SULTAN SELÂHADDİN SÂLİH DÖNEMİNDE MEMLÜKLER

Memlük Türk Devleti’nin Melikü’n-nâsır Muhammed’in ölümünden sonraki yirmi yılı, siyasi karışıklıkların sık yaşandığı dönem olarak bilinmektedir. Sultanlar ile emirler arasındaki otorite çekişmesinden kaynaklanan bu karışık dönemde, Melikü’n-nâsır Muhammed’in sekiz oğlu tahta çıkmıştır. Melikü’n-nâsır Muhammed’in saltanat icra eden sekiz oğlundan birisi olan Sâlih, dönemin etkin emirleri tarafından 1351’de kardeşi Hasan yerine tahta çıkarılmıştır. Hamle şansı, büyük ölçüde boşalmış bir hazine ile devleti devraldığı için zayıf olmuştur. Üç yıllık saltanatı döneminde fiyat artışları başta olmak üzere Bayboğa Arus ve Araplar tarafından çıkarılan isyanlarla uğraşmak zorunda kalan sultan her iki isyanı bastırmayı başarsa da bazı nüfuzlu emirlerin gücünü kırmak istediğinden tahttan indirilmiştir. Makalemizde, Sultan Sâlih dönemi Memlük Türk Devleti’nin siyasi, askeri, idari ve sosyal tarihi ele alınmıştır.

___

Bauden, F. (2009). The Sons of al-Nasir Muhammad and the Politics of Puppets: Where Did It All Start?, Mamluk Studies Review, 13(1), 53-81.

Cezerî, (1998). Havâdiü’z-Zamân ve Enbâihu ve Vefiyâtü’l-Ekâbir ve’l-Âyân min Enbâihu, III, Ö.A. Tedmürî (Thk.). Beyrut.

Günay, H. M. (2012). Vakıf, TDV İslam Ansiklopedisi içinde (Cilt 42, ss. 475-479). İstanbul.

Habib el-Halebî, (1986). Tezkiretü’n-nebih fî Eyyâmü’l-mansûr ve’l-benih,III, M.M.Emin-S. A.Âşûr (Thk.). Kahire.

Holt, P. M. (1995). An-Nāsir Muhamad b. Qalawun (684-741/1285-1341):his Ancestry, Kinred and Affinity, U. Vermeulen-D. De Smet (Ed.), Egypt and Syria in The Fatimid, Ayyubid and Mamluk Eras IIIiçinde (ss. 313-324). Leuven.

İbn Dokmâk, (1982). el-Cevherü’s-semîn fî Seyrü’l-hulefâ ve’l-Mülûk ve’s-Selâtîn, S.A.Âşûr (Thk.). yy.

İbn Hacer, (1993). ed-Dürerü’l-kâmine fî Âyâni’l mie es-Sâmine, II-IV, H. Nedevî (Nşr.). Beyrut.

İbn Îyâs, (1960). Bedâiü’z-zuhûr fî Vekâiü’d-duhûr, yy.

İbn Kesîr, (1995). el-Bidâye ve’n-Nihâye, XIV, M.Keskin (Çev.). İstanbul: Çağrı Yay.

İbn Şıhne, (1997). Ravzü’l-menâzir fî İlmi’l-evâil ve’l-evâhir, S.M.Muhennâ (Thk.). Beyrut.

İbn Tağrıberdî, (1985), el-Menhelü’s-sâfî ve’l-Müstevfî bâde’i-Vâfî, VI, N.M.Abdülaziz (Thk). yy.

İbn Tağrıberdî, (1992). en-Nücûmu’z-zâhire fî Mülûk-ı Mısr ve’l-Kâhire,IX-X-XI, M.H.Şemseddin(Thk.). Beyrut.

İbnü’l-Verdî, (1996). Târih-i İbnü’l-Verdî,II, Beyrut.

Kadı Şuhbe, (1994). Tarih-i İbn-i Kadı Şuhbe, I-II, A.Derviş (Thk.). Dımaşk.

