YENİ BİR ROMAN TEKNİĞİ “İLERİYE GİDİŞ TEKNİĞİ” VE VAROLUŞ GEREKÇELERİ

Sanatsal düzlemde eklemeler ve çıkarmalar yapsa da hayatı takip ve taklit eden roman türü, doğası gereği bütün zaman yapılarına ve kalıplarına açık olmak zorundadır. Romana ilahi bakış açısı ve Tanrısal anlatıcı olarak yani yarattığı dünyanın “Tanrı”sı olarak konumlanan yazar, geçmiş, şimdiki ve gelecek zaman dilimleri içinde özgürce hareket edebilir. Yazarın anlatı zamanından, şimdiki zamandan koparak geçmişe gittiği ve geçmişi anlattığı zamanları teknik olarak ifade etmek için “geriye dönüş tekniği” ifadesi; tersini yaptığı, geleceğe gidip şimdiki zamana döndüğü zamansal sıçramaları ifade etmek için de “ileriye gidiş tekniği” ifadesi kullanılmaktadır. Geriye dönüş tekniğinin içinde de saklı olan ileriye gidiş tekniğini irdelediğimiz bu çalışma, bir romandan seçilen metinlerden hareketle, roman teorisi kitaplarında yer almayan bu tekniğin varlığını, kullanıldığını ve kullanılma biçimlerini, roman türüne etkilerini ve katkılarını somutlamak, roman teorisi kitaplarında yer almasını önermek amacına matuftur. Nitel araştırma tekniklerinden doküman analizi tekniğinin kullanıldığı çalışmada ileriye gidiş tekniğinin, geleneksel, modernist ve postmodernist romanlarda sıkça kullanılan bir teknik olduğu, roman gerçek hayat ilişkisini sağlamlaştırdığı, romana hareket, renk ve zenginlik kattığı; zaman ögesinin bütüncül olarak romanda temsilini sağladığı, olayların daha iyi anlaşılmasına katkı sunduğu, karakterlerin daha iyi tanınmasına aracılık ettiği, varlığının dil bilgisi yapıları veya yönlendirici söz kalıpları üzerinden açığa çıktığı sonuçlarına ulaşılmıştır.

A New Novel Technique “Forward Technique” and Its Existence Reasons

Even though it makes additions and subtractions on the artistic level, the type of novel that follows and imitates life has to be open to all time structures and patterns by its nature. The author, who is positioned as the Divine perspective of the novel and the “God” in the world he created, that is, as the Divine narrator, is able to move freely in past, present and future periods. “The technique of return“ is used to technically express the times when the author breaks away from the narrative time and goes back to the past and tells the past; the term “forward-going technique“ is used to express the temporal jumps to which it does the opposite and goes back to the present. This study, in which we examine the forward-going technique, which is also hidden in the backward technique, aims to concretize the existence, use and usage of this technique which is not included in the novel theory books, and its effects on the genre and contributions of the novel. In the study, document analysis technique, which is one of the qualitative research techniques, is used as a technique that is used frequently in traditional, modernist and postmodernist novels, it strengthens the real life relationship and adds movement, color and richness to the novel; It was concluded that the element of time provided a holistic representation of the novel, contributed to a better understanding of the events, mediated the recognition of the characters better, and its existence was revealed through grammatical structures or guiding word patterns.

___

  • Aktaş, Ş. (1991). Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş. Ankara: Akçağ.
  • Aktaş, Ş. (1993). Edebiyatta Üslûp Ve Problemleri. Ankara: Akçağ.
  • Alatlı, A. (2006). Yaseminler Tüter Mi, Hâlâ? İstanbul: Everest.
  • Altan, A. (2006). Kılıç Yarası Gibi. İstanbul: Alkım.
  • Aytaç, G. (1999). Genel Edebiyat Bilimi. İstanbul: Papirüs.
  • Banguoğlu, T. (1986). Türkçenin Grameri. Ankara: Türk Dil Kurumu.
  • Bowen, G. A. (2009). Document Analysis as a Qualitative Research Method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
  • Çetin, N. (2009). Roman Çözümleme Yöntemi. Ankara: Öncü Basımevi.
  • Doğan, M. (2005). Büyük Türkçe Sözlük. İstanbul: İz yayınları.
  • Ecevit, Y. (2001). Türk Romanında Postmodernist Açılımlar. İstanbul: İletişim.
  • Eminoğlu, A. (2018). Muhammed Hasan Alvân’ın “Mevtun Sağîrun (Küçük Bir Ölüm) Adlı Romanının Teknik ve Tematik İncelemesi. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 46, 141-162.
  • Emre, İ. (2006). Postmodernizm ve Edebiyat. Ankara: Anı.
  • Forster, E. M. (2016). Roman Sanatı. Milenyum.
  • Forster, E. M. (1982). Roman Sanatı (Çev: Ünal Aytür). İstanbul: Adam.
  • Gümüş, H. (1989). Roman Dünyası ve İncelemesi. Ankara: Kültür Bakanlığı.
  • Karabuğru O. (2008). Postmodern Anlatılarda Zaman. Hece Aylık Edebiyat Dergisi Modernizmden Postmodernizme. 12(138/139/140), 363-367.
  • Kundera, M. (1989). Roman Sanatı (Çev. İsmail Yerguz). İstanbul: Afa.
  • Kuran-ı K. Neml 65, Hücurat 18. diyanet.gov.tr (Erişim Tarihi: 18.09.2019).
  • Lukacs, G. (2014). Roman Kuramı (Çev. Cem Soydemir). İstanbul: Metis.
  • Parla, J. (2008). Don Kişot’tan Bugüne Roman. İstanbul: İletişim. Ramsden, A. & Hollingsworth, S. (2017). Hikâye Anlatma Sanatı (Çev. Ali Bucak). İletişim.
  • Stevick, P. (2004). Roman Teorisi (Çev. Sevim Kantarcıoğlu). Akçağ.
  • Tekin, M. (2001). Roman Sanatı (Romanın Unsurları). İstanbul: Ötüken.
  • Tepebaşılı, F. (2012). Roman İncelemesine Giriş. Konya: Çizgi Kitabevi.
  • Ulutürk, Y. (2018). Modernist Kurguda Klasik Gerçekçi / Geleneksel Romanın İzleri: Yaseminler Tüter Mi, Hâlâ? Curr Res Soc Sci, 4(3), 108-115. Doi: 10.30613/Curesosc.449787.
  • Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
  • Yusuf, A. (2017). Postmodern Anlatıda Bir İmkân Olarak Üstkurmaca (Metafiction) ve Murathan Mungan Öykülerine Yansımaları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(52).