SİYASET VE İDEOLOJİ BAĞLAMINDA YEREL BASININ İKTİDARMUHALEFET KUTUPLAŞMASI: DEMOKRASİYE HİZMET VE HALK POSTASI GAZETELERİ ÖRNEĞİ

Toplumun, medya-siyaset ilişkisini hem etkileyen hem de bu ilişkiden etkilenen bir boyutta yer aldığı gerçeğini temel alan bu çalışmada, toplumun bu ilişkide nerede yer aldığı ve hangi vurucu noktalarından yakalandığı sorgulanmaktadır. Çalışmada siyasi iktidar sahipleri ya da iktidar adaylarının medya ve basını kullanarak ve belirli toplumsal değerleri manipüle ederek kitleleri etki altına aldığı varsayımı ile hareket edilmektedir. Çalışma, iktidar ve muhalefet partilerini temsil eden Maraş yerel basının iki ana unsurunu oluşturan Demokrasiye Hizmet ve Halk Postası gazetelerinin verilerine dayandırılmaktadır. Çalışmanın temel çıkarımı bu gazete yayınlarının şiddetli parti çatışmasının olduğu bir dönemde siyaseti; laiklik, köylü söylemi ve maziyi hedef alan popülist söylemler üzerine kurguladığı kanısındadır.

The Rulership- Opposition Polarization of the Local Press in the Context of Policy and Ideology; the Sample of Demokrasiye Hizmet (Service for the Democracy) and Halk Postası (Gazette of Public Post)

In the present study, which is based on the fact that the society takes place at a dimension which both affects the relationship between media-policy and is affected by this relationship, it is questioned where the society is involved in this relationship and from which striking points it is caught. The study assumes that the owners of political rulership or the candidates of rulership influence the masses by using the media and press and by manipulating the certain social values. The research is based on the data of Demokrasiye Hizmet and Halk Postası newspapers, which constitute the two main elements of the Maraş local press, representing the ruling and opposition parties. The research’s main inference is of opinion that the broadcastings of this gazette built the politics on the populist discourses which aim the secularism, villager statement and past in the period when the severe party conflicts were available.

PDF

___

BCA, Fon Kodu: 30.1.0.0. Yer No: 43.253.10.
Resmi Gazete, 24.07.1950, Sayı: 7564, s. 18809.
Resmi Gazete, 07.06.1956, Sayı: 9327, s.14505.
‘Herşey Halk İçin..’, Halk Postası, Yıl: 1, Sayı: 3, 15.02.1954.
‘İki Büyük Laf’, Halk Postası, Yıl: 1, Sayı: 10, 23.02.1954.
“Yapılamayan CHP Kongresinden Bir Sahne”, Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 2, No: 34+483, 02.01.1953.
“C.H.P. Köylerde Dağılan Ocaklarını Yeniden Kurmak İstiyor”, Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 3, No: 34+488, 06.01.1953.
“Pahalılığa Dair”, Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 3, No: 34+490, 10.01.1953.
“Kongre”, Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 3, No: 34+496, 18.01.1953.
“C.H.P. DE Yeni Bir Sinir Buhranı”, Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 3, No: 43+562, 05.04.1953.
“Memleket Hizmeti”, Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 3, No: 43+574, 19.04.1953.
“Muhalefet Modaları”, Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 3, No: 43+581, 29.04.1953.
“Din Aleytarı Komünist Taslağı Bir Vatan Haini Yakalandı”, Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 3, No: 43+586, 05.05.1953.
“Memur, Vatandaş ve Memleket Hizmetinde Olduğunu Bilmelidir”, Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 3, No: 43+595, 16.05.1953.
“Komünizm Propagandası Yapan Bir C.H.P. İlçe Başkanı”, Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 4, No: 34+666, 12.08.1953.
“Kadınlar ve Seçim Propagandası”, Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 4, No: 34+674, 27.08.1953.
“Demokrat Parti Ne Yaptı?”, Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 4, No: 34+676, 30.08.1953.
“Menderesin Düşmanları”, Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 4, No: 34+685, 09.09.1953.
“C.H.P. nin Malum Taktiği”, Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 4, No: 34+698, 25.09.1953.
Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 4, No: 34+710, 09.10.1953.
Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 4, No: 34+759, 06.12.1953.
Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 4, No: 34+784, 03.01.1954.
“Köylü Vatandaşların Mebus Hüdayioğluna Mektubu”, Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 4, No: 34+808, 31.01.1954.
“Menderes”, Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 4, No: 34+826, 23.02.1954.
“C.H.P.’li Bir Ağanın Yeni Marifetleri”, Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 4, No: 34+855, 28.03.1954.
“Kervan Yürüyor ve Yürüyecektir”, Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 7, No: 34+1603, 08.09.1956.
Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 3, No: 43+593, 14.05.1953.
Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 3, No: 43+614, 09.06.1953.
Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 3, No: 43+615, 10.06.1953.
Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 3, No: 43+622, 21.06.1953.
Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 3, No: 43+634, 02.07.1953.
Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 3, No: 43+637, 09.07.1953.
Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 4, No: 34+662, 07.08.1953.
Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 4, No: 34+834, 09.03.1954.
Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 4, No: 34+841, 12.03.1954.
Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 4, No: 34+843, 14.03.1954.
Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 4, No: 34+861, 04.04.1954.
Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 4, Sayı: 34+864, 08.04.1954.
Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 4, Sayı: 34+869, 13.04.1954.
Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 5, Sayı: 34+1055, 27.11.1955
Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 5, Sayı: 34+1213, 01.06.1955
Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 6, No: 34+1317, 05.10.1955.
Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 6, No: 34+1501-1503, 05-08.05.1955
Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 7, No: 34+1664, 13-28.11.1956.
Demokrasiye Hizmet Gazetesi, Yıl: 7, No: 34+1671-1672, 27-28.11.1956.
‘Medeniyet Safına Doğru’, Halk Postası, Yıl: 1, Sayı: 12, 25.02.1954.
‘Huzura Çıkış’, Halk Postası, Yıl: 1, Sayı: 15, 01.03.1954.
‘Bu Nasıl Prensip’, Halk Postası, Yıl: 1, Sayı: 31, 19.03.1954.
‘Ne Hazin Manzara’, Halk Postası, Yıl: 1, Sayı: 33, 22.03.1954.
‘Demokrat Parti ve Siyasi Ahlak’, Halk Postası, Yıl: 1, Sayı: 39, 30.03.1954.
‘Utan’, Halk Postası, Yıl: 1, Sayı: 43, 03.04.1954.
‘Köylümüz Kalkındı’, Halk Postası, Yıl: 1, Sayı: 47, 08.04.1954.
‘Bu Nasıl Parti’, Halk Postası, Yıl: 1, Sayı: 55, 17.04.1954.
‘Menderes Diyor ki?’, Halk Postası, Yıl: 1, Sayı: 61, 24.04.1954.
‘Bu Nasıl İktidar Partisi Böyle?’, Halk Postası, Yıl: 1, Sayı: 62, 26.04.1954.
‘Basiret’, Halk Postası, Yıl: 1, Sayı: 85, 24.05.1954.
‘Cumhuriyete Sadakat’, Halk Postası, Yıl: 1, Sayı: 87, 26.05.1954.
‘Bu Nefret Niye?’, Halk Postası, Yıl: 1, Sayı: 148, 14.08.1954.
‘Partilerin Prensip Davaları’, Halk Postası, Yıl: 1, Sayı: 154, 21.08.1954.
‘Tescil İlanları Meselesi’, Halk Postası, Yıl: 1, Sayı: 165, 04.09.1954.
‘Demokrasi İklimi ve Kopan Fırtına’, Halk Postası, Yıl: 2, Sayı: 399, 08.06.1955.
‘Köylü Vatandaş Ne Diyor?’, Halk Postası, Yıl: 2, Sayı: 436, 20.07.1955.
‘Bir D.P.linin Başına DÜüşen Atatürk Büstü’, Halk Postası, Yıl: 3, Sayı: 615, 17.02.1956.
‘Nutuklar ve Hakikatler’, Halk Postası, Yıl: 3, Sayı: 639, 16.03.1956.
‘Köylümüz İçin CHP’nin Düşündükleri’, Halk Postası, Yıl: 3, Sayı: 756, 06.08.1956.
‘Ağa Zihniyeti ve Menfaatleri’, Halk Postası, Yıl: 4, Sayı: 1111, 02.10.1957.
