Reyna ile bunların tam diallel melezlerinden oluşturulan populasyonun Jinks-Hayman tipi analiz kullanarak genetik yapısını incelemek amacı ile yapılmıştır. Diallel melez sonuçlarına göre incelenen tüm özelliklerde çevre varyansı E ve eklemeli gen varyansı D önemsiz bulunmuştur. Tüm özelliklerinde dominant gen varyansları H1 eklemeli gen varyanslarından yüksek olup, buna paralel olarak D-H1 değerleri ise negatif bulunmuştur. Populasyonda baklada tane sayısı üzerine resesif genler, bitki boyu, bakla sayısı, yüz tane ağırlığı, bakla verimi ve tane verimi özelliklerine ise dominant genlerin daha etkili olduğu tespit edilmiştir. Wr, Vr grafikleri sonucu baklada tane sayısı için kısmi dominantlık, incelenen diğer özelliklerde ise aşırı dominantlık saptanmıştır

Anahtar Kelimeler:

Agronomik özellikler, Diallel, Kalıtım, Bezelye

Inheritance of Some Agronomic Characters in Pea

This study was conducted by using Jinks-Hayman type analyses on four pea genotypes PS4009, PS3053, PS3073 and Reyna and their population of the complete diallel reciprocal crosses in order to examine the genetic structure. According to the results of all diallel crosses, environmental variance E and additive gene variance D was not significant. All the features of the dominant gene variances were higher than the additive gene variances H1 and D-H1value was found to be negative. In the population, dominant genes were found significant for all the characteristics except number of seed per pod. Result of Wr, Vr graphics indicated partial dominancy for the number of seed per pod, and over dominancy for the rest of the characters studied

Keywords:

Agronomic characters, Diallel, Inheritance, Pea,

___

Adak M S, Güler M & Kayan N (2010). Yemeklik baklagillerin üretimini artırma olanakları. Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi, 11-15 Ocak, Ankara, Türkiye, pp. 329-341
Ceyhan E (2003). Determination of some agricultural characters and their heredity though line x tester method in pea parents and crosses. PhD Thesis, Selcuk University (Unpublished), Konya, Turkey
Ceyhan E & Avci M A (2004). Bezelye melezlerinde bazı agronomik özellikler için tek dizi analiziyle genotipik değerlendirme. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 19(36): 13-17
Ceyhan E & Kahraman A (2013). Genetic analysis of yield and some characters in peas. Legume Research 36: 273-279
Ceyhan E, Avci M M & Karadas S (2008). Line x tester analysis in pea (Pisum sativum L.): Identification of superior parents for seed yield and its components. African Journal of Biotechnology 7: 2810-2817
Ceyhan E, Kahraman A, Karadas S, Avcı M A & Onder M (2011). Yemeklik bezelye (Pisum sativum L.) genotiplerinin Konya ekolojik koşullarında bazı tarımsal özelliklerinin belirlenmesi. Türkiye IX. Tarla Bitkileri Kongresi, 12-15 Eylül, Bursa, Türkiye, Cilt: 1, pp. 659-664
Ceyhan E, Harmankaya A & Kahraman A (2014a). Combining ability and heterosis for concentration of mineral elements and protein in common bean (Phaseolus vulgaris L.). Turkish Journal of Agriculture & Forestry 38: 581-590
Ceyhan E, Kahraman A, Avci M A & Dalgic H (2014b). Combining ability of bean genotypes estimated by line x tester analysis under highly-calcareous soils. The Journal of Animal and Plant Sciences 24: 579- 584
Eser D (1974). Yemeklik Tane Baklagillerde Çiçek Yapısı ve Melezleme Tekniği. Çayır-Mera ve Zootekni Araştırma Enstitüsü Yayın No: 46, Ankara
Girase V S & Deshmukh R B (2000). Gene action for yield and its components in chickpea. Indian Journal of Genetics 60: 185-186
Hayman B I (1954). The theory and analysis of diallel crosses. Genetics 39: 789-809
Jinks J L (1954). The analysis of continuous variation in a diallele cross of Nicotiana rustica varieties. Genetics 39: 767-788
Jinks J L & Hayman B I (1953). The analysis of diallele crosses. Maize Cooperation Newsletter 27: 48-54
Özcan K & Açıkgöz N (1999). Populasyon genetiği için bir istatistik paket program geliştirmesi. 3. Tarımda Bilgisayar Uygulamaları Sempozyumu, 3-6 Ekim, Adana, Turkiye
Sarawat P, Stoddard F L & Marshall D R (1994). Genetic distance and its association with heterosis in peas. Euphytica 73: 255-264
Sehirali S (1988). Yemeklik Dane Baklagiller. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 1089, Ders Kitabi: 314, Ankara
Snoad B & Arthur A E (1974). Genetically studies of quantitative characters in peas. 3. Seed and seedling characters in the F, of a six-parent diallele set of 2 crosses. Euphytica 23: 105-113
Yildirim M B (1974). Beş ekmeklik buğday çeşidinin diallel melez döllerinde bazı tarımsal özelliklerin populasyon analizleri. Doçentlik tezi, Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, İzmir, Türkiye
Yildirim M B, Öztürk A, Ekiz F & Püskülcü H (1979). Bitki Islahinda İstatistik-Genetik Yöntemler. Ege Bölge Zirai Araştırma Enstitüsü, İzmir