Atiye ADAK ÖZDEMİR, Burcu ÖZDEMİR BECEREN

SÖZCÜKSÜZ KİTAPLARIN NİTELİĞİNİN VE OKUL ÖNCESİ DÖNEM ÇOCUKLARININ SÖZCÜKSÜZ KİTAP ANLATIMLARININ İNCELENMESİ

Bu araştırmada ülkemizde yayın evleri tarafından yayınlanmış telif ve çeviri sözcüksüz kitapların (10 adet) nitelik açısından incelenmesi ve okul öncesi dönem çocuklarının sözcüksüz kitaplar aracılığı ile oluşturdukları hikayelerin incelenmesi amaçlanmıştır. Katılımcılar 48-62 yaş aralığında olan ve okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 18 çocuktan oluşmaktadır. Nitel araştırma yöntemine göre tasarlanmış olan çalışmada veri toplamada doküman analizi ve görüşme tekniği kullanılmıştır. Bulgulara görekarakter sayısının az olması vekarakterlerinhayvan ya da küçük çocuklardan oluşması, duyguların karakterlerin jest ve mimikleri aracılığı ile yansıtılması ve resimlerin hareket içermesigibi özelliklerinsözcüksüz kitapların çocuğa görelik açısından olumlu özellikleridir.Çocukların oluşturdukları hikayeler dil ve anlatım açısından değerlendirildiğinde çocukların anlatımda en az 8 en çok 23 cümle kurduklarını, ana karakterle ilgili ayrıntılı bilgi vermedikleri, karakterler arası diyaloglara ise çok sınırlı bir şekilde yer verdikleri anlaşılmıştır. Ayrıca çocukların çoğunun anlatımlarında özgün ifadeler kullandıkları ve hikayeyi giriş, gelişme ve sonuç şeklinde anlattıkları ortaya çıkmıştır. Sonuçlar sözcüksüz kitapların niteliği ve bu kitapların çocukların dil özelliklerini yansıtması bağlamında tartışılmıştır.

PDF

___

Alabay, E. ve Yağan-Güder, S. (2018). Changing face of plays: A comparative research of childhood plays of older adults and plays of today’s. Bartın University Journal of Faculty of Education, 7(1), 237-259.

Arizpe,E.(2013) ‘Meaning-making from wordless (or nearly wordless) picturebooks: what educational research expects and what readers have to say.’ Cambridge Journal of Education, 43(2),1-29.

Bailey, A. R. (2009). Early essentials: Developing and sustaining birth-kindergarten library collections. Children and Libraries, 7, (3), 17-20.

Baird, A., Laugharne, J., MaagerØ, E., & TØnnessen, E. S. (2016). Child readers and the worlds of the picture book. Children’s Literature in Education, 47, 1-17.

Bosch, E., & Duran, T. (2009). OVNI: un álbum sin palabras que todos leemos de manera diferente. AILIJ Anuario de Investigación de Literatura Infantil y Juvenil,7, 39-52.

Cameron, C. A., & Wang, M. (1999). Frog where are you? Children’s narrative expression over the telephone. Discourse Process, 28(3), 217-236.

Chapparo-Moreno, L. J., Reali, F., & Maldonado-Carreno, C. ( 2017).Wordless picture books boost preschoolers’ language productionduring shared reading. Early Childhood Research Quarterly, 40, 52-62.

Chou, M.J., & Cheng, J. C. (2015). Parent-child aestetic shared reading with young children. Universal Journal of Educaitonal Research, 3(11), 871-876.

Cieciersky, L., Nageldinger, J., Bintz, W., & Moore, S. D. (2016). New perspectives on picture boks. Athens Journal of Education,X(Y), 1-14.

Creswell, J. W. (2014). Nicel, nitel ve karma yöntem yaklaşımları: Araştırma deseni.Ankara: Eğiten Kitap.

Çakmak-Güleç, H. ve Geçgel, H. (2006). Çocuk Edebiyatı/ Okulöncesinde Edebiyat ve Kitap. Ankara : Kök

Ergül, C. (2012). Language and narrative skills in young children with special health care needs. Egitim Arastirmaları-Eurasian Journal of Educational Research, 46, 63-80.

Fagerlie,A. M. (1978). Using wordless picture books with children. Elementary English, 52(1), 92-94.

Gibbons, J. (1999). Visual literacy and Picture boks. Teachers and Curriculum, 3,51-57.

Gönen, M. ve Arı, M. (1989). Anaokuluna giden dört-beş yaş çocuklarına resimli kitaplarla yapılan eğitimin dil gelişimine etkisinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 1(13), 21-30.

Gönen, M., Uludağ, G., Fındık Tanrıbuyurdu, E. ve Tüfekçi, E. (2014). 0-3 yaş çocuklarına yönelik resimli çocuk kitaplarının özelliklerinin incelenmesi [The examination of children’s picture books’ features for 0-3-year-olds]. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 126–139

Heilmann, J., Miller, J. F., & Dunaway, C. (2010). Properties of the narrative scoring scheme using narrative retells in young school-age children. American Journal of Speech-Language Pathology, 19,154-166.

Heilmann, J., Rojas, R., Iglessias, A., & Miller, J. F. (2015). Clinical impact of wordless picture storybooks on bilingual narrative language production: A comparisonof the ‘Frog’ stories. International Journal of Language & Communication Disorders,0(0), 1-7.DOI: 10.1111/1460-6984.1220

Houp, T. R. (2003). There and back again: A brief survey of wordless picturebooks. (Unpuplished master thesis) University of Florida: United States.

