SPANYOLLARIN GÖZÜNDEN ATATÜRK’ÜN VEFATI VE CENAZE MERASİMİ

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, geçirdiği siroz rahatsızlığı sonucunda 10 Kasım 1938 tarihinde vefat etmiştir. Vefatının ardından 21 Kasım’daki cenaze törenine kadar bedeninin bozulmaması için kendisine tahnit işlemi uygulanmıştır. Törene kadar geçen 11 günlük süre içerisinde, cenazesi önce Dolmabahçe Sarayı’nda halkın ziyaretine açılmış ardından da kendisine önce denizde ve sonra da Ankara’da olmak üzere iki cenaze töreni düzenlenmiştir. Bu süreçte yaşanan gelişmeler, İspanya gazeteleri ve İspanyol kamuoyu tarafından da takip edilmiştir. Bu çalışmada, Atatürk’ün vefat süreci ile ilgili İspanya Milli Kütüphanesi ve İspanya Kültür ve Spor Bakanlığı bünyelerindeki iki gazete arşivinden elde edilen haberler incelenmiştir. İspanya gazetelerinde, Atatürk’ün vefatı, İsmet İnönü’nün yeni cumhurbaşkanı seçilmesi, cenazenin İstanbul’da ziyarete açılması, cenaze törenine katılacak yabancı devlet temsilcileri ve cenaze törenleri ile ilgili ayrıntılara yer verilmektedir. Bunların yanı sıra II. Dünya Savaşı’na giden süreçte, Atatürk’ün ölümünün dış politikaya etkilerinin nasıl olacağına ilişkin yorumlar da yapılmıştır.

PDF

___

Gazeteler

Caras y Caretas.

CNT.

Diario de Almeria.

Diario de Burgos.

Diario de la Marina.

El Dia de Palencia.

El Diario Palentino.

El Liberal.El Progreso.

Frente Rojo.

Full Oficia del Dilluns de Barcelona.

Hoja Oficial de la Provincia de Barcelona.

Heraldo de Zamora.

Hoja Oficial del Lunes.

Justicia Social.

La Libertad.La Prensa.

La Vanguardia.

Solidaridad Obrera.

Nostra Paraula.

La Voz de Menorca.

Boletin Mensual de la Sociedad de las Naciones.

Nuestra Lucha.

Akseki, Cengiz, “Atatürk’ün Ölümünün Türk Ulusal Basınına Yansıması (1938-1939)”, Belgi, Sayı. 12, Yaz 2016, s. 202-236.

Atabey, Figen, “Atatürk’e Denizden Yapılan Cenaze Töreni”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, c. 28, s. 83. Temmuz 2012, s. 17-38.

Atatürk’ün Ölümü Dolayısiyle Yabancı Ülkelerden Büyük Miller Meclisine Gelen Taziyetnameler, c. 2, https://acikerisim.tbmm.gov.tr/bitstream/handle/11543/2467/197605294_c2.pdf?sequence=1&isAllowed=y, Son Erişim Tarihi: 21.01.2019.

Atatürk'ün Cenaze Töreninin Denizde Yapılan Kısmı, https://www.dzkk.tsk.tr/icerik.php?icerik _id=133&dil=1, Son Erişim Tarihi: 21.01.2019.

Aydın, Mithat, “Atatürk’ün Son Hastalığı”, Belgi, Sayı: 12, Yaz 2016, s. 176-201.

Boran, Tunç, “Atatürk’ün Cenaze Töreni: Yas ve Metanet”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, S 47, Bahar 2011, s. 488-520.

Çalık Ramazan, “Atatürk’ünVefatı ve Alman Basını”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, c. XVIII, s. 54, 2002, s.877-902.

Deniz, Muzaffer, “Hitler Dönemi Türk-Alman Antlaşmaları”, Sosyal Bilimler Dergisi, c.2, s. 2, Mart 2015, s. 85-99.

Doğaner, Yasemin, “Millet Liderini Uğurluyor”,Atatürk Dergisi, c. 4, s. 4, 2005, s. 45-64.

Haro de San Mateo, Maria Verónica de, Historia de la Prensa a través de los periódicos y las revistas de información general. Selección de artículos para el estudio de la Historia del Periodismo Español, Murcia, 2011.

Orozco Núñez, Miriam, El Nacimiento de la Prensa de Masas en Europa: El Caso de España, Cadiz, 2016.

Sapolyo, Enver Behnan, Atatürk’ün Ölümü 10 Kasım 1938, Refet Zaimler Kitapevi, İstanbul, 1957.

Sarı, Mustafa, “TheTimes Gazetesi’ne Göre Atatürk’ün Vefatı”, Sakarya Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Dergisi, 10/1, 2008, ss. 371-382.

TBMM Zabıt Ceridesi, V. Devre, c. 27, İçtima. 4, Dördüncü İnikad, 14 Kasım 1938.

TBMM Zabıt Ceridesi, V. Devre, c. 27, İçtima. 4, Üçüncü İnikad, 11 Kasım 1938.

Toksoy, Nurcan, “Avrupa Gazetelerinde Atatürk'ün Ölümüyle İlgili Olarak Çıkan Haber ve Yorumların Türk Basınına Yansıması”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, S. 37-38, Mayıs-Kasım 2006, s. 141-186.

Uzun, Hakan, “Liderine Ağlayan Bir Ulus: Atatürk’ün Ankara’daki Cenaze Töreni”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, S. 43, Bahar 2009, s. 531-553.

Üçüncü, Uğur, “Atatürk’ün Cenaze Merasimi Sırasında Türkiye’de Yapılan Matem Törenleri”, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, c. XIII, s. 1, Yaz 2013, s.79-103.

Ünaydın, Ruşen Eşref, Atatürk’ün Hastalığı, Ankara, 1959.White, G. F., A Century of Spain and Portugal (1788-1898), Methuen & Co Yayınevi, Londra, 1909.

Yazıcı, Serkan-Çelik, M. Bilal, “Yalan Haberlerden Gerçek Haberlere: Basında Atatürk’ün Ölümü”, The Journal of Academic Social Science Studies, Volume 5 Issue 6, December 2012, s. 105-117.

Yetişgin, Mehmet, “İngiliz The Times Gazetesinin Atatürk’ün VefatıÜzerine Yaptığı Haber, Yorum ve Yayımladığı Obituary”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, c. 7, s. 3, 2006.