SOSYAL BİLİMLERDE ARAŞTIRMA YÖNTEMİ: WİLHELM DİLTHEY HERMENUETİK VE TİN BİLİMLERİ ÜZERİNE

Sosyal bilimlerde varlığı anlama ve anlamlandırma çabaları, bilgiye ulaşmada çeşitli teknik ve yöntemleri ortaya çıkarmıştır. Yöntemlerin farklılıkları, olay ve olguların kavranabilirliği açısından epistemolojik bir çoğulculuk oluşturur. Her bilgi, varlığı ve insanı anlamak içindir. Sosyal bilimler, tarihsel süreçte birçok araştırma yöntemi belirlemişken 19. yüzyılın son çeyreğinde Wilhelm Dilthey’nin geliştirdiği hermenuetik yöntem pozitivizme bir eleştiri mahiyetinde ortaya çıkmıştır. Orta çağdan beri benimsenen bir yöntem olan yorumsama kuramı, aydınlanma devriyle beraber bireyciliğin odağına bilimsel metodolojiyi koymuştur. Deneyselcilikle aklın belirleyici kıstas sayılması usulünü yorumbilim, insanın deneyim ve tarihsel sürecinin ortaya konulması şekline dönüştürmüştür. Çalışmamızda sosyal bilimlerde yöntem araştırmalarının pozitivizm ve hermenuetik ile ilerletilmesindeki nedenler irdelenmiştir. Bu nedenlerin insanı anlama ve anlamlandırma ekseninde yorumsamacı yönteme nasıl başvurduğunu Dilthey üzerinden örneklendirmek amaçlanmaktadır

Research Method in Social Science: Wilhelm Dilthey Hermeneutic and Moral Sciences

Purpose of understanding presence in social sciences has created various techniques and methods for accessing information. Difference of methods, creates an epistemological pluralism in terms of the understanding of events and facts. Every knowledge is for understanding the presence and the human. Social sciences, when it has set up a lot of research methods in the historical process in the last quarter of the 19st century, Wilhelm Dilthey developed a hermenuetic method that was a critical critique of positivity. Interpretation theory, a method adopted since the Middle Ages it was established as a scientific methodology in the focus of individualism, along with the enlightenment revolution. The method of experimentalism and the decisive seniality of the mind hermeneutic, it has transformed human experience and historical process into the way it was created. In this study, reasons for advancing methodology research in social sciences with positivism and hermenuetic be prodded. How these reasons are interpretive in the axis of understanding and understanding people It is intended to illustrate what it is referring to through Dilthey.

PDF

___

Acar Vanleene, S. M. (2012). Wilhelm Dilthey’da “Anlama” üzerine. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 52(1), 155-168.
Adugit, Y. (2005). Dilthey’de Tin bilimlerinin temellendirilmesi ve sorunlari. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 22(2), 245-260.
Arslan, Z. (2007). Dilthey Hermeneutı̇ğı̇nı̇n olusumu ve temel kavramlari. Yüksek lisans tezi. YÖK Ulusal Tez Merkezi, 209046.
Bayhan, V. (2016). Sosyal bilimlerde “Objektiflik” efsanesi. Mukaddime, 7(2), 217-242.
Becermen, M. (2004). Dilthey, Heidegger ve Gadamer’de anlama sorunu. U.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(6), 35-66.
Bourdeau, M. (2008). Auguste Comte. Stanford Encyclopedia of Philosophy. https://stanford.library.sydney.edu.au/entries/comte/, Erişim tarihi: 21.03.2021.
Bulutoğlu, S. (2009). Dilthey ve Gadamer’de Hermeneutı̇ğı̇nı̇n kapsami ve İşlevi. Yüksek lisans tezi. YÖK Ulusal Tez Merkezi. 262941.
Can, Y. (2005). Toplumsal yapi ve değişme kuramlarini paradigma temelli bir siniflandirma denemesi. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 29(1), 1-11.
Cassin, B., Apter, E. S., Lezra, J. & Wood, M. (2004). Dictionary of Untranslatables: A Philosophical Lexicon. Princeton Press.
Comte, A. (1967). Pozitif Felsefe Dersleri. (Ümid Meriç, Çev.). Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Dergisi.
Dilthey, W. (1977). Descriptive Psychology and Histoical Understanding. (Translated by) Richard M. Zaner & Kenneth L.Heiges. Nartinus Nijhoff.
Dilthey, W. (1999). Hermenuetik ve Tin Bilimleri. (Doğan Özlem, Çev.), Paradigma Yayınları.
Durkheim, Emile. (2019). Ahlak ve Toplum. (Duygu Çenesiz, Çev.). Pinhan Yayıncılık.
Ebu Zeyd, N. H. (2014). Hermenötik ve Metin Yorumu. (Çev.). Muhammed Coşkun. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 46, 237-266.
Erdemlı̇, A. (2013). Friedrich Daniel Ernst Schleiermacher - Felsefe tarihçisi gözüyle bir tanitma. Felsefe Arkivi, 28, 243-276.
Fay, B. (2000). Çağdaş Sosyal Bilimler Felsefesi Çokkültürlü Bir Yaklaşım. (İsmail Türkmen, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
Fazlıoğlu, Ş. (2019). Mı̇ftâhu’s-Se‘âde ve Mı̇sbâhu’s-Sı̇yâde Adlı Eserı̇ Çerçevesı̇nde Taşköprülüzade’nı̇n Dı̇l ve Dı̇l Bı̇lı̇mlerı̇ Anlayışı. Dîvân Dı̇sı̇plı̇nlerarası Çalışmalar Dergı̇sı̇, 24(46), 121-142.
Hira, İ. (2000). Sosyal bilimler: Yasa koyucu tasarimdan yorumcu tasarima. Bilgi, 2, 81-96.
Kaya, F. (2019). Yorumsamacı Yaklaşimda anlama kavraminin önemi ve pozitivizm eleştirisi. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(22), 271-280.
Koç, E. (2012). Hermenuetik felsefe geleneğinde dil, kültür ve çokanlamlilik üstüne. Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 5, 179-192.
Kutluer, İ. (2007). Pozitivizm. Türk Diyanet Vakfı Ansiklopedisi Cilt. 34, (335- 339). Türk Diyanet Vakfı Yayınları.
Orman Fırıncı, T. (2017). Dilthey, Hermenuetik ve Toplum Bilimleri. Journal of Awareness (JoA), 2, 275-288.
Öztürk, E. (2009). Hermeneutiğin Tarihsel Dönüşümü. Zeitschrift für de Welt der Türken, 1(2), 145-175.
Sönmez, V. (2010). Auguste Comte (1798-1857) Pozitivizm (Olguculuk). DEUHYO ED, 3(3), 161-163.
Taşköprülüzade. (1985). Miftâhu’s-seâde ve Misbâhu’s-siyâde. Dâru’l-Kutubi’l- ilmiyye.
Uluocak, Ş. (2012). Doğa Bilimleri-Kültür Bilimleri Ayrımında Sosyolojik Açıdan Kuramlaştırma Sürecinin Tartışılması. Kum Saati Yayınları.
Williams, R. (2018). Anahtar Sözcükler. (Savaş Kılıç, Çev.). İletişim Yayınları.