Kalkaşendî, (1987). Subhü’l-Âşâ fî Sınaâti’l-İnşâ, XIII, M.H.Şemseddin (Thk.). Beyrut.

Keleş, B. (2017).Memlükler Döneminde Kârimî Tüccarlarının Uluslararası Ticaretteki Yeri ve Önemi, Turkish Studies, 13(1), 81-96.

Kortantamer, S. (1973). Agypten und Syrien zwischen 1317 und 1341 in der Chronik des Mufaddal b. Abi’l-Fada’il, Freiburg.

Makrizî, (1997). es-Sülûk li-Marifet-i Düveli’l-mülûk,III-IV, M.A.Âta (Thk.). Beyrut.

Makrizî, (1998). el-Mevâiz ve’l-İtibar bi-Zikri’l-Hıtat ve’l-Âsâr, II, M.Zeynuhum-M.eş-Şarkâvî (Thk.). Kahire.

Makrizî, (2010). el-Mukaffe’l-Kebir, II-IV, M.Osman (Thk.). Beyrut.

Safedî, (2000). Kitab-ı el-Vâfî bi’l-Vefiyât, XVI, A.el-Arnavut-T.Mustafa (Thk.). Lübnan.

Safedî, (2009). Âyânü’l-asr ve Âvânü’n-nasr, I-II-V, A.M.Abdülhamid (Thk.). Lübnan.

Steenbergen, J. V. (2001). The Amir Qawsūn, Statesman and Courtier? (720-741 AH/1320-1341), (Ed: U. Vermeulen -J.V. Steenbergen (Ed.). Egypt and Syria in The Fatimid, Ayyubid and Mamluk Eras IIIiçinde (ss. (449-466). Leuven.

Şücâî, Ş. (1985). Târih-i Melikü’n-nâsır Muhammed b. Kalavûn es-Sâlihî ve Evladuhu, II, B.Schäfer (Ed.), Wiesbaden.

Tsugıtaka, S. (2006). Slave Traders and Kārimī Merchants during the Mamluk Period: A Comparative Study, Mamluk Studies Review, 10(1), 141-156.

Yiğit, F. A. (2013). Ramazanoğulları Beyliği’nin Kuruluşu, Akademik Bakış, 7(13), 209-232.

Yiğit, İ. (2015). Memlûkler, Kayıhan Yay: İstanbul.

Yinanç, R. (1989), Dulkadir Beyliği, Ankara.

Zengin, M. (2016). Sultan Hasan Dönemi Memlûk Türk Devleti Tarihi: Genel Bir Değerlendirme, İnönü University International Journal of Sosial Sciences, 5(1), 79-90.

Zengin, M. (2018a). Melikü’l-Mansûr Ebî Bekr b. Muhammed Dönemi Memlûk Türk Devleti Tarihi (Elli Dokuz Günlük Saltanat), History Studies, 10(3), 257-270

.Zengin, M. (2018b). Melikü’l-Eşref Âlâeddin Küçük Ali Dönemi Memlûk Türk Devleti Tarihi (6 Ağustos 1341-10 Ocak 1342), Turkish Studies, 13(8), 217-230.

Zengin, M. (2018c). Melikü’n-Nâsır Şihâbuddin Ahmed ve Melikü’s-Sâlih İsmâil Dönemlerinde Memlûk Türk Devleti: İki Kardeş Tek Devlet (19 Mart 1342-4 Ağustos 1345), Tarih Araştırmaları Dergisi, 37(64), 227-260.

Zengin, M. (2018d). Melikü’l-Muzaffer Zeyneddin Haccî Döneminde Memlükler, Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(20), 357-373

.Zengin, M. (2018e). Melikü’l-Kâmil Seyfeddin Şâbân Dönemi Memlûk Türk Devleti Tarihi (4 Ağustos 1345-21 Eylül 1346), Türkiyat Mecmuası, 28(2), 311-325.