Fatih Mehmet UĞURLU, Yakup KILIÇ, Eyyup YILDIRIM

SPOR YAPAN BİREYLERİN AKRAN İLİŞKİLERİ VE AKRAN ZORBALIĞININ İNCELENMESİ

Araştırmada spor yapan bireylerin akran ilişkileri ve akran zorbalığının ortaya koyduğu etkileri incelemek amacıyla yapılmıştır. Çalışma evrenini Fırat Üniversitesi alanı içerisinde spor yapan bireyler oluştururken, örneklemini ise tesadüfü yöntemle seçilmiş 200 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmada Bukowski, Hoza ve Boivin (1994) tarafından geliştirilen, Türkçe uyarlaması Atik, Doğan ve arkadaşları (2014) tarafından yapılan akran ilişkileri ölçeği ile Zorbalık eğilimlerinin ölçülmesinde ise Olweus (1997) tarafından geliştirilen ve Dölek (2002) tarafında Türkçeye uyarlanan zorba/mağdur ölçeği kullanılmıştır. Çalışmada uygulanan istatistiksel analizler için dağılım normal olduğundan frekans, yüzde, ikili karşılaştırmalarda t testi, çoklu karşılaştırmalarda ise Anova testi uygulanmıştır. Çalışmaya katılan bireylerin %51.0’ının erkek, %63.5’ inin 18-22 yaş aralığında %48.0’ının ilde yaşadığı ve %89’unun lisans düzeyinde bir eğitim seviyesine sahip olduğu görülmüştür. Yine spor yapan bireylerin aylık gelir durumları incelendiğinde %55’nın bin TL’nin altında gelir düzeyine sahip oldukları tespit edilmiştir. Sonuç olarak spor yapan bireylerin akran ilişkileri ve zorbalık eğilimleri incelendiğinde; akran ilişkilerinde, olumsuz yansıtma, duygusal paylaşım eksikliklerinde ve zorbalık eğilimlerinde erkeklerin daha çok baskın oldukları görülürken, 18-22 yaş grubundaki bireylerin 28-32 yaş grubundakilere oranla daha çok benimsedikleri tespit edilmiştir. Yaşadığı yer, eğitim ve aylık gelir durumlarına göre anlamlı bir farklılığa rastlanmamıştır.

Investigation of Peer Relationships and Peer Bullying of Individuals who do Sports

This study was conducted with the aim of investigating the peer relationships and peer victimization of individuals who do sports. The population of the study consisted of individuals who do sports in Fırat University while the sample of the study consisted of 200 individuals who were randomly chosen. In our study, the Peer Relationship Scale, which was developed by Bukowski, Hoza and Boivin and adapted to Turkish by Atik, Doğan et al. and the Bully/Victim Scale, which was developed by Olweus (1997) and adapted to Turkish by Dölek (2002), were used to conduct the investigation of peer relationships and peer victimization of individuals who do sports. For the statistical analysis in the study, because the distribution was normal, frequency calculation, percentage calculation, t-test for two-group comparisons and Anova test for multiple-group comparisons were conducted. The participants in the study included 51.0% of males and 63.5% of 18-22 years old individuals. It was also determined that 48.0% of them lived in cities while 89.0% of them had education at the undergraduate level. In the evaluation of the monthly income levels of the participants, it was determined that 55.0% of them had income levels that were less than one thousand TL (Turkish Liras). As a conclusion of the investigation of peer relationships and peer victimization tendencies of individuals who do sports, it was observed that males were more dominant in peer relationships, negative reflection, lack of emotional sharing and victimization tendencies while it was determined that the 18-22 years old group adopted more compared to those in the 28-32 years old group. No significant difference was observed in the variables of the place of residence, education or monthly income level.

PDF

___

Bilgin A. (2007). Yatılı ve gündüzlü ilköğretim okulu öğrencilerinin zorbalığa ilişkin görüşleri. Ege Eğitim Dergisi, 8(1), 1–18.
Bukowski, W. M., Hoza, B., & Boivin, M. (1994). Measuring friendship quality during pre and early adolescence: the development and psychometric properties of the friendship qualities scale. Journal of Social and Personal Relationships, 11, 471-84. doi: 10.1177/0265407594113011
Dölek, N. (2002). Öğrencilerde Zorbaca Davranışların Araştırılması ve bir Önleyici Program Modeli. Yayınlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Erkan-Atik, Z. Çok, F., Çoban, A., Doğan, T. G. & Karaman, N. (2014). The turkish adaptation of the friendship qualities scale: a validity and reliability study. Educational Sciences: Theory & Practice,14(2), 8-14.
Gülay, H. (2010). Okulöncesi Dönemde Akran İlişkileri. Birinci baskı, Pegem Akademi yayınları.
Kanat M. (2015). Lise Öğrencilerinin Beden Eğitimi ve Spor Dersi Alma Düzeylerine Göre Zorba Davranışları ile Temel Değer Düzeylerinin İncelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi sağlık bilimleri enstitüsü beden eğitimi ve spor ana bilim dalı.
Kılıç, N. (2009). İlköğretim 6, 7, 8. Sınıf Öğrencilerinin Zorbalık Düzeylerinin Yordanması (Konya ili Cihanbeyli ilçesi ilçe merkez örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi üniversitesi.
MacPherson, E., Kerr, G. & Stirling, A. (2016). The influence of peer groups in organized sport on female adolescents' identity development. Psychology of Sport and Exercise, 23(1), 73-81.
Marcia, J. E. (1980). Identity and adolescence. In J. Adelson (Ed.). Handbook of Adolescent Psychology, 159-187. Wiley.
Olweus, D. (1997). Bully/victim problems in School: facts and ıntervention. European Journal of Psychology of Education, 12(4), 495-510.
Sunay, H. (2003). Türk spor politikasına analitik bir bakış Ankara Üniversitesi spor bilimleri fakültesi. Spormetre Dergisi, 1(1), 39-42.
Tasiemski, T., Kennedy, P., Gardner, B. P. & Blaikley, R. A. (2004). Athletic identity and sports participation in people with spinal cord injury. Adapted Physical Activitiy Quarterly, 21(4), 364-378.
Vitaro, F., Boivin, M., & Bukowski, W. M. (2011). The role of friendship in child and adolescent psychosocial development. In K. H. Rubbin, W. M. Bukowski, & B. Laursen (Eds.), Handbook of peer interactions, relations, and groups, 570-571.The guilford press.
Waterman, A. S. (1982). Identity development from adolescence to adulthood: An extension of theory and a review of research. Developmental Psychology, 18(3), 341-358.