Halk Postası, Yıl: 1, Sayı: 56, 19.04.1954.
Halk Postası, Yıl: 1, Sayı: 58, 21.04.1954.
Halk Postası, Yıl: 1, Sayı: 89, 28.05.1954.
Halk Postası, Yıl: 1, Sayı: 17, 03.03.1954.
Halk Postası, Yıl: 1, Sayı: 47, 08.04.1954.
Halk Postası, Yıl: 4, Sayı: 1120, 12.10.1957.
Halk Postası, Yıl: 4, Sayı: 1128, 23.10.1957.
Halk Postası, Yıl: 4, Sayı: 960-962, 02-04.04.1957.
Ulus Gazetesi, 07.07. 1958.
Vatan Gazetesi, Yıl: 14 Sayı: 4716, 30.06.1954.
Vatan Gazetesi, Yıl: 14, Sayı: 6647, 19.04.1954.
Zafer Gazetesi, Yıl: 10, Sayı: 08.07.1958.
Zafer Gazetesi, Yıl: 1, Sayı: 19, 17.07.1949.
Zafer Gazetesi, Yıl: 2, Sayı: 491, 06.09.1950.
Zafer Gazetesi, Yıl: 2, Sayı: 500, 504, 508, 14.09.1950, 18.09.1950, 22.09.1950.
Akal, C. B. (1990). Sivil Toplumun Tanrısı. Afa Yayınları.
Akbal, İ. & Akıncı. (2013). Türkiye’de Siyasal iktidar-muhalefet ilişkilerinde muhalefete tahammülsüzlüğün aynası: Basın ve tasfiyeler. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 9 (18), 31-49.
Albayrak, M. (2004). Türk Siyasi Tarihinde Demokrat Parti (1946-1960), Phoenix.
Althusser, L. (1994). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, (4. Baskı). İletişim Yayınları.
Arcayürek, C. (1985). Cüneyt Arcayürek Açıklıyor-2, Yeni İktidar Yeni Dönem 1951-1954, (2. Baskı). Bilgi Yayınları.
Atabek, N. (2002). Kamuoyu, medya ve demokrasi. Kurgu Dergisi, 19, 223-238.
Aydemir, Ş. S. (2011). İkinci Adam (1950-1964), Cilt: 3, (11. Baskı). Remzi Kitabevi.
Aziz, A. (2011). Siyasette Etkili İletişim Teknikleri. Başlık Yayın Grubu.
Berle, A. A. (1980). İktidar, Tur Yayınları.
Le Bon, G. (1997). Kitleler Psikolojisi, (2. Baskı). Hayat Yayınları.
Bostancı, N. (2011). Siyaset ve Medya Alacakaranlığın İki Atlısı, Özgür yayınları.
Chomsky, N. & Herman, E. S. & Peterson, D. & Podor, J. (2004). Medyanın Kamuoyu İmalatı Medyanın Tekelleşmesi Kitlelerin Yönlendirilişi ve Zorunlu İtaat, Çiviyazıları Yayınevi.
Damlapınar, Z. (2008). Medya ve siyasete güvenirlik: Medya Siyasetinin Toplumsal Algılanmasına Bağlı Faktörler, Z. Damlapınar (Ed.). Medya ve Siyaset içinde (s.187-209). (2. Baskı). Eğitim Kitabevi.
Erinç, O. (2007). Yerel medyanın tarihsel gelişimi ve geleceği, S. Sezgin (Ed.), Türkiye’de Yerel Basın içinde (s.107-111). İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları.
Erdoğan, N. (1978). Demokratik soldan Devrimci Yol’a: 1970’lerde sol popülizm üzerine notlar, Toplum ve Bilim, 78(22), 13, https://d1wqtxts1xzle7.cloudfront.net/, Erişim: 18.07.2020.
Eroğul, C. (2014). Demokrat Parti Tarihi ve İdeolojisi, (2. Baskı). Yordam Kitap.
Gevgilili, A. (1990). Türkiye’de Yenileşme Düşüncesi Sivil Toplum, Basın ve Atatürk, (2. Baskı). Bağlam Yayıncılık.
Girgin, A. (1997). Türkiye’deki Yerel Basının Gelişmesi. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Yayınları.
