Osman Yüksel Serdengeçti’nin Muhalefet Anlayışı

Osman Yüksel Serdengeçti (1917-1983) gazeteci, siyasetçi, şair kimliği ve yakın tarihimizde renkli kişiliğiyle tanınan aksiyon ve dava adamıdır. Tek Parti döneminin sonlarından 1970’li yılların sonuna kadar hareketli geçen bir hayat hikâyesinde, muhalif bir kimlik olarak karşımıza çıkan Serdengeçti, her dönemde kendi doğrularını savunmuş ve bu doğrultuda bedeller ödemiştir. Bu çalışmada “Tanrı Dağı Kadar Türk, Hira Dağı Kadar Müslüman” şiarıyla yola çıkan Serdengeçti’nin sosyal ve siyasal alandaki muhalefet anlayışı incelenecektir. Bu çalışmanın temel referans kaynağı Osman Yüksel’in 1947-1962 yılında çıkarttığı, sonraları lakabı olacak olan Serdengeçti dergisidir.

Osman Yüksel Serdengeçti’s Understanding of Opposition

Osman Yüksel Serdengeçti is a man of action and thought famous for being a journalist, a politician,a poet and having a colorful personality witnessed in recent history. Having had an active life from theend of the single party period to the end of 1970s he stood as an opponent and defended his truths allthe time and paid for it. In this study, the understanding of opposition of Serdengeçi, who acted with theslogan “ As Turk As Tian Shan, As Muslim As Mount Hira”, in political and social environment was analyzed.The main reference source for this study is the Journal “Serdengeçti” published between 1947-1962 whichmeans “risking anything for his ideal” and became his nickname later.  

___

  • “3 Mayıs 1944 Olaylarını Hazırlayan Sebepler”, Serdengeçti, S. 3, Ekim 1947.
  • “3 Mayıs Milli Feveranı” Serdengeçti, S. 10, Mayıs 1950.
  • “3 Mayıs ve Nihal Atsız” Serdengeçti, Y. 6, S. 15-16, 4, Mayıs -Haziran 1952.
  • “Değişmeyen Zihniyet”, Serdengeçti, Y. 1, S. 1, Nisan 1947.
  • “İmansızlar Saltanatı”, Serdengeçti, Y. 3, S. 7, Temmuz 1949.
  • Avşar, B. Zakir: Dava Dergiciliğinde Bir Örnek: Serdengeçti Dergisi, Kurgan Edebiyat Yayınları, 2. Baskı, Ankara, 2015.
  • Ayvazoğlu, Beşir: Tanrı Dağı’ından Hira Dağı’na, Milliyetçilik ve Muhafazakarlık Üzerine Yazılar, Kapı Yayınları, İstanbul, 2013.
  • Karaçam, Ferman: “SERDENGEÇTİ, Osman Yüksel”, TDV İslam Ansiklopedisi, Y. 2009, C. 36, s. 555-556.
  • Karakoç, Sezai: “Hatıralar”, Diriliş, S. 52, 14 Temmuz 1989.
  • Kısakürek, Necip Fazıl: Babıâli, Bütün Eserleri, C. 19, bd Yayınları, 8. Baskı, İstanbul, 1999.
  • Özcan, Ali: “Serdengeçti Dergisi ve Siyasal İktidarlarla İlişkisi”, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, C.2, S. 3, Mart 2014, s. 300-316.
  • Özcan, Ali: Osman Yüksel ve Serdengeçti Dergisi, Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları, İstanbul, 2010.
  • Öztekin, Hülya: “1944 Irkçılık - Turancılık Davası ve Basındaki Tartışmalar”, Selçuk İletişim, 2018, 11 (1): 212-236.
  • Sarı, İbrahim: Osman Yüksel Serdengeçti, NoktaE-Book Yayınları, Antalya, 2016.
  • Serdengeçti, Y. 1, S. 1, Nisan 1947.
  • Serdengeçti, Y. 1, S. 2, Mayıs 1947.
  • Serdengeçti, Y. 1, S. 3, Ekim 1947.
  • Serdengeçti, Y. 1, S. 4, Mart 1948.
  • Serdengeçti, Y. 12, S. 32, Mart 1960.
  • Serdengeçti, Y. 4, S. 9, Şubat 1950.
  • Serdengeçti, Y. 10, S. 22, Mayıs 1956.
  • Serdengeçti, Y. 10, S. 24, Nisan 1957.
  • Serdengeçti, Y. 12, S. 32, Mart 1960.
  • Serdengeçti, Y. 15, S. 33, Şubat 1962.
  • Serdengeçti, Y. 3, S. 6, Mayıs 1949.
  • Serdengeçti, Y. 4, S. 10, Mayıs 1950.
  • Serdengeçti, Y. 4, S. 11, Eylül 1950.
  • Serdengeçti, Y. 4, S. 12, Kasım 1950.
  • Serdengeçti, Y. 5, S. 13, Haziran 1951.
  • Serdengeçti, Osman Yüksel: “Nereye Gidiyoruz” Serdengeçti, Y. 1, S. 4, Mart 1948.
  • Serdengeçti, Osman Yüksel: Bir Nesli Nasıl Mahvettiler, Gülünç Hakikatler, Akdeniz Hilalindir, Bütün Eserleri II, Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları, 7. Baskı, İstanbul 2014.
  • Serdengeçti, Osman Yüksel: Mabetsiz Şehir, Bir Millet Neden Ağlar, Bütün Eserleri I, Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları, 7. Baskı, İstanbul, 2016.
  • Tunaya, Tarık Zafer: İslamcılık Cerayanı 3, Cumhuriyet Gazetesi Armağanı. İstanbul, 1998.Yüksel, Osman: “D.P ve Halk Vicdanı”, Serdengeçti, Y. 6, S. 19-20.
  • Yüksel, Osman: “Malazgirt’ten Sakarya’ya”, Serdengeçti, Y. 6, S. 18, Eylül 1952.
  • Yüksel, Osman: “Neler, Neler Yapmadılar!..”, Serdengeçti, Y. 2, S. 5, Mayıs 1948.
  • Yüksel, Osman: “Seçim Hatıralarım”, Serdengeçti, Y. 10, S. 25, Eylül 1957.
  • Zeki, Salim: “Bir Nesli Nasıl Mahvettiler”, Serdengeçti, Y. 1, S. 1, Nisan 1947.