SEÇİLİ GEÇİŞ EKONOMİLERİNDE POLİTİK İSTİKRARIN MAKROEKONOMİK BELİRLEYİCİLERİ
Politik istikrarla makroekonomik belirleyiciler arasındaki ilişki iktisat teorisinde özellikle son yıllarda sıkça tartışılan bir konudur. Bu çalışmada 2002-2017 dönemi yıllık verilerle Avrupa Birliği üyesi 10 Merkezi ve Doğu Avrupa (MDA) geçiş ekonomisinde (Çek Cumhuriyeti, Estonya, Macaristan, Letonya, Litvanya, Polonya, Slovakya, Slovenya, Romanya ve Bulgaristan) politik istikrar ile makroekonomik belirleyiciler arasındaki ilişki panel veri analiz yöntemiyle incelenmiştir. Ampirik analizlerde bağımlı değişken olarak politik istikrar, bağımsız değişken olarak ise, kişi başı gayri safi yurtiçi hâsıla, ticari açıklık oranı, tüketici fiyat endeksi, işsizlik oranı ve birliğe üye olunan tarihleri göstermek amacıyla kukla değişken kullanılmıştır. Güncel panel veri ekonometrisinden faydalanılarak yapılan ampirik analizde panel vektör otoregresyon modeline göre, kısa dönemde ticari açıklık oranından ve tüketici fiyat endeksinden politik istikrara doğru, panel hata düzeltme modeline göre, Avrupa Birliği’ne katılımı gösteren kukla değişkenden, kişi başı gayrisafi yurtiçi hasıladan, işsizlik oranından, ticari açıklık oranından ve tüketici fiyat endeksinden bir bütün halinde politik istikrara uzun dönem nedensellik bulunmaktadır.
Macroeconomic Determinants of Political Stability in Selected Transition Economies
The relationship between political stability and macroeconomic determinants is a frequently discussed topic in economic theory in recent years. In this study, the relation between political stability and macroeconomic determinants for 10 transition economies of Central and East Europe (CEE), namely Czech Republic, Estonia, Hungary, Latvia, Lithuania, Poland, Slovakia, Slovenia, Romania and Bulgaria, which are members of European Union, was investigated by panel data analysis method based on annual data of 2002-2017 period. In the empirical analyzes, political stability was used as a dependent variable and gross domestic product per capita, commercial opening rate, consumer price index and unemployment rate were used as independent variables, and in order to show the dates of membership to the union dummy variable was utilized. The results of empirical analysis according to the panel vector autoregression model, there is causality from trade openness ratio to consumer prices index, and according to the panel error correction model there is a long term causality from the puppet variable that shows the European Union membership, from the gross national product per capita, from unemployment rate, from trade openness ratio and consumer prices index to political stability as a whole.
___
- Aisen, M. A. & Veiga, M. F. J. (2011). How Does Political Instability Affect Economic Growth? International Monetary Fund. (No. 11-12).
- Ake, C. (1975). A definition of political stability. Comparative Politics, 7(2), 271-283.
- Al, İ., & Belke, M. (2018). Politik İstikrarsızlık İle Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Mena Ülkeleri İçin Panel Nedensellik Analizi. International Journal of 133 Economic and Administrative Studies, (Prof. Dr. Harun Terzi Özel Sayısı):271-286.
- Alper, A. E. (2018). BRICS-T Ülkelerinde Politik İstikrar ve Ekonomik Performans İlişkisi Üzerine Bir Analiz. Business and Economics Research Journal, 9(1), 49-56.
- Altay, A. (2002). Geçiş Ekonomilerinde Devletin Ekonomik Rolleri, Görevleri ve KOBİ'lerin Durumu. Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, (41), 59-87.
- Altunç, Ö. F. (2008). Türkiye’de Finansal Gelişme ve İktisadi Büyüme Arasındaki Nedenselliğin Ampirik Bir Analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 3(2), 113-127.
- Arıcı, T. (2015). Liberalizasyon Ve Ekonomik Büyüme: Geçiş Ekonomileri, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Sakarya.
- Bozdağlıoğlu, E. Y. & Evlimoğlu, U. (2018). Geçiş Süreci ve Makroekonomik Yapı: Seçilmiş Geçiş Ekonomileri Üzerine Bir İnceleme. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (57), 37-56.
- Breusch, T. S. & Pagan, A. R. (1980). The Lagrange Multiplier Test and its Applications to Model Specification in Econometrics. The Review of Economic Studies, 47(1), 239-253.
- Çokünlü, E. G. (2007). Geçiş Ekonomilerinde Makroekonomik İstikrar Sorunları: Rusya Örneği. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Bursa.
- EBRD (2018). Transition Report 2018-19 Work in Transition.
- Kesici, M. R. (2008). Avrupa Birliği ile Bütünleşme Sürecinde Geçiş Ekonomileri ve İstihdam: Polonya ve Türkiye Örneği. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Kocaeli.
- Kılınç, N. Ş. & Kılınç, E. C. (2014). Geçiş Ülkelerinde Ekonomik Serbestleşme ve Ekonomik Büyüme İlişkisi. Avrasya Etüdleri, 46(2), 59-81.
- Kolodko, G. W. (1999). Ten Years of Postsocialist Transition: The Lessons for policy Reforms. World Bank Working Papers, 2095. 1-28.
- Margolis, J. E. (2010). Understanding Political Stability and Instability. Civil Wars 12(3), 326-345.
- Pesaran, M. H. (2004). General Diagnostic Tests for Cross Section Dependence in Panels.
- Pesaran, M. H. (2007). A Simple Panel Unit Root Test in the Presence of Cross‐ Section Dependence. Journal of applied econometrics, 22(2), 265-312.
- Pesaran, M. H., Ullah, A. & Yamagata, T. (2008). A Bias‐Adjusted LM Test of Error Cross‐Section Independence. The Econometrics Journal, 11(1), 105-127.
- Pesaran, M. H. & Yamagata, T. (2008). Testing Slope Homogeneity in Large Panels. Journal of Econometrics, 142(1), 50-93.
- Posner, R. A. (1997). Equality, Wealth, and Political Stability. The Journal of Law, Economics, and Organization, 13(2), 344-365.
- Radu, M. (2015). Political Stability-a Condition for Sustainable Growth in Romania?. Procedia Economics and Finance, 30, 751-757.
- Westerlund, J. (2007). Testing for Error Correction in Panel Data. Oxford Bulletin of Economics and statistics, 69(6), 709-748.
- White, S., McAllister, I. & Munro, N. (2017). Economic Inequality and Political Stability in Russia and China. Europe-Asia Studies, 69: 1, 1-7.
- Yalçınkaya, Ö. & Kaya, V. (2017). Politik İstikrarın/İstikrarsızlığın Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri: Dünyanın En Büyük İlk Yirmi Ekonomisi Üzerinde Bir Uygulama (1996-2015). Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(2), 277-298.