Hu, R., & Commeyras, M. (2008). A case study: Emergent biliteracy in English and Chinese of a 5-year-old Chinese child with wordless picture books. Reading Psychology, 29, 1-30. DOI: 10.1080/02702710701260581.

Işıtan, S. ve Doğan, Ö. (2015). İlkokul 1.2. ve 3. sınıf öğrencilerinin öykü anlatma becerilerinin anlatı analizine dayalı olarak incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 40,175-186. DOI:10.15390/EB.2015.2167

İpek-Yükselen, A. (2013). Okul öncesi çocuk kitaplarının tanıtımı. Mübeccel Gönen (Edt.) Çocuk edebiyatı içinde. (s.57-75). Ankara: Eğiten Kitap.

Jalongo, M. R., Dragich, D., Conrad, N. K., & Zhang, A. (2002). Using wordless picture books to support emergent literacy. Early Childhood Education Journal, 29, 167–177.

Knudsen-Lindauer, (1988). Wordless boks: An approach to visual literacy. Children Literature in Education, 19(3), 136-142.

Koç, K., Yıldız, S. ve Coşkun, R. (2015). Çocuklar resimli çocuk kitaplarındaki resimleri nasıl yorumluyor? Behiç ak’ın “uyurgezer fil” kitabı ile yapılangörsel okuma üzerine bir araştırma. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(4), 687-706.

Merriam, S. B. (2013). Nitel Araştırma: Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber. (S Turan Çev.) Ankara: Nobel Yayıncılık.

Ögel-Balaban, H., & Hohenberger, A. (2015). The development of narrative skills in Turkishspeaking children: A complexity approach. G. Airenti, B.G. Bara ve G. Sandini (Ed.), Avrupa-Asya Pasifik Birleşmiş Bilişsel Bilimler Konferansı (4. Avrupa Bilişsel Bilimler Konferansı ve 10. Uluslararası Bilişsel Bilimler Konferansı) Bildiri Kitabı, 680-685, Torino, İtalya, 25-27 Eylül 2015

Pickert, S. M, & Chase, M.L. (1978). Story retelling: an ınformal technique for evaluating children's language. The Reading Teacher, 31(5), 528-531.

Piştav-Akmeşe, P. (2015). Çocuklarda öykülemenin gelişimi ve dilin değerlendirilmesinde kullanımı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 16(3), 293-305.

Postema, B. (2014). Following the pictures: wordless comics for children, Journal of Graphic Novels and Comics, 5(3), 311-322, DOI: 10.1080/21504857.2014.943541.

Serafani, F. (2010). Reading multimodal texts: Perceptual, structural and ıdeological perspectives. Children’s Literature in Education, 41, 85-104. DOI 10.1007/s10583-010-9100-5.

Serafani, F. (2014). Exploring wordless Picture books. The Reading Teacher. 68(1), 24-26. DOI: 10.1002/trtr.1294.

Swain, J. H. (2014) Looking at a Wordless Picture Book: Quentin Blake’s Clown. New Review of Children's Literature and Librarianship, 20(2), 81-99, DOI: 10.1080/13614541.2014.863657

Temizyürek, F., Şahbaz, N.K. ve Gürel, Z. (2016). Çocuk edebiyatı. Ankara: Pegem.Tüfekçi-Can, D. (2014). Çocuk edebiyatı: Kuramsal yaklaşım. Ankara: Eğitim Kitapevi.

Tüfekçi-Can, D. (2014). Çocuk edebiyatına giriş. Konya: Eğitim Yayınevi.

Yang, C.-H., Cheng, J.-C., & Chou, M.-J. (2016). Empowering children's creativity with the instruction of wordless picture boks. European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences, 4(7), 1-16.

Yekeler, A. D. ve Cengiz, Ö. (2018). Okul öncesi dönem çocuklarının sözsüz kitap anlatımlarında hikaye elementlerinin incelenmesi. Turkish Studies, 13(19), 1935-1952.

Yu, X (2012). Exploring visual perception and Children’s interpretations of Picture boks. Library information Science Research. 34, 292-299

.Araştırmada kullanılan sözcüksüz kitaplar Barroux, B. (2015). Nerede Bu Fil.İstanbul: Sev YayıncılıkBarroux, B. (2016). Nerede Bu Deniz Yıldızı.İstanbul: Sev YayıncılıkFerri, G (2018). Ver Elini.İstanbul: Meav YayıncılıkKerascoet (2018). Vanessa’n Yanındayım. Sev YayıncılıkLee, S. (2017). Dalga.İstanbul: Meav Yayıncılık.Lee, S. (2018). Gölge.İstanbul: Meav Yayıncılık.Nolan, D. (2018). Büyük Orman Avcıları. İstanbul: ABM Yayın evi

Sözcüksüz Kitapların Niteliğinin ve Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Sözcüksüz Kitap Anlatımlarının İncelenmesi[41]Schubert, I.D. (2018). Şemsiye. İstanbul: Kuraldışı Çocuk.Tahvili, N (2015). Kağıttan Şehir.İstanbul: Sev YayıncılıkÜçbaşaran, D. ( 2018). Annemin İçindeki Ses. İstanbul: Hep Kitap.