M. Demir KAYA, Muharrem KAYA, Cemalettin Y. ÇİFTÇİ

Bakteri aşılaması ve azot dozlarının bezelye (Pisum sativum L.)' de verim ve verim öğelerine etkileri

1998 yılında Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama Çiftliği'nde yürütülen bu araştırmada, bezelyede farklı bakteri aşılama yöntemleri (kontrol, tohuma aşılama ve toprağa aşılama) ve azot dozlarının (0, 2, 4 ve 6 kg N/da) verim ve verim öğelerine etkileri belirlenmiştir. Bu amaçla materyal olarak Karina bezelye çeşidi tohumları, Rhizobium leguminosarum bakterisi ve Amonyum Nitrat (%33 N) gübresi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; ele alınan özelliklerde aşılama yöntemleri ve azot dozları önemli farklılıklar oluşturmuş, hasat indeksi yönünden belirlenen farklılık önemsiz bulunmuştur. Tohuma aşılama yapılan bitkilerde ana kök etrafında iri ve az, toprağa aşılama yapılan bitkilerde ise tüm köklerde daha küçük ve fazla nodül oluşumu gözlenmiştir. Araştırmada 6 kg N/da uygulaması daha yüksek değerler göstermesine karşın; nodül oluşumu, tane verimi ve çevre yönünden tohuma aşılama yapılmasının ve 2-4 kg N/da gübre uygulamasının daha iyi sonuçlar verdiği gözlenmiştir.

The effects of Rhizobium inoculation and nitrogen doses on yield and yield components in pea (Pisum sativum L.)

The effects of different inoculation methods (control, seed and soil inoculation) and nitrogen doses (0, 2, 4 and 6 kgN/da) on yield and yield components of peas were determined in this research which was carried out at Experimental Research Farm, Faculty of Agriculture, University of Ankara in 1998. The variety of peas named Karina was used as seed material and also Rhizobium leguminosarum and Ammonium nitrate (%33 N) were applied as inoculant and fertilizer, respectively. According to the results of this research; inoculation methods and nitrogen doses caused significant differences, but differences determined for harvest index were not found significant. Nodules were large and a few around main root on the plants receiving seed inoculation while they were smaller but in high numbers on main and lateral roots formed on the plants of soil inoculated plots. In the research, although 6 kg N/da application showed higher values than the other doses, it was observed that seed inoculation and 2-4 kg N/da fertilizer application gave better values than other applications in terms of nodulation, seed yield and environment.

PDF

___

Acer, S., G. Akbay ve S. Ünver, 1997. Mercimekte bakteri aşı lama yöntemleriyle farkl ı zamanlardaki herbisit uygulamaları n ı n verim ve verim öğelerine etkileri. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Tarı m Bilimleri Dergisi, 4 (3) 1-8. Akdağ , C. 1990. Bakteri (Rhizobium ssp.) Aşı lama, Azot Dozları Ve Ekim S ı kl ığı n ı n Nohut (Cicer arietinum L.)'un Verim ve Verim Unsurları na Etkileri. Ankara Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi , s: 93, Ankara . Akova, Y. 1997. Bakliyat Sektör Ara ştı rmas ı . T. C. Baş bakanl ı k Dış Ticaret Müsteşarlığı ihracatı Geliştirme Etüd Merkezi. Ankara. Alan, M. N. 1984. Bezelye El Kitab ı . Ege Bölgesi Zirai Ara şt ı rma Enstitüsü Yay ı nları . No: 37, Menemen-izmir. Anonim, 1998. T. C. Başbakanl ı k Devlet istatistik Enstitüsü Tarı m İ statistikleri Ozeti. Yay ı n no: 2275. Azad, M. I., N. A. Kasana, M. Saleem and K. H. Niazi, 1986. Effect of inoculatı ng Pisum sativum with Rhizobium leguminosarum. J. Agric. Res., 24 (2) 117-121. Çiftçi, C. Y. ve S. Ünver, 1995. Yemeklik tane baklagillerin tarı mı mı zdaki önemi. Karı nca Kooperatif Postas ı Dergisi, 7035, 49-52. Düzgüneş , O., T. Kesici, O. Kavuncu ve F. Gürbüz, 1987. Araştı rma ve Deneme Metodları (istatistik Metodları Il). Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yay ı nları :1021. Ders Kitab ı , 295. Ankara. El Gazar, T. M. 1988. Effect of weed control treatments and inoculation methods with Rhizobium on nodulation, growth, yield and yield components of Pea (Pisum sativum L.). J. of Agric. Sci., 13 (1) 471-478. Geçit, H. H. 1995. Yemeklik Tane Baklagiller Uygulama Klavuzu. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yay ı nları : 1419 Uygulama Klavuzu, 241. 78 s., Ankara. Hernandez, L. G. and G. D. Hill, 1983. Effect of plant population and inoculation on yield and yield components of chickpea (Cicer arietinum L.) Proceedings. Agronomy Society of New Zealand, 13 75-79. Idris, M., G. R. Sandhu and J. K. Khattak, 1981. Effect of Rhizobium inoculation on the dry matter, pod yield, grain protein and N2 Fiying efficiency of vegetable pea. Journal of Sci. and Tech., 5 (1-2) 17-22. Kabi, M. C. and K. Behari, 1990. Improvement of the yield of chickpea and lentil in Burdwan soils through enrichment of rhizospheres with native rhizobia. lndian Agriculturist, 34 (3) 163-167. Kalaidzhieva, S. 1982. Effect of mineral nitrogen and seed inoculation on seed yield and protein content of soybean. Field Crop Abstracts, 35 (12) 998. Kaya, M. D. 2000. Bezelye (Pisum sativum L.)' de Bakteri Aşı laması Ve Azot Dozları n ı n Verim ve Verim Ögeleri Üzerine Etkileri. Ankara Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. Ankara. Meral, N., C. Y. Çiftçi ve S. Ünver, 1998. Bakteri a şı lama ve değ i şik azot dozları n ı n nohut (Cicer arietinum L.)'un verim ve verim öğ elerine etkileri. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Tar ı m Bilimleri Dergisi, 7 (1) 44 — 49. Pandzou, J., P. Beunard and M. H. Saint, 1992. Inoculation of soybeans (Glycine max L.) in Congo. Field Crop Abstracts, 45 (4) 287. Sistachs, E. 1972. Effect of N fertilization and inoculation on yield and N content of black beans (Phaseolus vulgaris). Field Crop Abstracts, 25 (3). Ssali, H. and S. O. Keya, 1986. The effects of phosphorus and nitrogen fertilizer level on nodulation, growth and dinitrogen fixation of three bean cultivars. Tropical Agriculture, 63 (2) 105-109. Stryuk, M. V. 1969. Effect of nitrogen and mineral fertilizers on the yield and grain quality of pea. Agrochemistry, 3, 141-142. Tippanavar, C. M., S. A. Desai and S. K. Gumaste, 1990. Screening for efficiency of Rhizobium strains on chickpea (Cicer arietinum L.) in northern dry zone of Karnataka. J. of Agric. Sci. 3 (3-4) 285-287. Ünver, S., M. Kaya ve M. Atak, 1999. Geçmi şten günümüze yemeklik baklagiller tar ı mı . Türk Koop. Ekin Dergisi, 3 (7) 40 - 44