Güz, N. (2011). Türkiye’de medya ve siyasi partiler. Düşünce Dünyasında Türkiz ve Düşünce ve Siyaset Dergisi, 2/8, 77-89.
Giritli İnceoğlu, Y. (2006). Medya-iktidar ilişkilerinin tarihsel gelişimi. İstanbul - BİA Haber Merkezi, 28 Ekim, https://m.bianet.org/bianet/medya/86980- medya-iktidar-iliskilerinin-tarihsel-gelisimi., Erişim: 18.07.2020.
İnal, A. (1999). Medya, dil ve iktidar sorunu: İletişim çalışmalarında medya ve siyaset ilişkisini nasıl tartışmalıyız? İletişim, Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, (3), 13-36.
Kabacalı, A. (1990). Başlangıçtan Günümüze Türkiye’de Basın Sansürü. Gazeteciler Cemiyeti Yayınları.
Kaya, A. E. E. (2010). Demokrat parti döneminde basın-iktidar ilişkileri. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 1/39, 93-118.
Kentel, F. (1991). Demokrasi, kamuoyu ve siyasal iletişime dair. Birikim, (30), 39-44.
Koloğlu, O. (1993). Türk Basını Kuvayi Milliye’den Günümüze (70. Yılında Cumhuriyet Basını). Kültür Bakanlığı Yayınları.
Koyukan, B. (1995). Anadolu basını hakkında istatiski gözlemler. Kebikeç, (2), 165-172.
Mills, W. (1974). İktidar Seçkinleri, (Çev. Ünsal Oskay). Bilgi Yayınevi.
Neumann, E. N. (1998). Kamuoyu Suskunluk Sarmalının Keşfi. Dost Kitabevi.
Sertel, Z. (2001). Hatırladıklarım, (5. Baskı). Remzi Kitabevi.
Oral, F.S. (1968). Türk Basın Tarihi 1919-1965 Cumhuriyet Dönemi. Oral yayın.
Şavkılı, C. & Akyıldız, A. (2019). Demokrat parti dönemi Maraş basını.
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (02), 757-776.
Özsoy, S. (2019). Çok partili hayata geçiş sürecinde yerel basın: Bolu örneği, İNİF-E Dergi, 4(2), 92-110.
Perin, C. (1974). Tarih Boyunca Düşünce ve Basın Özgürlüğü, Remzi Kitabevi.
Salihpaşaoğlu, Y. (2007). Türkiye’de Basın Özgürlüğü, Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Sarol, M. (1983). Bilinmeyen Menderes Cilt: II. Kervan Yayınları.
Sezgin, S. (2007). Türkiye’de Yerel Basın. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları.
Şentürk, Ü. (2014). Toplumsal alanın iktidar devriyeleri. Doğu Batı Düşünce Dergisi Kitle ve İktidar, 17/69, 127-151.
Talu, U. (2000). Dipsiz Medya. İletişim Yayınları.
Toker, M. (1991). Demokrasimizin İsmet Paşalı Yılları 1944-1973 Demokrasiden Darbeye 1957-1960, Bilgi Yayınevi.
Topuz, H. (1973). 100 Soruda Türk Basın Tarihi. Gerçek Yayınevi.
Uzun, R. (2007). İletişim Etiği Sorunlar ve Sorumluluklar. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Kırkıncı Yıl Kitaplığı.
Vural, A. M. (2007). İşlev, önem ve misyonlarıyla yerel basın eskişehir örnekleminden elde edilen bulgular, S. Sezgin (Ed.), Türkiye’de Yerel Basın içinde (s.337-357). İstanbul üniversitesi iletişim fakültesi yayınları.
Yalman, A. E. (1970). Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim Cilt: 3 (1922- 1944), (2. Baskı). Yenilik Basımevi.
Yavaşgel, E. (?). Siyasal İletişim, (Baskı Yılı ve Yeri Yok).
Yetkin, B. (2016). Popülizmin gölgesinde siyaseti ve siyasal iletişimi anlamak. Erciyes İletişim Dergisi Akademia, 4/3, 68-82.
Yıldız, N. (1996). Demokrat parti iktidarı (1950-1960) ve basın. AÜ Siyasal Bilimle Fakültesi Dergisi, 51/01, 481-505.